Templar - 29.11.1918, Blaðsíða 3

T E M P L A R.
43
Bannið kemur.
i
Eftir Giuj Hayler.
[Eftirfarandi greinarkorn er inngangsgrein
hr. Guy Hayler’s í blaði hans »The Inter-
national Record«, sem kom út í október p. á.
— Hann er formaður Alþjóða-bannfélagsins
og Alþj.-Gæzlumaöur Kosninga i I.O.G.T. —
Hann er sá maðurinn, sem nú hefur bezta
þekkingu á afstöðu bannmálsins um allan
heim].
Níu ár eru nú að eins liðin síðan
Alþjóða-bannfélagið var stofnað — það
var stofnað í sainbandi við 12. alþjóða-
bindindisþingið, sem þá var haldið í
Imperial Inslitut í Lundúnum. í þá
daga var þann veg litið á þjóðarbann
af allflestum, að það væri sama sem að
»hrópa á tunglið«, og saina máli var að
gegna með alþjódabann — það væri
langt fyrir utan allan veruleika.
Á næsta fundi, sem baldinn var í Al-
þjóða-bannfélaginu í Haage í Hollandi
árið 1911, og mættu þar fulltrúar frá
nálega helmingi allra landa veraídar-
innar, var samþykt áskorun og send
öllum ríkjastjórnendum og æðstu ráð-
endum í öllum löndum. Svör þeirra
báru þess Ijósan vott, að bannlög gegn
áfengi væri það eina, sem gera yrði, er
þýðingu hefði í áfengismálinu, og hefði
sú skoðun þá þegar aflað sér fylgis.
Þriðji fundur félagsins var haldinn í
Milano á Ítalíu árið 1913 og mættu þar
margir opinberir fulltrúar, sendir af
stjórnum ýmsra rikja, ásamt ýmsum
öðrum, ervoru fulltrúar þjóðlegra bind-
indisfélaga. Á þessu þingi var ákveðið
að bera bannmálið á ný upp fyrir
stjórnum allra landa og að senda þeim
um leið bókina »Framför bannmálsins
i öllum löndunui1, svo að áreiðanlegustu
upplýsingar um bannið væri eftirleiðis
i þeirra höndum. Mjög ánægjuleg svör
hal'a félaginu borist og því hefur það
haldið uppleknum hætti, að senda
stjórnum allra landa skýrslur uin þessi
efni og ber margt vott um þann mikla
sannleika, að bannfylgið sé óðum að
aukast og að heimurinn sé óðlluga að
færast að algerðu alþjóða-banni.
Þessi skrif hafa án alls efa mjög
breytt skoðun hins opinbera og hvatt
það til þess að styrkja þessa þörfu al-
þjóða-viðleitni, sem rekin er af Alþjóða-
bannfélaginu. Til þess að styðja oss í
staríinu.hefur bindindisstjórnarnefndÖld-
ungakirkjunnar í Bandarikjunum sent
oss 40 slerlingspund (720 kr.). Ritari
þeirra, dr. Charles Scanlon, sem einnig
er gjaldkeri Alþjóða-bannfélagsins, sendi
oss ávísun á þessa upphæð ásamt sam-
úðaróskum og lét í ljósi ánægju sína
ytir starfinu og starfsaðferðum félagsins
og hann segir enn fremur: »stjórnar-
nefndin álitur það skyldu sína og for-
rétt að senda yður þennan vott um á-
buga þann, sem ég vona, að einnig
muni lýsa sér í likri hjálp, ekki einungis
1 Bók eftir Guy Hayler: »Prohibition Ad-
vance in all lands«, sem þá var nýlega kom-
in út. Rilstj.
frá okkar hendi, heldur einnig frá öðr-
um félögum«.
Á því er lítill efi, að 1920 verði kom-
ið á algert þjóðarbann í öllum Banda-
ríkjunum. Líti maður snöggvast yíir
heiminn, þá birtast manni margir mark-
verðir hlutir: Rússland, Rúmenía og
Finnland hafa nú þegar notið blessun-
ar bannlaganna. Einuig eru þau í fullri
framkvæmd á íslandi, Grænlandi, Fær-
eyjum, í allri Kanada og Nýfundnalandi,
í 28 ríkjum Bandaríkjanna, í Alaska,
Porto Rico og Hawaii, í héraðinu kring-
um Panama-skurðinn, á stórum svæð-
um í Afriku, í nokkrum hluta Indlands,
Nýja Sjálandi o. s. frv. Draumsýnir
þeirra, sem lengst þótlust sjá árið 1909,
þegar Alþjóða-bannfélagið var stofnað,
eru orðnar dálítið meira en draumur —
það rofar út við sjóndeildarhringinn og
birtir yíir meiri hyggindum í stjórnmál-
unum og áður langt liður munum við
sjá alþjóða-banuið komið í fulla fram-
kvæmd.
