Þjóðmál - 06.03.1974, Blaðsíða 4

4
Þ J Ó Ð M Á L
pjiftmál
Útgefandi: Samtök frjálslyndra og vinstri manna
Framkvæmdastjóri: Hjörtur Hjartarson
Ritnetnd:
Einar Hannesson (ábm.), Kári Arnórsson, Margrét Auöunsdóttir,
Guömundur Bergsson, Andrés Sigmundsson, Dóra Kristinsdóttir,
Ingólfsstræti 18. Sími 19920. Box 1141. Áskriftargjald kr. 50 pr: m:
I lausasölu kr. 30.
Breytingar á skattakerfinu
Alþingi mun nú næstu daga fjalla um frumvarp ríkis-
stjórnarinnar um skattkerfisbreytingu. Frumvarpið er
samið í samræmi við þá yfirlýsingu, sem ríkisstjórnin gaf
á meðan samningaviðræður stóðu yfir um að hún myndi
beita sér fyrir lækkun tekjuskatts, en í staðinn kæmi
hækkun söluskatts.
Samkvæmt frumvarpinu verður lækkun tekjuskatts á
þann veg að persónufrádráttur hækkar verulega og skatt-
stigi lækkar. Söluskattur hækki um 5 stig, en með þeirri
hækkun verða tekjur ríkissjóðs á þessu ári þær sömu og
þær ella hefðu orðið ef breytingin hefði ekki verið gerð.
Stjórnarandstæðingar hafa haldið því mjög á lofti að með
þessu frumvarpi væri verið að níðast á almenningi, þar
sem 5 stig í söluskatti myndu gefa mun hærri tekjur en
sem nemur lækkun tekjuskattsins samkvæmt frumvarpinu.
Sannleikurinn er hins vegar sá, að þó að viss óvissa sé að
sjálfsögðu um allar áætlanir, þá er það álit bæði sérfræð-
inga og skattnefndar A.S.I., að tekjutap og tekjuauki
ríkissjóðs vegna breytingarinnar muni vega jafnt.
I frumvarpinu er á hinn bóginn veigamikill varnagli
þess efnis að þegar reynslan hefur sýnt hver útkoma árs-
ins er að því er varðar auknar tekjur vegna hækkunar
söluskatts og minnkun tekna vegna lækkunar tekjuskatts,
þá skal sá mismunur, sem þar kann að vera á, reiknaður
með í kaupgreiðsluvísitölu.
Sú staðreynd, að ríkisstjómin hefur ekki hreinan meiri-
hluta í báðum deildum þingsins, hefur valdið því að
margir spyrja þeirrar spurningar nú, hvernig þessu
frumvarpi muni reiða af í meðförum Alþingis. Líklegt má
telja að sjálfstæðismenn muni flytja einhverjar yfirboðs-
tillögur um enn meiri lækkun tekjuskatts en í frumvarp-
inu felast, án þess að gera ráð fyrir neinum tekjum á
móti. Talsmenn Alþýðuflokksins hafa látið í veðri vaka
að þeir muni samþykkja skattkerfisbreytinguna sem slíka,
en alls ekki meiri hækkun söluskatts en sem nemur lækkun
tekjuskatts. Hvað það þýðir, er hins vegar með öllu óljóst.
Því verður hins vegar ekki trúað að ófyrirsynju að þing-
menn flokks, sem telur sig málsvara launþega, snúist gegn
frumvarpi, sem flutt er beinlínis að ósk launþegasamtak-
anna.
Lögbnnnsmál Bjarna
1 síðustu viku var kveðinn upp dómur í bæjarþingi
Reykjavíkur í máli því, sem Bjarni Guðnason og nokkrir
félagar hans höfðuðu í nafni Samtaka frjálslyndra í
Reykjavík gegn Guðmundi Bergssyni og þeim stjórnar-
mönnum öðrum, sem höfðu tekið við stjórn félagsins eftir
ákvörðun félagsfundar, en þeirri ákvörðun vildi Bjarni
og félagar ekki hlýða. Úrslit málsins urðu þau, að málinu
var vísað frá á þeim forsendum, að þessi málshöfðun í
nafni félagsins væri ólögmæt og brottvikning Bjarna úr
samtökunum hefði verið lögleg.
