Sumarblaðið - 17.06.1916, Blaðsíða 5

SUMARBLAÐIÐ
11
Sunö og lífgunaraöferö
Árið 1891 gaf Björn heitinn Jónsson
ritstjóri út >Sundreglur«. Getur hann
þess í formála kversins að það sé varla
ofhermt, að fyrir 14 eða 15 árum (þ. e.
1876—1877) hafi ekki verið íieiri en
svo sem sex menn á öllu laudinu, sem
væru sjálfbjarga ef þeir lentu í polli,
sem þeir næðu ekki niðri í. Þá höfðu
menn svo gersamlega gleymt öllu sundi,
að ofurhugar báru grjót á sig og skriðu
svo á botninum yfir ár og síki, sem
ekki voru um of breið, en engi maður
bar við að neyta léttleikans og fara
samkvæmt eðli sinu ofan vatns, þótt
það væri þúsund sinnum hægra.
Sem betur fer heflr sund-íþróttinni
farið mikið fram síðan þessi bæklingur
var gefinn út. Þótt sundkunnáttan sé
komin nokkuð á veg hér, ætti hún að
værða miklu almennari en hún er nú.
En eitt brestur mjög og það er að sund-
menn þekki til hlítar allar björgunar-
reglur og lífgunaraðferðir. Jafnframt
því sem menn æfa sig í að bjarga öðr-
um mönnum verða þeir að æfa sig í
að synda alklœddir. Því það stendur
sjaldan svo á að sundmaðurinn sé í
sundbolnum einum þegar óliapp ber að
höndum og menn þarfnast liðveizlu
hans.
Hér fer á eftii; ein af beztu lífgunar-
aðferðunum, eftir frægan prófessor, að
nafni Scháfer:
Liífgunaraðferð.
Þegar menn hafa fallið í vatn eða
sjó og eru lifvana fluttir i land, verður
fyrst að reyna að endurlífga þá. Bið á
því getur reynst banvæn. Takið strax
til starfa, gerið það með varúð, þolin-
mæði og óskertu áframhaldi.
Menn hafa oft orðið endurlífgaðir
þannig, eftir margra stunda látlaust
erfiði.
Iivernig sem atvikast, er sjálfsagt að
sækja lækni hið allra fyrsta. Á meðan
á að reyna að ná vatninu úr lungum
mannsins: Látið manninn á grúfu og
beygið liöfuðið niður svo að vatnið geti
runnið niður úr munni hans, togið tung-
una út úr honum. Þegar vatninu hefir
verið náð upp úr manninum á að leggja
hann á liliðina og láta tunguna hanga
út úr munninum. Ef hann dregur and-
ann, þá látið hann hvílast. Ef hann
andar ekki, verður strax að reyna að
koma honum til að anda með einhverju
móti. Hér fara á eftir ráð þau, sem
prófessor Scháfer býður:
1. Leggið sjúklinginn á grúfu með
útrétta handleggi, en andlitið snúi til
hliðar.
Leggið ekki sessu, eða neitt þess
háttar undir brjóst honum. Krjúpið við
hlið hans, eða klofvegið yfir hann, og
snúið í sömu átt sem hann.
2. Leggið hendurnar á mjóhrygg
honum, sína á hvora lilið, þannig að
þumalfingurnir nái nærri saman.
3. Beygið yður áfram með beinum
liandleggjum til þess að allur þungi
geti lagst á úlnliðinn, þrýstið síðan fast
og stöðugt á lendar sjúklingsins meðan
hægt er talið »einn, tveir, þrír«
4. Réttið síðan úr yður til þess að
lina á þrýstingnum meðan hægt er tal-
ið »einn, tveir.«
Haldið áfrarn þessum hreyfingum fram
og aftur: á vixl að lina á og þrýsta
maga sjúklingsins að jörðunni, til þess
að þvinga loftið úr lungum hans og
munni, og lofa því að sogast inn aftur,
þangað til sjúklingurina getur gert þetta
sjálfur.
Er mátulega að farið með því, að
þrýsta tólf sinnum á mínútu. Strax og
sjúklingurinn byrjar að anda má hætta
þessum hreyfingum. En vandlega verð-
ur að gæta þess, ef andardrátturinn
mistekst, það er hættir aftur, að hefja
tafarlaust hreyfingarnar aftur og halda