Templar - 20.09.1918, Blaðsíða 2

30
TEMPLAR.
„Templar“
kemur út 12 sinnum á þessu ári. Verö árgangsius er
2 kr.t í Ameríku 75 cents. Útsölumenn fá 25°/o i sölu-
laun.
Afgreiðslu og innheimtu annast:
Sveinn Jónsson,
kaupmaður, Kirkjustræti 8, Reykjavík.
Útgefandi: Stórstúka íslands I.O.G.T.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Jón Árnason, prentari.
Box 221, Revkjavik.
örðugleika, þar til rér höftun borid sigur úr
býtnm um allan lieim.
Hér er ekki um eina þjóð að ræða,
lieldur allan heiminn. Starfi Good-
Templara er ekki lokið fyr en áfenginu
er skolað burt af jarðarhnettinum og
þótt bannlög haíi komist á i einhverju
landi, eins og hér á íslandi, þá er starf-
inu ekki lokið fyr en þau eru komin
á alstaðar og í öllum löndum. Styrkur
og framför málefnisins i einu landi lief-
ur mikil áhrif á framför þess og að-
slöðu í hinu, og afturför þess og hnign-
un í öðru landi hefur lamandi áhrit i
hinu. Þetta er viðurkend reynsla og
þess vegna verða menn að starfa, starfa
óaflátanlega þangað til sigurinn er unn-
iun í öllum löndum á gjörvallri jörð-
unni.
Að eins helmingur stefnuskrár Templ-
ara er kominn í framkvæmd hér á landi,
en síðari helmingurinn er eftir og er
hann engan veginn minni né léttvægari
en sá fyrri, og því er verkefnið nægilegt
sem fyrir Reglunni liggur um ókomin
árabil.
Barmmálið 1 Ameríku.
Ameríka verðar þnrkuð 1. marz 1920.
Æðsti embættismaður G.-T.-reglunnar
Edvard Wavrinsky, ríkisþingsmaður í
Stokksundi í Svíþjóð fékk fyrir skömmu
skýrslu frá meðstarfsmanni sínum í al-
þjóðastjórn Reglunnar, yfirumsjónar-
manni vegamála í Washington-ríki í
Bandaríkjunum, George F. Cotterill, sein
gefur greinilegt yfirlit yíir afstöðu bann-
málsins í Bandaríkjunum:
Alþjóðarbannið í Bandaríkjunum nálg-
ast nú óðum. Sambandsþingið sam-
þykli bannviðbótina við stjórnlögin árið
1917 með meira en */3 * * atkvæða meiri
hluta. Til þess að lagabreytinginnái fulln-
aðarsamþykki og verði að lögum, þarf
hún ennfremur að sainþykkjast af 8/*
hlutum ríkjanna, sem eru 48 (þ. e. a. s.
36 þurfa að samþykkja). í flestum ríkj-
unum koma löggjafarþingin saman í
janúarmánuði annað hvert ár og næst
koma þau saman í janúar 1919 (árin
með oddatölu). Nokkur ríkjanna hafa
þó árlega þing, og sum hafa háð auka-
þing á þessu ári. Tólf ríki hafa þegar
samþykt bannlögin og enn fremur á
þingið í Georgia að koma saman í ár (27.
júni) og mun það einnig samþykkja
breytingu *na.1 Þar af leiðandi munu 13
1 Frá þessum 13 ríkjum hefur þegar verið
skýrt i »Tpl.«. Pau hafa öll samþykt stjórn-
lagabreytinguna. Rilstj.
ríki sainþykkja lögin á þessu ári — ein-
mitt jafnmörg ríki og undirskrifuðu full-
veldis-yfirlýsinguna 1776 — en að eins
6 þeirra ríkja eru í þeim 13, sem hér
eru talin. Af þeim 13 ríkjum, sem sam-
þykt hafa, eru 9 »þurr«, en 4 »vot«.
Að eins Qögur þeirra ríkja, sem haldið
hafa löggjafarþing á þessu ári, hafa
neitað að samþykkja lögbreytinguna, en
þau eru: New York, New Jersey, Rhode
Island og Luisiana — öll »vot« og var
alls ekki búist við að þau mundu sam-
þykkja bannið. En með tilliti til New
York og Luisiana1 þá má geta þess, að
lögin voru tekin fyrir inönnuin alveg að
óvörum.
Löggjafarþing 30 ríkja koma saman
í janúar næsta ár og þar að auki í New
York, New Jersey og Rhode Island. í
Florida kemur þingið saman í apríl 1919
og þau verða þá alls 34 ríkin, sem fá
tækifæri til að lála uppi álit sitt um
bannið og það þarf að eins 23 í viðbót
við þau 13, sem þegar hafa samþykt
lögin. í þeim 30 ríkjum, sem eiga að
hafa þing í janúar næsla ár, eiga kosn-
ingar að fara fram í nóvember þ. á.
Nítján af þessum 34 ríkjum eru þegar
»þurkuð« og þeirra samþykki er fyrir-
fram ákveðið í einu hljóði. Sainkvæmt
ofantöldu vantar þá fjögur ríki til þess
að fá fullnaðarsamþykki fyrir lögunum.
