Templar - 22.09.1923, Blaðsíða 3

TEMPLAR
43
hefir stofnað góðtemplararegluna á Eng-
landi, og staðið fyrir henni, bæði þegar
hún var sterkust og veikust, og stýrt
henni, svo að segja, gegnum brim og
boða.
| Eftir: y>Watcluvard]«.
Biskup Östenfeld
og bannlögin í Ameriku.
Biskup Östenfeld í Danmörku hefir
ferðast um Ameríku og kynt sér þar
menn og málefni. Blaðið »Köbenhavn«
hefir átt tal við hann um kirkjumálefni
þar vestra. Meðal annars spurði frétta-
ritarinn: »Hvað segið þér um baunlögin
í Bandaríkjunum? Það eru margir sem
telja þau einskis virði«.
Biskupinn: Pað held eg alls ekki.
Álit mitt er að bannlögin hafi haft góð
áhrif. Það er enginn efi á því, að bann-
lögin hafa verið brotin mjög mikið, en
það er heldur enginn efi á því að bann-
lögin hafa liaft stórkostlega bætandi
áhrif meðal annars í bindindislegu til-
liti, einkum í bæjunum. Á ferð minni
um U. S. A. sá eg að eins tvo fulla
menn og annar þeirra var danskur.
, Fregnritarinn: Haldið þér að bann-
lögin verði afnumin?
Biskupinn: Nei, það held eg alls ekki.
Nokkrir menn halda að bannlögin verði
gerð »mildari«, en eins og áður var
verður það aldrei aftur í Bandaríkjun-
um.
Mannalát.
Guðmundur Guðmundsson, skipasmiður á
ísafirði, dó að hcimili sinu par hinn 16. júlí
síðastl. Br. Guðmundur heitinn var fæddur
að Kotströnd í Ölfusi 22. sept. 1852 og ólst
par upp hjá foreldrum sínum. Faðir hans,
Guðmundur, var sonur Jóns í Merkinesi i
Höfnum og af hinni svonefndu Selkotsætt,
sem kunn er einkum í Rangárvallasýslu.
Hann flutti til ísafjarðar 1877 og dvaldi par
altaf síðan. Hann var einn af peim er stofn-
aði bindindisfélagið »Dagsbrún« og síðan
pegar pað breytti sér yfir í góðtemplara-
stúku, fylgdist hann með pví, og var síðan
templar til dauðadags. Hann var péttur á
velli og péttur i lund og fylgdi málum
peim er hann tók að sér með festu og
prautseigju. Hefir Reglan mist góðann og
vinsælann félaga par sem hann var.
Hann kvongaðist 18. nóv. 1880 eftirlifandi
• ekkju sinni, Helgu Símonardóttur, og eiga
pau tvö börn uppkomin á lífi: Sigprúði,
gifta Pórði Pórðarsyni á ísafirði, og Ágúst,
sem er heima hjá móður sinni.
Gunnar Jónsson, er lengi bjó í Holti í
Mjóafirði, lézt hjá syni sínum par hinn 25.
maí slðastl. Gunnar var fæddur 17. ágúst
1861 i Álftaveri í Skaftafellssýslu, en fluttist
ungur að aldri austur. Gunnar heit. starfaði
um eitt skeið mjög ötullega fyrir stúkuna
Vetrarbrautin í Mjóafirði, og var fulltrúi
fyrir hana á stórstúkupinginu á Seyðisfirði
1913 og tók pá hástúkustig.
Framkvæmdarnefnd liástúknnnar
skipa nú:
hátemplar Lars O. Jensen yfirkennari
í Bergen,
kanslari Geo. Cotterill hafnarstj. Sealtle,
varatemplar H. Blume yfirtollvörður
Hamborg,
g.ungt. J. W. Hopkins f. yfirkennari
Gloucester,
g.bann. Larsen Ledet ritstj. Árósum,
g.fræðsl. Mauritz Steiner yfirkennari i
Giivle,
ritari Tom Honeyman Glasgow,
án starfs Heinrich Steiger kennari í
Ziirich Sviss.
f.hát. Edv. Wavrinsky þingmaðuriStokk-
hólmi.
pal.templar Joseph Malins Birmingham.
Skipaðir embættismenn eru:
lektor (fyr kap.) Einar Kvaran stór-
templar Reykjavík.
dr. Uzuret í Amsterdam.
a.dr. Gertrud Holmes stórritari í New-
Hampshire,
a.rit. Finlayson stórtemplar i Ástralíu,
i.vörður Edvard Jones stórtemplar Col-
wyn Bay, Wales.
út.vörður Arinbjörn Bardal stórtemplar
Winnipeg,
sendiboði Mrs. Plymen frá Suðaustur-
Afríku.
Alþ.gjaldkerastarfinn var lagður nið-
ur, sameinaður við ritara, en g.fræðsl.
var kosinn og á sæti í henni, en var
áður skipaður, svo var einum fulltrúa
frá Óháðu Reglunni bætt við, án slarfs.
I
Sameiningin.