Styrkur til háskólnnáms
í Svíþjóð
Sænsk stjórnvöld bjóða fram styrk handa lslendingi til há-
skólanáms I Svíþjóð námsárið 1974—75. Styrkurinn miðast
við átta mánaða námsdvöl og nemur 8.400 sænskum krón-
um, þ.e. 1.050 krónum á mánuði. Ef styrkþegi stundar
nám sitt í Stokkhólmi eða Gautaborg, getur hann fengið
sérstaka staðaruppbót á styrkinn. Fyrir styrkþega, sem
lokið hefur æðra háskólaprófi, getur styrkurinn numið 150
krónum til viðbótar á mánuði.
Umsóknir um styrk þennan skulu sendar menntamála-
ráðuneytinu, Hverfisgötu 6, Heykjavik, fyrir 1. april n.k.
og fylgi staðfest afrit prófskírteina ásamt meömælum. —
Sérstök umsóknareyðublöö fást I ráðuneytinu.
Menntamálaráðuneytið,
26. febrúar 1974.
Halldór S. Magnússon:
ÞINGMÁLAÞÁTTUR
Sérstök íbúða-
lönadeild starfi
við Byggðasjóð
Á vegum milliþinganefndar í
byggðamálum hefur verið flutt
frumvarp um að við Byggðasjóð
starfi sérstök íbúðalánadeild,
sem veiti sérstök viðbótarlán
vegna íbúðabygginga til örvun-
ar byggingum, þar sem skortur
á íbúðum stendur í vegi fyrir
eðlilegri byggðaþróun.
Hér fara á eftir kaflar grein-
argerðar frumvarpsins:
Frumvarp þetta er flutt á
vegum milliþinganefndar í
byggðamálum, sem í eiga sæti:
Steingrímur Hermannsson, sem
er formaður nefndarinnar, Lár-
us Jónsson, Helgi F. Seljan
(Stefán Jónsson 1 forföllum
hans), Matthías Bjarnason,
Ingvar Gíslason, Karvel Pálma-
son og Pétur Pétursson.
í þingsályktun um milliþinga
nefnd þessa, sem samþykkt var
á Alþingi 18. apríl 1973, er gert
ráð fyrir því, að nefndin komi
á framfæri þegar á þessu þingi
þeim tillögum, sem hún telur
„að ekki þoli bið“. Með bréfi,
dags. 8. nóv. s. 1., gerði nefnd-
in forsætisráðherra grein fyrir
allmörgum slíkum tillögum.
Nefndin telur sérstaklega að-
kallandi að auka verulega
íbúðabyggingar í dreifbýli.
Skortur á hentugum íbúðum
stendur víða í vegi fyrir við-
gangi byggðanna. Því var í
fyrmefndu bréfi til forsætisráð
herra lögð strstök áhersia á
húsnæðismálin. Þar var bent á
eftirgreindar leiðir til úrbóta:
1. Örvunarlán verði veitt til al-
mennra íbúðabygginga í
dreifbýli.
2. Lög um byggingu verka-
mannabústaða verði endur-
skoðuð.
3. Lög um byggingu íbúða til
útrýmingar á heilsuspillandi
húsnæði verði endurskoðuð.
4. Byggingaáfangar verði
stækkaðir með því að skipu-
leggja þá sameiginlega fyrir
fleiri sveitarfélög.
5. Verktakar verði efldir í
dreifbýlinu.
6. Athuguð verði notkun á til-
búnum húsum.
Nefndarmenn hafa síðan átt
viðræður við félagsmálaráð-
herra um ofangreindar tillögur.
Einnig hefur verið rætt við
framkvæmdastjóra Húsnæðis-
málastofnunar ríkisins og ýmsa
aðra aðila, sem að húsnæðismál
um starfa.
Ljóst er, að vilji er til þess
að athuga í sambandi við al-
menna endurskoðun á lögum
um Húsnæðismálastofnun ríkis-
ins, sem er í undirbúnigi, allar
ofagreindar tillögur, nema þá
fyrstu. Ekki er talið eðlilegt, að
í lögum um þá stofnun sé gert
ráð fyrir mismunandi háum lán
um eftir búsetu. Flestir telja
eðlilegra, að Byggðasjóður hafi
slíkt verkefni.
Að höfðu samráði við for-
sætisráðherra, félagsmálaráð-
herra og fjármálaráðherra, hef-
ur milliþinganefnd í byggða-
málum samþykkt að beita sér
fyrir því, að flutt verði þetta
frumvarp til laga um breytingu
á lögum um Framkvæmdastofn-
un ríkisins, þar sem gert er ráð
fyrir því, að við Byggðasjóð
starfi sérstök íbúðalánadeild,
sem veiti örvunarlán til íbúða-
bygginga í dreifbýlinu til við-
bótar lánum úr byggingarsjóði
Húsnæðismálastofnunar rlkis-
ins Flutningsm. þessa frum-
varps eru nefndarmenn, sem
sitja i efri deild.
