Templar - 13.12.1923, Qupperneq 1

TEMPLAR.
XXXVI.
Reykjavík, 13. des. 1923.
16. blaé.
Til allra templara.
Siðasta stórstúkuþiug samþykti með
öllum atkyæðum gegn 1, svolátandi til-
lögu:
»Stórstúkan samþykkir að halda
hátiðlegan 10. janúar næstkomandi
(árið 1924) sem fertugasta afmælis-
dag Reglunnar á landi hér«.
Þess vegna finnur stjórn Reglunnar
sér skylt að vekja athygli templara fyrir
fram á þessum merkisdegi i öllum stúk-
um á landinu.
Pað byrjar með blænuiu.
Pað byrjar með blœnum sem bylgjum
slœr á rein, segir Björnson í kvæði sínu
til vinstri manna, sem Matthías Joch-
umson þýddi með snild, og hefir oft
verið vitnað i. Það má heimfæra upp
á g. t. regluna, sem hóf göngu sína
fyrir 40 árum með 20 manns. Mark og
mið þessara manna var að taka sér þá
þraut fyrir hendur, að stinga bindindis-
fánanum niður um alt landið, og svo
að segja að setja hann upp á norður-
heimskautinu. Pessir 20 urðu að 200,
2000, 4000 og alt að 5000 fullorðinna
manna. Atkvæðagreiðslan um bann var
unnin. Gengi málefnisins »braust fram í
stormvind«. Alþingi samþykti bannlög-
in og Friðrekur hinn VIII. undirskrif-
aði þau og gerði þau að lögum.
Huliðshjálmarlnu.
Lá kom hik á templara; þeir köstuðu
allri sinni áhyggju á landsstjórnina, nú
átti hún að annast framkvæmd laganna.
— Margur bindindismaðurinn áleit að
nú væri nóg unnið, nú þyrfti hans ekki
við lengur. Liðið riðlaðist, og maður
eftir mann hvarf undir huliöshjálminn,
og yfirgáfu regluna. Hún misti hvern á
fætur öðrum og hverja stúkuna eftir
aðra. Frá 1907 til 1918 hurfu burt úr
regluöni og undir huliðshjálminn 3400
fullorðinna manna. Pótt eitthvað af þessu
fólki hafi haft samúð með Reglunni, var
hjálmurinn, sem þeir voru komnir und-
ir, því til fyrirstöðu að templarar sæu
það og yrðu þess varir.
Fjörutín árin
enduðu þó ekki á þennan hátt. Frá 1918
til 1923 hefir fullorðnu fólki í Reglunni
fjölgað aftur um 2000 manns. Þeir hafa
komið undan huliðshjálminum. Reglan
er nú aftur mikið félag og máttugt. Hún
er her, sem sækir fram, og hún er sönn
setningin í hernaðarfræðinni, að það er
betra að stjórna lítlum her, sem sækir
fram, en stórum her á undanhaldi. Von-
andi eiga margir þeirra manna, sem nú
eru í Reglunni, að fá að sjá það, að
þessir 1400 manns, sem vantar á að
Reglan sé jafn mannmörg og þegar hún
var mannflest, fáist aftur til að koma
til vor, og að vér sigrum enn á ný alla
örðugleikana, en það verður ekki gert
tneð því að bera þreytuna utan á sér,
eða að ganga með mæðusvip.
Hátíð sem rert er að haldin sé.
Fjörutíu ára afmælið er hátíð, sem
vert er að haldin sé. Gott korðablað
tekur sig undir eins aftur, þótt það sé
sveigt í hring. Stálfjöður sprettur undir
eins aftur, þó að henni sé þrýst niður.
Við verðum að hrista þreytuna af herð-
unum og ekki kikna undir henni, og
leggja af okkur mæðusvipinn, því hann
er gríma, sem engum fer vel. — Stór-
stúkan óskar og vonar, að hver stúka,
sem á nokkurn hátt getur komið því
við, haldi 40 ára afmæli Reglunnar há-
tíðlegt 10. janúar 1924, og væntir að
það verði til þess að hafið verði nýtt
framsóknartímabil í sögu Reglunnar.
Þess er vert að minnast, að vér höfum
unnið og stritað fyrir þetta mál, viku
eftir viku, mánuð eftir mánuð og ár
eftir ár, í sólskini, í regni og við lampa-
ljós, án þess að hafa látið okkur koma
það til hugar að gefast upp.