Tll athugunar.
ilt að sjá slík læti, sem þarna voru, í
bannlandi, en. eigi sízt þegar svo er á-
statt sem nú, er ætla mætti að enginn
maður gæti glaður verið. En margt er
skrítið í Harmoníu!«
★
* ♦
Ennfremur segir sama blað »Frétta«:
»‘Eg vil elska mitt land’. — Þegar
mest var neyðin um daginn — þegar
bifreiðar þutu um göturnar allan sólar-
hringinn með lækna í sjúkravitjun, og
menn dóu svo tugum skifti — þá bar
svo við eina nóttina, að sjúklingar í
húsum á Laugaveginum heyrðu hávaða
rnikinn. Voru þar íslenzkir borgarar á
ferð og sungu við raust: ‘Eg vil elska
mitt land’«.
*
* *
Er það sízt láandi, þó að góðum
borguruin þyki hvimleitt að vera sjónar-
og heyrnarvottar að slíkum atvikum og
þeim, sem lýst er í ofanskráðum frétta-
klausum. Hávaði og órói á almanna-
færi á alls ekki að eiga sér stað og er
hvergi látið viðgangast þar sem sæmi-
ieg lögreglustjórn er.
Ekki þreylist »Morgunblaðið« gott(IM)
að gera. Um daginn flutti það fregn
um, að ósköpin öll af áfengis-knæpum
hefðu verið opnaðar í Bandaríkjunum,
er pestina spönsku bar þar að garði,
og allir hefðu mátt drekka eins og þeir
vildu. Fyrir nokkrum dögum flutti sama
blað þá fregn, að í »Noregi hafi verið gef-
in út konungleg fyrirskipun um það, að
vegna inflúenzunnar skuli sérhvert heim-
ili geta fengið keypt hálfflösku af kon-
jakki eða whisky, án tillits til vinsölu-
bannsins, sem gildir í landinu«. Vitan-
legt er það, að slíkur skamtur hrekkur
ekki langt lil að fullnægja frekum
drykkjumanni, en blaðinu hefur eigi að
síður verið nokkur fróun í að flylja
þessa fregn. Svo virðist, sem andbann-
ingar telji þessar ráðstafanir sér nokk-
urn sluðnirig. Ef við gætum betur að,
þá sjáum við, að ráðstafanir þessar eru
gerðar r lækninga-skyni, og þar af leið-
andi getur engin minsta viðurkenning í
því falist á réttmæti áfengis til almennr-
ar neyzlu. Ákvarðanir þær, sem gerðar
hafa verið bæði í Noregi og Bandaríkj-
unum — ef fregnin er rétt — eru sama
eðlis og leyli læknanna hér, til að nota
áfengi við sérstaka sjúkdóma.
*
* *
»Fréttir« fluttu 25. þ. m. eftirfarandi
fréttaklausu:
»Drykkjuskapur og drykkjulæti voru
svo rnikil á götunum í gærltvöldi, að
firn máttu heita. Inni á Nýja-Landi var
hávaði og lá við áflogum. Sýndist oss
sem eigi væri það hár- eða brenslu-
spíritusflaska, er stóð upp úr vasa eins
þess náunga, er þar ollu óspektum. Á
Austurstræti var mesti troðníngur
drukkinna manna og athugulla áhoif-
enda. En lögreglan sást hvergi. Þótt
hátt léti í piltunr þeim, sem þarna voru,
þá heyrði hún ekki frekar en Baal forð-
um. Ef til vill er hún sjúk? Altaf er
Allsherjarbræðralag’ið.
Framh.
Hér að franian hefur í fám orðum
verið drepið á það helzta, sem gert hef-
ur verið i þá átt að ella og rótfesta
bræðralagshugsjónina með mönnum og
bent á viðleitnina til þess að láta menn
lifa eftir lrenni og svo er nú komið
málum, að inikil áhrif hefur hún haft
á líf rnanna i ýmsum greinum ; bera hin-
ar ýmsu góðgerða- og guðsþakkastofn-
anir þess ljósan vott, að menn hafa eflt
svo með sér bræðralagskendina og hún
hefur nrátt sín svo mikils, að þeir hafa
af fúsu geði lagt fé af mörkum til þeirra.
— Er nrannúðartilfinning hjá mönnum
miklu rikari og ákveðnari en áður átti
sér stað — hún ber vott um aukið
bræðraþel.
Þegar þessi atriði hafa verið athuguð:
hvað gert hefur verið til þess að út-
breiða bræðralagið og rótfesta það mönn-
um, þá viljum vér bera upp þá spurn-
ingu:
Hvað er bræðralagið?
Mörgurn mun ef til vill virðast frem-
ur kátlegt að bera upp slíka spurningu,
sem þessa, því henni virðist fullsvarað
af sjálfri sér. En um það geta verið
skiftar skoðanir og þess vegna verður
reynt að greiða úr þessari markverðu
spurningu, einkum þó vegna þess að
skýiingar þær, sem fram kunna að koma,
hafa mikil áhrif á það atriði, sem sið-
ast verður tekið til athugunar í þessari
grein.
Bræðralagskendin birtist í samúð.
Samúð birtist í hverjum þeim manni,
sem lifir samkvæmt kröfum bræðralags-
ins og lætur bróðernistilfinninguna ráða
öllu í framkonru sinni gagnvart öðrum
mönnum. Hún birtist sem velvild, um-
hyggjusemi, umhugsun um hagi annara.