Þjóðmál - 09.01.1974, Blaðsíða 4

4
Þ J 0 Ð M Á L
Ijjóftmál
Otgefandi: Samtök frjólslyndra og vinstri manna
Framkvæmdastjóri: Hjörtur Hjartarson
Ritnetnd:
Finar Hannesson (óbm.), Kári Arnórsson, Margrét Auðunsdóttir,
GuSmundur Bergsson, Andrés Sigmundsson, Dóra Kristinsdóttir,
Ingólfsstræti 18. Sími 19920. Box 1141. Askriftargjald kr. 50 pr: m:
f lausasölu kr. 30. — Upplag 6000.
Jólagjöf Seðtabankans
Stjórar Seðlabankans eru iðnir við kolann. I mörg
ár 'hafa þeir herjað á um lóð undir höllina sína í
gamla miðbænum. Þar og hvergi annarsstaðar
skyldi hún rísa og gnæfa hátt guði fjármagnsins til
dýrðar. Bankastjórunum lá ekki svo mjög á að
koma húsinu upp, aðalatriðið var og er staðsetning-
in í elsta hluta bæjarins. Sjónarmið þeirra í þessu
máli hefur aldrei verið viðskiftalegs eðlis, því að
þannig er ekki háttað um starfsemi bankans, og
verður vart fundin önnur ástæða fyrir þrákelkni
stjóranna en fordildin ein. Hún er frá þeim tímum,
er ekkert þótti fínt, nema það væri í miðbænum.
Þessi ólæknanlega árátta bankastjóra Seðlabank-
ans, að - hola húsinu niður nákvæmlega þar, sem
ekki er staður fyrir það, hefur jafnan mætt skiln-
ingi íhaldsaflanna í borgarstjórn (og í ríkis-
stjórn?) enda undarlegt, þar sem fjármagnið á í
hlut. Hinsvegar hafa ibúarnir almennt haft sitt-
hvað við þetta að athuga, og kom það rækilega
fram í sumar, þegar byggingarframkvæmdir hóf-
ust á Arnarhóli, þær voru stöðvaðar og almenn-
ingsálitinu einu, fyrir að þakka. Stjórn Seðlabank-
ans og íhaldsöfl borgarstjómar vildu húsið upp, en
hinn almenni borgari sagði nei og það svo kröftug-
lega, að verkið stöðvaðist. Um hlut ríkisstjórnar-
innar, sem þetta blað styður, skal ekki fjölyrt.
Hennar afsökun er i þvi fólgin, að bankavaldið á
íslandi stendur ríkisvaldinu ofar.
Þrátt fyrir andspyrnu almennings, em banka-
stjórarnir enn ekki af baki dottnir. Viku fyrir jól
láta þeir til sin heyra á ný, og boðskapurinn er á
þessa leið: Sjá, vér höfum fundið lausnina. Húsið
skal upp i samræmi við hina gömlu, smekklegu
teikningu vera, aðeins verður það einni hæð lægra
en áformað var í sumar og að auki örlítið fjær
styttu Ingólfs á háhólnum. Nú mega allir vel við
una.
Þetta var jólagjöfin, sem Seðlabankinn sendir
Reykvíkingum, og nú stendur upp á þá að þakka
fyrir sig. Tæpast þarf að gera því skóna, að meiri-
hluti borgarstjórnar fari að andæfa þessum síðasta
leik í tafli bankastjóranna. Samþykki borgarstjórn-
arinnar er þvi nokkurn veginn tryggt, og þá ber
einnig að þakka henni jólaglaðningin. Það þakk-
læti ættu borgarbúar að láta í ljós sem fyrst og
í síðasta lagi næsta vor, þegar kosningar til borgar-
stjórnar fara fram. AG.
Laus staðo
Staða löglærðs fulltrúa i viðskiptaráðu-
neytinu er laus til umsóknar.
Laun samkvæmt launakerfi starfs-
manna rikisins.
Umsóknir sendist viðskiptaráðuneytinu,
Arnarhvoli, fyrir 1. febrúar n.k.
Viðskiptaráðuneytið, 3. janúar 1974.