D. G. T. skýrir lrá pví, að pegar hátempl-
ar liafði lýsl pvi yfir í hástúkunni, að ó-
háða góðtemplarareglan væri lögð niður,
og pað væri einungis ein I. 0. G. T. regla,
pá liafi
br. Sleiger afhent eignir óháðu reglunnar
og bætt síðan við: Má eg, til viðbótar við
pað, sem sagt hefir verið um prófessor Forel,
bæta pví við, að hann gekk fram af okkur
öllum i Haag. Hann er orðinn gamall og
sjúkur, en pó hafði hann ferðasl pessa löngu
leið, aðeins til að greiða atkvæöi með sam-
einingunni. Hann á orðíð mjög erfitt með
að tala, en pó hélt hann snjalla ræðu pegar
simboðið kom frá ylckur.
Hátemplar. Við eigum enn eitt skyldustarf
eftir, pað er að pakka peim manni er fyrst-
ur lióf samkomulagstilraunirnar og fór að
vinna að peim á undan öllum öðrum, pað
er fyrverandi yfirmaöur vor br. Wavrinsky.
(Menn stóðu upp og klöppuðu í lengri tíma).
Wavrinslcy. Enginn er meira snortinn en
eg. í mörg ár hefi eg beðið pessa dags. Ög
pað eitt hryggir mig, að minn góði og gamli
vinur Forel gat ekki verið hérna. Eg átti
örðugt með að koma hingað, læknirinn
minn bannaði mér pað, en eg gat ekki látið
pað vera. Eg er gamall og veikur, og pið
sjáið mig ekki framar. Látið petta vera kveðju
mina. Pakkir fyrir alla vinátta sem pér hafið
sýnt mér. Eg elska góðtemplarregluna og
eg mun gera pað til liinstu stundar minnar.
Með pessu endaði athöfnin. Það er ekki
ofmælt, að segja, að allir viðstaddir hafi
verið mjög snortnir, og að peir muni minn-
ast pessarar stundar meðan peir lifa.
Endurminningar.
Fyrir 18 árum skrifaði eg í »Templ-
ar« spádóma, er gerðu ráð fyrir því, að
frá þeim tíma mundi herferðin móti
Bacchusi taka 50 ár, þar til hann yrði
útlægur ger; skal það þó ekki endur-
tekið hér að það muni takast á þeim
tíma, en að líkindum ræður, að það
muni þó hepnast; til þess liggja hinir
sömu vegir og þá blöstu við; til þess
úlheimtist hið sama og til annara þjóð-
þrifa, nefnilega að fólkið vitkist og læri
að þekkja sinn vitjunartíma; skal það
nánar athugað.
Orsakir þess hve hörmulega seint og
slysalega hefir gengið að bjarga þjóð-
inni frá áfengisfýsninni er sönnun þess
sem Bjarni Jónsson sagði í þingræðu:
Að einn götustrákur getur haft meiri á-
hrif á uppeldið en 10 kennarar. Með
tiltölulega örfáum leiðandi mönnum
byrjaði endurbótastarfsemi Goodtempl-
ara hér á landi, sannir hugsjónamenn,
og til liðs við sig fengu þeir mest —
undir merki Reglunnar — 15. hvern
mann af þjóðinni, flest atkvæðalitlar
konur, sem ýmist hafa drekt þar sorg-
um sínum eða sýnt lofsverðan áhuga í
því að bjarga heimilunum, og svo auk
þess ýmislegt fólk, sem eigi bar uppi
hina ytri menningu heildarinnar; var
hér lengi eins ástatt með Regluna og
Hjálpræðisherinn, að hvorugt naut sam-
úðar fjöldans, jafnvel gert gys að báð-
um af sálarblindum andstæðingum.
Fjöldi mentamanna og þeirra, sem
ineð völdin fóru, sátu ýmist þegjandi
hjá, veittu athafnalausan mótþróa og
þrjósku eða gerðu beinlínis árásir á
Reglustarfið. Svo þegar undirbúningur
var hafinn með atkvæðagreiðslu til að
knýja fram banulögin, kom sama nafna-
kallið út, auðvitað yfirgnæfandi meiri
hluta, en vantaði toppfigururnar; enda
sýndi það sig þegar til lagasetninganna
kom, að þá skorti ekki rangvefjur og
dragmöskva til friðunar stórfiskunum; í
þvi sambandi má fyrst minnast á sendi-
herravökvann, sýnir það dæmi svo vel,
en um leið sorglega þá djúpu heimsku
og mannleysuhátt, að veita einstöku
mönnum sem réttindi bein það, sem
flestar þjóðir eru að kasta á milli sín.
Kemur mér í hug gömul saga af tveim-
ur drykkjurútum og slagsmálamönnum,
»að þeir kröfðust þess af réttarstjóra,
að innanhreppsmenn gengu fyrir, að
fljúgast á«. Þarna var það bara öfugt,
en mjög svipuð réttindi, en hafði þó
sömu þýðingu sem aðrar undanþágur,
að eitra fyrir bannlögin, og þótt undar-
legt megi virðast, óefað verið einn þátt-
urinn í því, að vekja Spánverja til at-
hugunar um ákvörðunarrétt okkar.
Þá hófu læknarnir raust sfna og köll-
uðu á hjálp, og þingið heyrði. Illa stödd
þjóð, sem hefir jafn andlega aumingja
. fyrir leiðtoga; enda hefir sú stétt haft
fleira upp úr þvi en hneixlið og laga-
brotin, afsetningu og dauða, dauða og
afsetningu. Þar eru einnig mjög heiðar-