Sum þeirra fimtán ríkja, sem hafa
þing næsta ár, og enn hafa eigi verið
talin, eru þurkuð frá fjórðu og alt að
níutíundu hlutum með héraðasamþykt-
um og það má telja áreiðanlegt, að 8
af þeim muni samþykkja bannið. Skoð-
un mín er sú, að svo greitt muni það
ganga að fá samþykki ríkjanna, að áð-
ur en janúar og febrúar-mánuðir séu
liðnir af næsta ári, þá verði 36 ríki
búin að samþykkja bannlögin. Margt
bendir í þá áttina, að rikin muni jafn-
vel keppa um það hvert þeirra eigi að
verða með í þessum 36. Eg býst við
því að íyigið verði svo augljóst, að öll
ríkin — 48 alls — hafi gefið banninu
samþykki sitt áður en febrúarmánuður
sé útrunninn.
Samkvæmt ákvæðum frumvarpsins
eiga lögin að ganga í gildi þegar eitt ár
er liðið frá því að síðasta ríkið af 36
hefur lagt samþykki sitt á frumvarpið.
Samkvæmt því ætti tilbúningur, sala,
innflutningur og útflutningur alls áfeng-
is að verða bannað í Bandarfkjunum
eftir 1. marz 1920. Engu einstöku ríki
verður leyft að gera undanþágur frá
þessum ákvæðum, og skal sambands-
stjórnin hafa ótakmarkað vald til að
taka fram fyrir hendur hvers þess ríkis,
sem vildi gera tilraun til að draga úr
framkværad laganna.
Þetta er stefnuskrá amerískra bann-
manna bæði á styrjaldar og friðartím-
um. Með óbifanlega sannfæringu um
réttmæti málefnis vors munum vér enga
1 Efri málsloían í Luisiana feldi frum-
varpið með 20 atkv. gegn 20, en neðri mál-
stofan saraþykli pað með 70 atkv. gegn 44.
Bannmenn telja sér sigurinn vísan í pessu
ríki við næstu kosniugar. Ritstj.
erfiðleika láta skelfa oss og munum ó-
hikað halda áfram baráttunni í þeim
34 ríkjum, sem orustuvöllur vor nú nær
yfir.
Þér megið vera sannfærður um það,
að þegar Alþjóða-Hástúkan kemur sam-
an í Minneapolis 1920, þá verði heims-
friður kominn á, þá verði algert áfeng-
isbann komið á í öllum Bandaríkjun-
um og þá verði Kanada »þurkuð« frá
hafi til hafs.
Bannmálið á Islandi
í erlendum blöðum.
Þegar Ólafur Friðriksson ritstj. »Dags-
brúnar« fór utan í vetur er leið, átti
hann tal við sum Kaupmannahafnar-
blöðin um bannmálið hér á landi og
gaf þeim ýmsar upplýsingar um fram-
kvæmd þess.
»Tpl.« leyfir sér hér með að flytja
stutt ágrip af skýrslum þeim, sem blöð-
in hafa flutt um þetta efni.
»Hovedstaden«, 9. júní 1918, eftir
»Afholdsdagbladet«.
Ólafur Friðriksson byrjar með þvi
að taka það fram, að hann sé enginn
bindindismaður og hafi aldrei verið það
og þess vegna sé ekki hægt að nefna
hann ofstækismann í þessu máli:
»Bannið kom í gildi, eins og kunnugt
er, á nýársdag 1915. Áður var mikið
um drykkjuskap á íslandi, en þó að
enn þá sjáist endrum og eins ölvaður
maður í Reykjavík, þá er það þó ekk-
ert á móti því sem áður var. Einkum
má benda á að vikan frá 11.—18. maí
var slæm áður fyr, þá voru lokiu og
þá rann áfengið í stríðum straumum og
það var ekki hættulaust fyrir konurnar
að ganga um götuna, Nú er breyting
komin á. Þektur maður, Borgþór Jós-
efsson, bæjargjaldkeri, fór um bæinn á
lokadaginn í íyrra, fann, þrátt fyrir ná-
kvæma eftirgrenslan, að eins einn mann
ölvaðan. í Reykjavíkur-bæ, sem hefur
15 þús. íbúa, er nú engin fjölskglda sem
þiggur af sveit vegna drgkkjuskapar hús-
bóndans og er það mikil bregting frá þvi
sem áður var.
Auðvitað er áfengi smyglað inn i
landið, en það hefur i rauninni mjög
litla og enga þýðingu fyrir sveitirnar.
Hin góðu áhrif, sem bannið hefur
baft heima á íslandi hafa gert mig að
bannmanni. Maður verður að vega ná-
kvæmlega kosti og galla bannlaganna
eins og annara laga. Bannlögin hafa
gert mikla breytingu. Margir þeirra,
sem voru gereyðilagðir menn, eru nú
aftur orðnir góðir borgarar. Margir
þeirra voru i mörgum greinum duglegir
og mikils verðir menn fyrir þjóðfélagið
og eru trygðir því með banninu, en
tapaðir án þess.
Ó. F. minnist enn frernur á flugrit
eftir A. C. Meyer og Weis prófessor,
þar sem sá siðarnefndi vitni í ritgerð
eftir séra Tryggva Þórhallsson, er mjög
hafi verið um þráttað i Danmörku. Ó.