Vertíðarþankar
Það er sjálfsagt að bera í
bakkafullan lækinn að fara að
minnast á Sundahöfnina núna
eftir alla þá langhunda, sem
menn hafa skrifað um' hana,
bæði með og móti. En ég
ætla hvorki að lasta né lofa
byggingu hennar. Því aðeins
minnist ég á Sundahöfn að
nú hillir aðeins undir það, að
hún verði nýtt á eðliiegan
hátt, þó að enn vanti að
henni veg, sem fær geti tal-
ist. Ekki er hægt að segja
að umskipun sé hafin fyrir
alvöru í höfninni nema kom
í Kornhlöðuna og svo var tals-
verðu af loðnu skipað í land
þar í vetur fyrir verksmiðj-
una á Kletti.
Risin em myndarleg hús á
hafnarbakkanum 1 Sundahöfn,
svo ekki þarf að flækjast
með þær vörur, sem þar fara
í land, bæinn á enda til að
koma þeim í hús. En ennþá
er allt ein for í kringum
höfnina. Vonandi stendur það
til bóta. Nú ætlar SÍS að fara
að reisa stóra skemmu þarna
innfrá, en þeir hafa verið
frekar illa settir fram að
þessu:
Þegar farið verður að nota
Sundahöfn fyrir alvöru, mætti
ætla að eitthvað leystist úr
þeim miklu vandræðum, sem
alla jafnan em í Vesturhöfn-
inni, það er að segja, ef
flutningaskipin verða færð
þaðan í burtu og hætt verður
að nota skemmurnar þar und-
ir vörur eingöngu. Haustið er
sá tími, sem menn nota til
viðgerða á bátum og vélum
og eins koma margir bátar
utan af landi til Reykjavíkur
í viðgerð og því verður oft
mikil þröng í Vesturhöfninni.
Og einnig fer oft svo að þeir,
sem eru að veiðum og þurfa
að losna við fisk, eigi í erfið-
leikum að komast að.
Það er löngu orðið tíma-
bært að fá eina skemmuna í
Vesturhöfninni sem fiskmót-
tökuhús þar sem gert væri
að aflanum og hann þveginn
og settur í kassa í kæliklefa
og þangað væri hann sóttur
jafnóðum og hann færi í
vinnslu í húsunum. Þá yrðu
lagðar niður aðgerðarstöðv-
arnar í fyrstihúsunum á ver-
tíðinni með öllum þéim sóða-
skap, sem því fylgir, þó ekki
sé minnst á aksturinn fram
og aftur, en þar er stór kostn
aðarliður. Auk þess ætti Iönd
un að ganga að mun betur
úr bátunum því oft stendur
á bílum, þegar langt er að
fara og mikil er umferð.
Nú ætlar frystihúsið ís-
bjöminn að fara að reisa
frystihús á hafnarbakkanum
og hlýtur það að vera stór-
breyting fyrir þá frá því að
þurfa að fara með fiskinn út
á Seltjamarnes og síðan það-
an í hinn endan á borginni
inn að verksmiðjunni á
Kletti, með úrganginn. Það
er ekki óeðlilegt að hugsa sér
að frystihús, sem stendur
nærri hafnarbakkanum og
tekur á móti ísuðum fiski, t.
d. úr togara, notaði færibönd
frá borði og inn í hús. Að
sjálfsögðu þyrfti að vikta í
húsinu, en ekki að nota bíla
og fara langan veg til að
vikta, þegar örfáar bíllengdir
em frá skipi að húsinu. Ekki
getur það talist eðlileg með-
ferð á matvöm, eins og far-
ið hefur verið með fiskinn,
þegar honum hefur verið
troðið á stóra bíla með hliðar-
borð á annan meter og ekið
með hann fleiri kílómetra frá
Þorlákshöfn og sunnan af
nesjum og síðan sturtað í
stóran bing. Ekki getum við
vænst þess að fáist góð vara
með slíkri meðferð og ættu
slík vinnubrögð að heyra for-
tiðinni til. En 1 stað þessa
ættum við að leggja kapp á
að vanda vömna sem mest.
20. 11. 1973.
Við áramót
Þrátt fyrir að það ár, sem
nú er að kveðja, hafi í mörgu
verið erfitt og nægir þar að
nefna þær miklu náttúruham-
farir, sem urðu á fyrsta mán
uði ársins með öllu því tjóni,
er þeim fylgdu og þá mest
fyrir íbúa Vestmannaeyja og
seint verður bætt, þá er ekki
hægt annað að segja, þegar
á heildina er litið við ára-
mót, en að árið hafi um
margt verið hagstætt.
Miklar framkvæmdir hafa
átt sér stað á ýmsum sviðum
og allir, sem heilsu höfðu,
hafa haft óhemju vinnu og
góðar árstekjur. Að vísu tek-
ur verðbólgan sinn skammt af
launum manna enn sem fyrr.
