Templar - 15.03.1923, Blaðsíða 2

4
T E M P L A R.
Ritstióri:
Gísli Jónasson, Vesturgötu 16.
Ritnefnd:
Porvarður Porvarðsson, Flosi Sigurðs-
son, Pétur Zóphóniasson, Borgþór Jó-
sefsson, Pétur Halldórsson.
Afgreiðslumaður:
Magnús V. Jóhannesspn, Vesturgötu 29,
Reykjavík.
gerir nú. Hundrað þúsundir manna hafa
gengist undir sama loforð. Þegar milj-
ónir manna segja það sama: »Látið
Spánverjann eiga súru Appelsinurnar
sínar sjálfan, látum þær rotna þar á
jörðunni«. Undir eins og miljónir manna
segja það, þá mun Spánverjinn upp-
götva að hann hefir klofinn staf á nef-
inu, og framferðinu gagnvart smáþjóð-
unum verður hætt. Spánverjinn gerir
órjett af þvi hann hugsar að það borgi
sig. Sýndu honum að hann hafi þar á
röngu að standa, og hann mun snúa við.
ísland og Noregur hafa fengið mörg
merki um samúð frá yður öllum, og
frá öllum heiminum. Vjer erum þakk-
látir fyrir það. En nóg er það ekki.
Sá sem illa hefir verið farið með, sá
sem fallið hefir á meðal ræningja, þarf
meira en samúðina. Orð, orð, orð geta
ekki læknað hann, en framkvæmdir
geta það, Þess vegna óska jeg þess ekki
að þjer segið: »Veslings íslandlcc og far-
ið svo heim með tárvot augu, án þess
að hugsa frekar um málið. Petta sam-
band og öll þau fjelög, sem eiga full-
trúa hjer, verða að skilja það, að þetta
er alvarlegasta vandræðamálið, sem vjer
verðum að leysa úr hjer, og vjer verð-
um að sýna það í verkinu. Farið og
gerið slíkt hið sama, sem Samarítinn
i fornöld.
Heyrið enn gömlu söguna: »Maður
nokkur ferðaðist frá Jerúsalem niður til
Jeríkó, og hann fjell í hendur ræningj-
um, sem fiett hann klæðurn og börðu
hann og fóru siðan burt, og ljetu hann
eftir hálfdauðan. Sumir gengu fram hjá,
og skiftu sjer ekki af honum, og aðrir
komu, sem kendu í brjóst um hanncc.
Smáþjóðirnar í Evrópu eru fallnar í
hendur ræningjum. Sumir segja: »Hvað
kemur mjer þáð við?cc Ekki er óiiklegt
að æðri stjettirnar hugsi svo. En jeg
skora á almenning um allan heim, svo
viða sem orð mín berast, og eru heyrð:
»Troðið ekki uppí eyrun, til þess að
heyra ekki neyðarópin frá hinum minni
bræðrum yðar, sem eru í neyð og nauðu-
lega staddir. Komið og hjálpið þeimcc.
Og það veit jeg, að óbrotni maðurinn
muni koma. Hann mun ekki láta bróð-
ur sinn þjást. Hann mun hjálpa honum
til frelsis og sjálfstæðis. — — — Og
nýr dagur mun renna upp í austri.
(I. li.).
Frá Alþingi.
Eins og þegar er kunnugt orðið, hefir
stjórnin lagt fyrir Alþingi frumvarp til
laga um undanþágu frá lögum nr. 91,
14. nóv. 1917, um aðflutningsbann á
áfengi. Ætlast stjórnin til, að lög þessi
gildi um óákveðinn tíma.
Pá flytja þeir Magnús Jónsson og
Pjetur Ottesen eftirfarandi:
Frumvarp
til laga um stofnun sjóðs til eflingar
bindindisstarfsemi í landinu.
1. gr.
Ágóði sá, sem verður af áfengisversl-
un rikisins, svo og leyfisbrjefagjöld til
vínsölu eða vínveitinga, ef um þau er
að ræða, rennur í sjerstakan sjóð, sem
er í vörslum ríkisstjórnarinnar og ávaxt-
ast í Landsbankanum á þann hátt, að
fje hans sje jafnan handbært.
✓
2. gr.
Sjóði þessum skal verja til eflingar
bindindisstarfsemi i landinu og verndar
áfengislöggjöf landsins.
3. gr.
Stjórnarráðið setur reglugerð fyrir
sjóðinn, að fengnum tillögum Stórstúku
íslands, enda hafi Stórstúkan jafnan til-
lögurjett um það, hvernig fje sjóðsins
er varið.
4. gr.
Lög þessi öðlast gildi þegar í stað.
Greinargerð.