Bróðurlegast.
Einar H. Koaran,
stór-templar.
Jóh. Ögm. Oddsson,
stór-ritari.
Spánarlegátinn
Fyrir tæpum tveimur árum síðan,
þegar íslendingar urðu að hröklast und-
an Spánverjum um áfengislöggjöfina,
sendu templarar hér í Reykjavík og
grend, að tilhlutun Umdæmisstúkunnar
nr. 1, ávarp til Alþingis, þar sem þeir
gerðu grein fyrir kröfum sínum um
málið.
()nnur krafa þeirra var sú, að trú-
verðugir menn væru sendir suður til
Spánar til að reyna frekari samninga
við Spánverja, en þriðja krafa þeirra
var sú, að hr. Gunnar Egilsson, sem
stjórnin illu heilli hafði látið vera þar
syðra sem sendisvein sinn, væri kallað-
ur tafarlaust heim.
Kröfur þessar voru vitanlega sjálfsagð-
ar og réttmætar.
Hr. G. E. heflr eitthvað eymst af ávarpi
þessu, og vil eg því ofurlítið athuga
kröfuna um heimköllun hans, einkum
og sérstaklega af því að landsstjómm
hefir verið svo óskammfeilin að senda
hann aftur þangað suður.
Það er ekki minsti vafi um það, að
af öllu því, sem fundið var að stjóm
Jóns Magnússonar, þá var sú aðfinslan
almennust og þýngst á metunum, að
stjórnin skildi láta hr. G. E. vera þar
fyrir sína hönd.
Hr. G. E. hafði margoft haidið þvi
fram á prenti, að það væri skylda
manna að brjóta landslög — bannlög-
in, um það eru mörg ljós dæmi í »Ing-
ólfi« sáluga. En hverju ríki er það
nauðsyn að borgarar þess haldi lögin í
heiðri, og það er bein skylda stjórnar-
innar að stuðla að því að svo sé. Því
ber henni að refsa þeim mönnum, sexn
opinberlega prédika að lagabrol séu
sjálfsögð, en ekki heiðra þá með því
að gera þá að »sinum mönnum«.
Bannfjandskapur hr. G. E. var því
þjóðkunnur og var gerð góð grein um
það í ávarpinu, og því litu þeir, sem
það rituðu, svo á, sem þjóðínni vœri
skylt að tortryggja hann, þó að þeir
vildu ekki fella neinn dóm um gjörðir
hans.
Ávarpið fór til þingsins, og þlngið
viðurkendi kröfuna um hr. G. E. á þanm
hátt, að það sendi tvo trúverðuga og á-
gæta menn til að reyna samninga við
Spánverjana. Sú sendiför var vitanlega
óþörf ef góður og trúverðugur sendi-
maður hefði verið þar áður, en jafn-
framt lýsti þingið því vfir, að stjórnin
hefði rekið málið vel.
Sendimennirnir fóru, en líklega fyrir
tilverknað stjórnarinnar, var hr. G. E,
skósveinn þeirra þar syðra. Árangurinn
af förinni er kunnur. Br. Einar H. Kvar-
an hefir tekið það fram í grein í Morg-
unblaðinu, að hr. G. E. hafi komið þar
vel fram. Eg efa það alls ekki, að þeir
br. Einar H. Kvaijan og Sveinn sendi-
herra Björnsson hali rekið erindi sín
vel og unnið landi sinu og þjóð það
gagn, er þeir máttu. En þótt hr. G. E.
hafi, að svo miklu leyti sem þelr þekkja
starfsemi hans hegðað sér eins og þeir
lögðu fyrir, þá hnekkir það á engan
hátt ummælunum um, að skylt væri að
tortryggja hann. Landsstjórnin, hver
sem hún er, má aldrei nota þá menn í
þjónustu sina, sem hvetja aðra til lög-
brota.
Sumir kunua nú að halda að hr. G.
E. hafi séð að sér, séð að sjálfsagt var
að vinna trúlega að þeim málum, sem
þjóðin hans — þessi þjóð, sem hafði
sent hann — hafði með höndum. Og
það væri ekki nema virðingarvert og
gott ef svo væri. Enn eru þeir óneitars-