Templar - 06.09.1923, Blaðsíða 1
TEMPLAR.
XXXVI.
Reykjavík, 6. sept. 1923.
12. blað.
Óháða reglan og I. 0. G. T.
sameinast.
Frá hástúkuþinginu.
Fyrir nokkrum árum síöan klofnuðu
nokkrar stórstúkur frá I. O. G. T. og
mynduðu sjálfstæða reglu, sem þeir
kölluðu N(eutrale) I. O. G. T. Regla
þessi hefir talsverða útbreiðslu um Mið-
evrópu, einkum Sviss, Holland, Belgíu
og Austurrlki.
Ástæðan til sundrungarinnar var sú,
að þeim þótti I. O. G. T. ekki nógu
írjálslynd í trúmálum, siðbókunum, og
vildu ekki láta inna af hendi æfilangt
bindindisbeit.
Á hástúkuþinginu í Kaupmannahöfn
1920 hófust samkomulagstilraunir á
milli félaganna, það sáu allir, að
félagið varð sterkara ef sameining
næðist til þess að vinna.bug á sameig-
inlegum óvin þeirra beggja, áfenginu.
Nefnd manna var sett til þess að vinna
að þessu og gera nauðsynlegar laga-
breytingar o. s. trv.
Nú hefir hástúkan samþykt lagafrum-
varp nefndarinnar, og æðsta yfirráð N.
I. O. G. T. er sat á fundi í Rotterdam
hefir og samþykt það, og samþykt að
íeggja þá reglu niður, en ganga að öllu
inn í I. O. G. T., jafnframt fóru þeir á
hástúkuþingið í London og tóku þar
sæti sem fulltrúar frá stúkum sínum.
Afleiðing af þessu er sú, að lög templ-
ara breytast mjög mikið, æfilanga bind-
indisheitið hverfur af fyrsta stigi, en ber
að inna það af hendi á öðru stigi, sem
lagt var niður hér landi fyrir nokkrum
árum. — Enginn er kjörgengur til Um-
dæmisstúku (né Stórstúku) sem ekki
hefir int af hendi æfilangt heit.
Siðbækurnar hafa jafnframt verið
gerðar alveg »óháðar«, og breytt svo,
að mismunur milli stiganna kemur miklu
skarpar frgm en áður var. Þó hefir mjög
miklu af því sem er í siðbókunum nú
verið haldið, en stórstúkur, sem vilja,
geta með leyfi framkvæmdanefndar há-
stúkunnar haft trúar-atriði í siðbókum,
ef það er samþykt með 2/3 atkvséða.
Meðlimafjöldi Reglunnar er nú svo:
Stór- Undir- Meðlima-
stúkur stúkur fjöldi
i Evrópu .... 18 9.223 555.565
í Ameríku . , . 36 670 24.465
í Afriku........... 4 145 9.035
í Ástralíu .... 7 160 6.408
í Asíu............. 3 66 1.542
Undir hástúkunni .... 27 1.056
og svo bætast þar við félagar úr Óháðu
Reglunni.
Embættismenn hástúkunnar (Lars O.
Jensen hátemplar) voru endurkosnir,
en auk þess voru kosnir í framkvæmda-
nefndina Mauritz Sterner í Svíþjóð og
Heinrich Steiger í Sviss (úr N. I. O.G.T.).
Br. E. Kvaran var skipaður alþ. lektor.
Næsta hástúkuþing er ákveðið í Ame-
riku 1927.
L.æknaYínið.
Það er þjóðkunnugt, að megnið af
öllu áfengi, sem drukkið hefir verið hér
á landi hin síðari ár, hefir verið flutt
hingað til lands á svokallaðan »lögleg-
an hátt«, þ. e. í lyfjabúðir landsins.
Lyfjabúðirnar hafa pantað áfengið, og
sagt að þær seldu það einungis eftir
lyfseðlum frá læknunum. En að þeirra
sögn eru læknarnir mjög greiðviknir á
'slíka lyfseðla, og það svo, að til vand-
ræða horfi bæði fyrir þjóðfélagið í
heild sinni og læknana sjálfa. Svo langt
hefir þetta gengið, að ýmsir læknar hafa
gefið áfengisseðla til manna, sem þeir
hvorki hafa heyrt né séð. Þeir hafa
sent lyfseðlana norðan og austan af
landi eftir pöntun til inanna hér í
Reykjavík án þess að þeir á nokkurn hátt
hafi getað skoðað sjúklinginn eða séð
hvað að honum gengi. Og seðlarnir
hafa oft ekki verið neitt smávægi, 5
lítrar, 10 lítrar. Slíkir lyfseðlar eru vitan-
lega óréttmætir. Enginn læknir getur
gefið þá vegna þess, að hann telji við-
takanda hafa nokkra þörf fyrir lyfið.