Miklar upplýsingar liggja fyr-
ir um íbúðabyggingar í hinum
ýmsu landshlutum og skiptingu
á lánum Húsnæðismálastofnun-
ar ríkisins.
Tafla IV sýnir lánsupphæð
Húsnæðismálastofnunar á ár-
inu 1972, fólksfjölda í desem-
ber 1972 og lánsupphæð fyrir
hvern íbúa í hinum ýmsu lands
hlutum. Ef til vill er þarna að
finna eitt áþreifanlegasta dæm-
ið um ójafna skiptinu á láns-
fé Húsnæðismálastofnunar eftir
landshlutum."
Síðan segir:
„Þau lánakjör, sem hér um
ræðir, þurfa að vera hagkvæm.
Þvi er gert ráð fyrir, að íbúða-
lánadeildin fái að stofni til
verulegan hluta af fjármagni
sínu á fjárlögum ríkisins. Þótt
útvega þurfi viðbótarfjármagn
sem lánsfé, ætti það að tryggja,
að lánskjör geti orðið viðun-
andi. í frumvarpinu er gert ráð
fyrir því, að stjórn Fram-
kvæmdastofnunar ríkisins
ákveði útlánareglur og kjör og
einnig hámark lána og lánsupp
hæðir eftir landssvæðum. Fram
kvæmdastofnun ríkisins er að
verulegu leyti byggðastofnun.
Stjórn þeirrar stofnunar á þvl
að hafa besta yfirsýn yfir
byggðamálin og þörf fyrir slik
örvunarlán vegna byggðaþróun-
ar.
Hins vegar er nauðsynlegt,
að afgreiðsla þessara lána verði
sem einföldust fyrir íbúðabyggj
endur. Þvl er lagt til, að lánin
verði afgreidd með öðrum lán-
um Húsnæðismálastofnunar
ríkisins. Ekki er gert ráð fyrir
þvi, að sækja þurfi um þessi
lán sérstaklega. Þau yrðu boðin
sjálfkrafa til ibúðabygginga á
ákveðnum stöðum í samræmi
við þær reglur, sem stjórn
Framkv.stofnunarinnar setur.“
TAFLA IV. Útlán Húsnæðismálastofnunar ríkisins árið 1972
og lánsupphæð á hvern íbúa eftir landshlutum.
Lánsupphæð FólksfjöUli1) Lánsuppliæð
1972 kr. 1 des. 1972 pr. íbúa kr.
Reykjavík ................................... 471 012 000 83 831 5 618.59
Kópavogur, Seltjarnarnes ................... 61 470 000 13 823 4 446.94
Reykjancssvæðið.............................. 187 065 000 27 054 6 914.50
Vesturland ................................... 22 795 000 13 361 1 706.03
Vcstfirðir ................................... 14 122 000 9 903 1 426.03
Norðuriand vestra............................. 26 150 000 9 847 2 655.63
Norðurland cystra............................. 84 235 000 22 709 3 709.32
Austurland.................................... 31 090 000 11 428 2 720.51
Suðurland..................................... 68 120 000 18 314 3,719.56
1) Fólksf jöldinn í des. 1972 er samkvæmt bráóabirgðatölu Þjóðskrárinnar.
o Einar Þorsteinn: r ; '
Skipulags- og ICA
húsnæðismál. w
borgarinnar. - j%É
Mikill meirihluti þeirra, sem
byggja sér hús í Reykjavík fá
úthlutað lóð. Að fá úthlutað,
eins og það heitir í daglegu tali
er eins og að vinna í happa-
drætti. f því eru að vísu nokk-
uð margir vinningsmöguleikar,
en allir eru þeir háir. Séu út-
hlutað 200 íbúðum má telja að
millí 150—200 milljónum hafi
verið skipt milli hinna heppnu.
Og ýmsir virðast telja, að
með þvi að fá úthlutun sé að-
eins verið að gefa þeim pen-
inga. En þetta eru þó undan-
tekningarnar sem betur fer. Þó
er ástæða til þess að setja hér
undir lekann. Þeir, sem álíta
úthlutun féþúfu hafa ýmsan
háttinn á: Sumir selja úthlutun
ina beint, þó að það eigi ekki
að vera mögulegt. Bara ef sá
er nógu vel inní kerfinu virðist
það ganga. Aðrir byggja fyrst
og selja siðan, eða selja á ýms-
um byggingarstigum. Nú, enn
Framhald á bls. 14