Templar - 09.10.1923, Side 3
TEMPLAR
47
til fæðiskaupa eða húsnæðisgreiðslu. —
Peir hafa fátt, sem þeir geta sparað.
En þó svo sé, þá mun það vera rétt,
að allir, ekki bændur síður en aðrir,
geta gert meira að sparnaði en nú er.
En þótt við spörum, þá er það ekki
allra meina bót.
Við verðum líka að framleiða, við
verðum að vinna og auka framleiðslu
vora eftir mætti. Pað er t. d. til mink-
unar að flytja inn mikið af kartöílúm
sem hægt er að rækta nóg af í landinu.
En við verðum líka að auka framleiðsl-
una til útflutnings og þá um leið gera
hvað unt er, til að bæta markaði vora.
Allar þjóðir gera nú hvað þær geta
til að bæta markaði sína og útvega sér
nýa. Sendimenn eru sendir í því skyni
að kynna sér markaðshorfur, sýningar
haldnar og yfirleitt ekkert ógert látið,
sem verða mætti til að bæta söluhorfur
milli landanna. Morgunblaðið hefir flutt
hverja greinina á fætur annari, þar sem
skýrt hefir verið frá starfi Bandaríkj-
anna, Englands o. fl. landa um þetta.
En hvað gerum við?
Pétur konsúll Ólafsson hefir verið
sendur af landsstjórninni til að kynna
sér fiskmarkaði ytra, en þótt hann hafi
sýnt fram á, að von væri góðs markaðs
í Suður-Ameríku, þá hefir ekkert verið
gert til að reyna hann eða festa.
IJetta er stakt hirðuleysi.
Við eigum nú að búa við lágt gengi
á krónunni. Pað verður að bæta. En
ekki verður það gert með öðru betur
en auka framleiðsluna og afla nýrra,
góðra markaða.
Þetta má öllum vera ljóst, auk þess,
sem þjóðin má ekki vera svo sett, að
hún sé að öllu háð markaði hjá ein-
hverri einni þjóð, hvort sem hún heitir
Spánverjar eða annað.
Frá hverju sjónarmiði sem það er
skoðað, er það því fyrsta skylda hvers
þingmannsefnis að vinna ekki eingöngu
að sparnaði, heldur og að því að auka
framleiðsluna og bæta markaðina ytra
— fá nýa. Ef vel er unnið að þessu,
þá líður ekki langt þar til gengið hækk-
ar og þjóðin verður svo efnalega sjálf-
stæð að hún getur ráðið sjálf málum
sínum. Og þá fyrst — þá fyrst getum
við litið upp með heiðri og sóma.
Pétar Zophóníasson.
Frá Færeyum.
Br. Davíð Östlund heimsótti ýmsa af
bindindismönnunum í Færeyum, með-
an hann var á leið hingað.
Sérstaklega átti hann langt samtal við
P. Niclasen, sem er meðlimur hins fær-
eyiska lagtings og ritstj. »Dimmalætt-
ingar« og bindindisblaðsins »Dugvan«.
Br. Östlund spurði, hvort hin færeysku
vínsölubannslög hefðu reynst gagnleg,
og hr. Niclasen svaraði:
»— Já. Við höfum nú haft bannið í
15 ár. Svo almennt er fylgið með bann-
j lögunum, að þegar þau árin 1913, 1918
og nú 1923 hafa verið á ný borin undir
atkvæði lagtingsins, hafa lögin í hvert
skifti verið samþykt í einu hljóði«.
»Óskið þið Færeyingar þá alls ekki,
að lögleilt verði aðflutningsbann?«
»Jú. Við höfum haft það mál uppi í
lagtinginu. En vegua erfiðleika þeirra,
sem ísland nú er í út af aðflutnings-
banni sínu, álítum við að það sé ótíma-
bært nú, en enginn efi er á því, að að-
flutningsbann verði samþykt undir eins
á Færeyum — ef ísland geti ráðið fram
úr Spánarvandræðunum«.
Til br. Östlunds hefir nýskeð komið
símskeyti frá hr. Niclasen, þar sem
skýrt er frá, að ráðuneytið danska hafi
nýskeð gefið úrskurð með tilliti til á-
fengislöggjafar Færeyinga. Það er með
með þessum úrskurði bannað, að klúbb-
ar fái að hafa um hönd nokkra vín-
sölu eða vínveitingar handa meðlimum
sínum.
— íslenzkir bindindis- og bannvinir
samfagna liðsbræðrum sinum á Fær-
eyum og óska þeim allra heilla í starf-
inu.
Konurnar og bannmálið.
i.