Reir eru ekkert annað en ávísanir á
áfengi til drykkjar, til nautnar. Retta er
beint brot á skyldum læknisins og beint
brot á bannlögunum.
Og svo fundu læknarnir upp snjall-
ræði. Þeir báðu Reykvíkinginn að taka
við þessu fyrir sig hjá Áfengisverslun-
inni og — — —. Og Áfengisverslunin
afhenti. Og borið hefir það við, þegar
menn hafa verið kærðir fyrir ólöglega
meðhöndlun á áfengi, að læknir hefir
þá hlaupið undir bagga og sagt, að það
væri fyrir sig.
Ressi framkoma læknanna er mjög
vítaverð, en skylt er að geta þess, að
ýmsir læknar hafa viljað ráða bót á
þessu, en þeir virðast hafa haft of lágt
um sig. Satt er það, að Læknablaðið
hefir oft fundið að þessu, nú síðast víta
þeir það þar G. Claessen og G. Thor-
oddsen og Þórður Sveinsson í Morgunbl.,
en hvað dugir það. Heilbrigðisstjórnin
steinsefur, og ef hún rumskaði væri hún
vísari að fá sér »strammara« hjá Stefáni,
en ráða bót á því.
Hvernig er hægt að hugsa sér að bót
verði á því ráðin, þegar læknar á opin-
berri embættisferð, sem rikissjóður
kostar, eru blindfullir og ófærir til að
gegna sjúklingum eða öðru. Hvernig á að
hugsa sér að bætt verði úr því á með-
an hver fyllirafturinn á fætur öðrum
er settur inn i læknastéttina. Það er
gleðilegt, eða hitt þó heldur, þegar við-
kynni héraðsbúanna við nýa lækninn
byrja með því, að þeir verða að bera
lækninn blindfullan heim í væntanleg
hibýli sín. Og svo lítur út fyrir þá,
sem standa fyrir utan þessi mál og horfa
á, sem eitt helsta broddborgarafélag
bæarins styrki og styðji heilbrigðis-
stjórnina.
En það eru ekki embættismennirnir
sem bera hér einir sökina. Verstir eru
ef til vill gamlir uppgjafa læknafauskar,
menn sem engum dettur í hug að vitja
til nokkurs sjúklings, þeir sitja kóf-
sveittir hvort heldur er á Brúsastöðum
eða Siglufirði og selja hverja brennivins-
flöskuna á fætur annari. Þessir menn
eiga ekki að hafa neinn rétt til að
gefa út áfengisseðla eða fá áfengi úr
Áfengisversluninni. Enginn uppgjafa
læknir á að hafa rétt til að gefa út
lyfseðla upp á áfengi. í Bandarikjunum
er það svo, að meirihluti læknanna gefa
ékki út neina lyfseðla upp á áfengi, og
það virðist vera nægilegt að héraðs-
læknarnir einir hafi þann rétt hér á
landi. Þessi lagfæring ætti að komast
sem allra fyrst á.
f*ó læknarnir gefi út mikið af brenni-
vínsseðlum, þá er það víst, að lyfja-
búðirnar seija áfengi án lyfseðla í blóra
við lælcnana. Enginn efar að svo sé,
og mál Ág. Ármanns, (Laugavegsapóteks),
bendir ótvírætt á það. En lyfjabúðirnar
láta sér ekki nægja það.
Ein þeirra býr til »þrælaromm« handa
dónunum, önnur (Kampmann?) býr til
Kínalífselixír, og sumir kaupmennirnir
auglýsa, að þeir hafi varninginn tii sölu.
Hvað er svo þessi elixír? Sprittblanda
með um 40°/« áfengisstyrkleika, blanda,
sem er meo öllu óleyfilegt að selja.
Læknastéttin þarf að vakna, hún þarf
að þvo þennan smánarblett af sér. Hún
verður að krefjast þess einum rómi, að
-gamlir læknaskröggar spilli ekki áliti
hennar og heiðri; hún verður að krefjast,
að slíkir menn fái ekki að meðhöndla
áfengi — nema sein sjúklingar eftir lyf-
seðlum frá öðrum læknum. Læknastéttin
verður að krefjast þess, að séð sé um,
að lyfsalarnir selji ekki hverja ámuna á
fætur annari án lyfseðla. Og síðast en
X
I