Þegar þingið í fyrra gekk inn á þá
braut að slaka til fyrir kröfum Spán-
verja um undanþágu frá bannlöggjöf-
inni, var það gert í þeim tilgangi ein-
um, að vernda fjárhagslega afkomu
annars aðalatvinnuvegar landsmanna,
því að öðrum kosti var fjárhagslegt hrun
þjóðarinnar yfir vofandi. En hitt mun
ekki hafa vakað fyrir neinum, að afla
með þessu ríkissjóði tekna til venjulegra
útgjalda hans. Með þessu var óneitan-
lega bannlöggjöfin, sem lengi hatði ver-
ið unnið að og mörgum var hjartfólgin,
skert alltilfinnanlega, og það sýnist því
ekki annað vera sanngjarnara en að
verja tekjum áfengisverslunarinnar til
þess að bæta þessu málefni eftir föng-
I um upp þetta skakkafall. Þetta er það,
sem farið er fram á í frumvarpinu.
| Svo sem kunnugt er, hafa skoðanir
, verið skiftar hjer á landi um bannlög-
í in, en á það hafa andstæðingar bann-
laganna jafnan lagt áherslu, að bind-
indisstarfsegi væri þörf og nauðsynleg,
og sýnist þvi með stöfnun þessa sjóðs
vera farin sú leið, sem allir ættu að
geta fallist á að ganga eins og nú er
l komið.
Ennfremur flytja sömu þingmenn
frumvarp lil laga um sölu og veitingar
vína.
i Þá flytur Jónas Jónsson frumvarp til '
laga um meðferð á þyí fje, sem lands-
sjóði áskotnast fyrir áfengi.
Vill flutnm., að af fje þessu verði
stofnaður sjóður til menningarstarf-
semi.
Eins og sjá má af nefndum frum-
vörpum, verður frumvarp stjórnarinnar
að líkindurn samþykt. Er þá að fullu
riðinn bölvunarhnúturinn. Ekki getur
maður varist þeirri hugsun, við lestur
þessara frumvarpa, að ilt sje og hryggi-
legt að verða að selja sæmd og rjett
fyrir fje, til þess að berjast á móti van-
sæmd og siðferðilegri eyðileggingu. Er
vonandi, að íslenska þjóðin fái innan
skams þrek og tækifæri til að hrinda
af höndum sjer þessum óheilla-álögum.
Enn sem fyr, verður það skýlaus krafa
af hendi þjóðarinnar, að löggjafar og
aðrir foringjar hennar, geri alt sem auð-
ið er til þess.
Frjettabálkur.
Umdæmis8túkan nr. I hjelt framhalds-
aðalfúnd sinn í Reykjavík, sunnudaginn
4. þ. m. Á fundinn var sjerstaklega boð-
ið alþingismönnum, landsstjórn og borg-
arstjóra, en af landsstjórnarinnar hálfu
mættu eDgir á fundinum. Var þar rætt
um áfengislöggjöfina og höfðu þeir Pjet-
ur Zóphóníasson og Sigurður Jónsson
kennari, orð fyrir templurum, en af
hálfu gestanna töluðu, Jón Magnússon
fyrv. forsætisráðherra, Einar Þorgilsson,
Sig. H. Kvaran, Magnús Jónsson dócent
og Jakob Mölier. Margir fleiri tóku til
máls. Síðar á fundinum var samþykt
að senda nefnd á fund stjórnarinnar
með kröfurnar. Fulltrúar til næsta
stórstúkuþings voru kosnir, Pjetur
Zópóníasson, Sigurgeir Gíslason, Flosi
Sigurðsson, Pjetur Snæland, Þórður
Bjarnason, Sigurður Jónsson og Hansína
Bjarnason.
Rætt var um að reyna að koma á
fót bannmannaþingi í sumar, og voru
þeir, Pjetur Zóphóníasson, Sigurður
Jónsson og Guðmundur Sigurjónsson
kosnir til að annast það að öllu leyti.
Mörg fleiri mál voru til umræðu, en
þau snertu starfið inn á við.
«
A fundi bæjarstj. Rvikur 1. þ. m. var
samþykt svohljóðandi áskorun til Al-
þingis:
»Bæjarstjórn Reykjavíkur skorar á
Alþingi, að hlutast til um að reglugerð
um sölu og veitingar vína frá 18. júlf
1922, verði breytt þannig, að ákvæði
10. greinar um atkvæðagreiðslu alþing-
iskjósenda, sem skilyrði fyrir því, að
vínveitingaleyfi sjeu heimiluð, nái til
kaupstaðanna Reykjavíkur, ísafjarðar,
Akureyrar og Seyðisfjarðar eins og til
annara kaupstaða landsinscc.
I