Á þessu áxi, 1973, hefur þorsk
afli verið eitthvað minni en
á árinu 1972, en í heild er
aflinn meiri, enda loðnan og
síldin mun meiri og þeir, sem
þá veiði hafa stundað, hafa
gott ár. Hin nýju skip, sem
bætst hafa í flotann, búinn
skuttrolli, hafa yfirleitt aflað
vel og sýnt að innflutningur
þeirra á fyllsta rétt á sér. Á
nýafstöðum fundi LÍÚ var
því reyndar haldið fram, að
á þessum skipum væri tap og
þarf kanski engann að undra,
enda er fyrsta árið sennilega
alltaf erfiðast og á því ætti
að vera hægt að ráða bót um
stundarsakir.
Enn er ósamið við sjómenn
og fiskverð er ekki heldur
komið, þó að það eigi að vera
komið fyrir áramót. Ekki er
heldur búið að semja við
verkafólk, þó að BSRB hafi
gert samning, sem í meginatr
iðum er í þeim anda, sem
ASÍ hefur mótað; það er að
hækka við þá, sem lægst hafa
launin, og helst þurfa að fá
hækkun.
Minnkandi fiskafli á heims
markaðinum ætti að þýða
aukna eftirspurn og jafnvel
hækkað verð á okkar aðalút-
flutningsvörum, sem gæti þá
komið að einhverju upp í þá
hækkun, sem fyrirsjáanleg er
á olíu og ætti að eihhverju
leyti að vera hægt að bæta
útgerðinni þann aukatilkostn
að.
Um fátt hefur verið meira
rætt í heimsfréttunum að
undariförnu en olíuskortinn
og ekki að ástæðulausu, svo
mikiö sem undir þessum orku
gjafa er komið, bæði fyrir
iðnað, ljós og hita. Við ís-
lendingar stöndum reyndar
vel að vígi, svo er viðskiptum
okkar við Rússa fyrir að
þakka. En búast má þó við
stórfelldum hækkunum. Þrátt
fyrir það að okkar land sé
ekki auðugt, þá eigum við
mikið af óbeislaðri orku þar
sem eru fossarnr og heita-
vatnið, sem enn er ónýtt, eins
og hér á Suðurlandi þar sem
meirihluti þjóðarinnar býr.
Við Islendingar hljótum að
mæna vonaraugum tl þeirrar
margumtöluðu hafréttarráð-
stefnu, sem verður á næsta
ári og þeirra, sem eftir er að
halda, því að þar munu ráð-
ast örlög okkar varðandi land-
helgismálið og yfirráð okkar
yfir auðlindum landgrunnsins.
En undir þvi er okkar lífs-
afkoma, að við fáum þann
umráðarétt og hagnýtum
hann skynsamlega með hóf-
legri veiði og friðun uppeldis
stöðva.
Miklar framkvæmdir eru
fyrirhugaðar á næsta ári í
hafnarmálum á SUðurlandi og
stórfelldar virkjanir að ó-
gleymdum hringveginum, sem
verður eftirminnileg afmælis
gjöf til þjóðarinnar á ellefu
hundruð ára afmælinu. Von-
andi verður einnig tekin
ákvörðun í herstöðvarmálinu
og væri það ekki ómerkleg
eifmælisgjöf til þjóðarinnar á
þessum tímamótum; að her-
setunni yrði Iokið.
Um leið og ég lýk þessum
fátæklegu hugleiðingum, lang
ar mig að þakka félögum mín
um í SFV fyrir ánægjulegt
samstarf á árinu, sem er að
kveðja, og óska þeim og öllum
Islendingum farsældar á því
ári, sem nú fer í hönd.
Á gamlársdag 1973.
Guðmundur Bergsson.
Auglýsing
utnBtmjicdt1
Með vísun til 10. greinar laga nr. 38 frá 1935,
hefur ráðherra ákveðið að frá 1. janúar 1974
verði fóstureiðingar samkvæmt lögum nr. 38
frá 1935 heimilar á öllum þeim sjúkrahúsum á
landinu þar sem starfandi er sérfræðingur í
kvensjúkdómum eða sérfræðingur í almennum
skurðlækningum.
Þá er gert ráð fyrir að landlæknir taki tillit
til þessarar ákvörðunar er hann ákveður að-
gerðum stað samkvæmt 6. gr. laga nr. 16 frá
1938.
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið
28. desember 1973.