Þjóðmál - 27.05.1971, Blaðsíða 1
1. árgangur
Vestmannaeyjum, 27. maí 1971.
8. tölublað
l ll I
Ávarp til
Sunnlendinga
Sunnlendingar!
„Samtök frjólsyndra og vinstri manna“ eru
ungur stjórnmálaflokkur, tæpra tveggja ára
gamall, og leitar nú í fyrsta sinn trausts og
stuðnings kjósenda við alþingiskosningar.
Hann færist mikið í fang. Megin takmark
hans er sameining allra lýðræðissinnaðra
vinstri manna — jafnaðarmanna og samvinnu-
manna í einum flokki, sem í tveggja flokka
kerfi yrði öílugur og áhrifaríkur gagnaðili and-
spænis íhaldsöflum þjóðfélagsins, og mundi
þess megnugur að bera mál alþýðustéttanna
fram til sigurs á löggjafarsviðinu.
Hér er um að ræða upplausn hins stirðnaða
flokkakerfis. Samtökin vilja binda endi á þann
ömurlega kafla íslenzkrar stjórnmálasögu,
sem einkennst hefur af því, að flokkar vinstri
manna hafa á víxl tryggt íhaldsöflum landsins
öll þau völd, sem þau hafa talið máli skipta.
Hér þarf þína hönd á plóginn.
Samtök frjálslyndra og vinstri manna telja
landhelgismálið nú vera mesta lífshagsmuna-
mál þjóðarinar — svo stórbrotið sjálfstæðis-
mál, að hvað sem flokksböndum líði megi
engum flokkum veita brautargengi eða valda-
aðstöðu, nema þeim einum, sem fulltreysta
megi til að verða sú brjóstvörn, sem ekki bilar,
í þessu örlagamáli lands og þjóðar. Kjósandi!
Leggstu þar á árar með okkur!
Kjörorð Samtakanna eru:
Menntun- heiíbrigði- jöfnuður.
I Suðurlandskjördæmi eigið þið þess kost að
berjast fyrir kjöri dr. Braga Jósepssonar, há-
menntaðs ágætismanns, sem helgað hefur
krafta sína uppeldis- og menntamálum þjóð-
arinnar. Hann er boðberi nýrrar stefnu í
menntamálum, og bið ég ykkur alveg sérstak-
lega að gefa gaum máli hans og úrbótatil-
lögum á því sviði.
Þjóðin þarf svo sannarlega nýjar hugmynd-
ir og nýjan anda í íslenzkt skólakerfi, svo
mörgu er þar stórlega ábótavant. Hér er
svo sannarlega um framtíðarmál að ræða.
Berjumst einnig fyrir þjóðarheiIbrigði og aukn-
um jöfnuði í þjóðfélagi okkar — jöfnuði þjóð-
félagsstéttanna og jöfnuði allra til að geta
neytt krafta sinna og hæfileika. Ungu kjós-
endur sem getið ráðið úrslitum þessara kosn-
inga: Leggið að þcssu hug og hönd. Alveg
sérstaklega vil ég senda ykkur brennandi
hvatningu um að fylkja liði ykkar einhuga und-
ir merki hinna ungu samiaka, Frjálslyndra og
vinstri manna, því að það eru þau sem valdið
geta tímamótum og fellt stjórnina.
Gerist það, hefur íslenzk æska og aðrir
kjósendur gert skyldu sína gagnvart landi og
þjóð.
Það er þetta, sem gerast þarf á degi upp-
gjörsins — hinn 13. júní.
Berjist með Braga! Fylkið ykkur fast um
F-listann á Suðurlandi. Hvert einasta atkvæði
greitt F-listanum kemur að gagni og getur ráð-
ið úrslitum um tölu landskjörinna þingmanna,
sem flokkurinn fær.
Ef samtökin sigra — er stjórnin fallin!
Með barátfukveðjum,
■ a i
i ri i
Dr. Bragi Jósepsson:
Stjórnleysið í fræðslumálum er orð-
ið alvarleg þjóðfélagsmeinsemd
Almenningur á oft erfitt meS
að greina misfellur 1 rekstri hins
opinbera. Opinber þjónusta er oft
metin samkvæmt þeirri reglu að
einhver þjónusta sé 'betri en engin
þjónusta og jafnvel að slæm þjón-
usta sé betri en engin þjónusta.