Árið 1916 sáust eftirfarandi orð í einu
málgagni vinsala í Philadelphia í Banda-
ríkjunum:
»Guð miskuni vínsölunni, — ef kosn-
ingarréttur kvenna nær fram að ganga«.
— Engir menn voru eins mótfallnir
jafnréttiskröfum kvenna eins og áfengis-
salarnir í Ameríku. Og orsakir liggja til
alls: Engir hafa liðið eins af áfengis-
bölvuninni eins og kvenfólkið. Engir
hafa eins og þær ástæðu til að vinna
á móti henni.
1 mörgum fylkjum í Bandarikjunum
fengu konur fyrir löngu jafnrétti við
karlmenn, og notuöu það til sigurs í
striðinu. Og — guð »miskunaði« vín-
sölunni: gaf þessari svívirðingu farar-
leyfi á leiðina til tortýningar.
Þegar kosningarréttur kvenna árið
1920 hafði loks náð fullum sigri í U.
S. A. með því að verða samþyktur sem
einn þáttur grundvallarlaga hins mikla
þjóðveldis, — og konur í öllum fylkj-
um Bandaríkjanna tóku þátt í kosning-
unum það ár, þá sýndi það sig þegar,
að tull trygging var fengin fyrir framtíð
^bannlaganna: þrátt fyrir mestu mót-
spyrnu af hendi vínsala og annara bann-
fénda var mikill meiri hluti bannvina
kosinn á allsherjarþingið og forsetaefni
bannvina, Warren G. Harding, náði kosn-
ingu með s/ö miljóna atkvœðamun fram
yfir aðal keppinaut sinn, öl- og vín-
manninn, mr. Cox.
Ein mikilvægasta ástæðan fyrir því,
að áfengisbannið stendur stöðugt í Ame-
ríkn, er hinn heilagi fjandskapur á milli
kvenfólksins og þess höggormavalds,
sem áfengisverslunin er.
íjanðbók 6æs!umanna.
Leiðarvisir um stjórn Unglingastúkna
Good-T emplarreglunni.
fæst hjá undirrituðum
og kostar hvert eintak
1 krónu.
ísleifnr Jónsson,
Simi 713 Rvik. S.U.T.G
Zemplar kostar 3 ‘mmr
á ári. Gjalddagi er 1. maí fyrir útsölu-
menn og einstaklinga.
Stúkur greiði andvirði blaðsins árs-
fjórðungslega.
II.
Bannlög íslands voru samþykt án
þess að konur landsins hefðu atkvæði
um það. Atkvæðismagn karlmanna reynd-
ist nægilegt til þess að koma þessari
mikilvægu umbót í framkvæmd.
En — erfiðasti þátturinn í bannstarf-
inu er ekki að fá bannlög samþykt,
heldur miklu fremur að halda þeim og
láta framkvæma þau sæmilega. Bannlög
íslands eru nú fótum troðin — vegna
ofurvalds erlends ríkis og vegna veik-
leika margra landsmanna. Spánarvínin,
sem aldrei ættu að hafa einn einasta
kaupanda hér á landi, eru nú keypt af
mörgum, og bannlögin eru líka fótum
troðin með leynisölu. Heimilin eru í
voða. Útlitið er stæmt.
Konur Islands! þér getið bjargað úr
ógöngum þessum!
Ef allar bindindis-sinnaðar konur hér
landi væru samtaka í kosningunum, sem
nú fara í hönd, er engin efi á því, að
áreiðanlegir fulltrúar yrðu kosnir, full-
trúar, sem myndu aftur lögfesta átengis-
bann og sjá um, að bannið yrði fram-
kvæmt.
— En hvað um Spán? — Nú má
óhætt fullyrða, að góðir fiskimarkaðir
munu áreiðanlega finnast, bæði í Ame-
ríku og Európu, svo að hættan er í
rauninni engin. Og kjör þau, sem Is-
landi hafa verið boðin frá Spáni, eftir
að löggjafarþing landsins hafði látist
kúgast til að veita undanþágu frá bann-
lögunum — þau kjör hafa alls eigi verið
þess virði, sem fyrir þau var fórnað.
— Það, sem nú liggur beinast við, er
að kjósa að eins þá á þing, sem vilja
losa landið undan Spáni, að eins þá
menn, sem vilja hlutast til um, að allir
þeir peningar, sem landið græðir á vín-
versluninni, verði jafnharðan notaðir til
þess að útvega góða markaði handa
þjóðinni og þar með losa hana undan
vínvaldi Spánverja.
íslenskar konur! Nú er tíminn kom-
inn til að koma landinu til hjálpar.
Takið alment þátt í kosningunum og
kjósið að eins örugga stuðningsmenn
þessa máls.
David Östlund.