Einnig 'hefur nokkuð borið á því,
að almenningur skoði opinbera
þjónustu, sem ókeypis þóknun
sem ríkið veiti mönnum endur-
gjaldslaust. Þetta er auðvitað mik-
ill misskilningur. Fræðsla í skólum
landsins er fjarri því að vera ó-
keypis. Til fræðslumála greiðum
við árlega stórar fúlgur fjár og
viðhöldum með því menntakerfi
fyrir yngri kynslóðina. Árlega rísa
upp ný skólahús og árlega aukast
framlög til fræðslumála. Hvar sem
er í heiminum er sagan hin sama,
fleiri skólar, fleiri börn, stærri
fjárframlög.
Þegar borin eru saman fjárfram-
lög til skólamála kemur í ljós, að
hlutfall miðað við þjóðartekjur
er mjög misjafnt meðal hinna
ýmsu þjóða heims. Yfirleitt er
kostnaður við fræðslumál tiltölu-
lega hærri á hvern íbúa hjá smá-
þjóðum borið saman við fjölmenn-
ari þjóðir. Þetta hlutfall miðað
við þjóðartekjur og fólksfjölda,
hefur aðeins takmarkað gildi. Það
sem miklu og ef til vill mestu
varðar, er framkvæmd verksins
eða öllu heldur hve vel hefur tek-
ist að leysa tiltekið verkefni fyrir
tiltekna upphæð.
Það er einmitt hér sem við ís-
lendingar þurfum að staldra við
Islenzka skólakerfið og fram-
kvæmd íslenzkra fræðslumála hef-
ur nú í heilan áratug verið sér-
grein mín, sem uppeldisfræðings.
Fyrir tveim árum gerði ég sam-
anburðarrannsókn á fræðslulög-
gjöfum og fræðslukerfum allra
Norðurlandanna. Niðurstöður
þeirra rannsókna eru á þann veg,
að fræðslumálastjórn á Islandi sé
með meiri losarabrag en þekkist
á hinum Norðurlöndunum, önnur
frekari viðskipti við menntamála-
ráðuneytið hafa fyrir löngu full-
vissað mig um, að þjóðin verður
að hafna kröftuglega í eitt skipti
fyrir öil þeim ráðherra, sem ber
ábyrgð á stjórnleysi menntamála
þjóðarinnar. Við verðum að sam-
inast um það, að krefjast nýrrar
jtefnu í fræðslumálum, í samræmi
/ið þann tíma sem við lifum a
Ef Gylfi Þ. Gíslason á eftir að fá
ið halda áfram sem æðsti vald-
lafi í menntamálum þjóðarinnar
é ég ekki betur en að taka þyrfti
iPP nýja námsgrein í skólum, þar
;em unglingunum yrði kennt að
:kríða fyrir valdhafanum og að
figgja mútur og bitlinga auðmjúk-
ím höndum.
Þróun fræðslumála á Islandi er
ið komast á það stig, að við mun-
um sitja uppi með sérmenntaða
menn í hundraða og þúsunda tali,
sem ekki fá aðstöðu til að vinna
í landinu og verða að hrökklast til
útlanda. Hin ranga stefna mennta-
málaráðherrans liggur í því, að
fræðslumálin eru að verulegu
leyti slitin úr tengslum við at-
vinnullfið í landinu. 1 hugarbúi
ráðherrans er stöðnuð mynd af
skóla nítjándualdarinnar þar sem
flnir menn fóru í háskóla, til að
verða yfirstétt, en almenningur
fékk að læra að lesa, því auðvitað
vorum við öll af konungakyni og
þokkalega greindir. Nú hafa
fræðslumálin verið mikið rædd að
undanförnu og sennilega hefur
enginn ráðherra á íslandi verið
gagnrýndur jafn vægðarlaust og
núverandi menntamálaráðherra.
Nú er að sitja ekki við orðin tóm,
heldur reka þennan ráðherra burt
af stóli. Það á hann skilið fyrir
það endemis stjórnleysi sem verið
hefur I fræðslumálunum á und-
anförnum árum.