Þjóðmál - 21.03.1974, Blaðsíða 4

4
ÞJÓÐMÁL
|jíóíí>mál
Otgefandi: Samtök frjálslyndra og vinstri manna
Framkvæmdastióri: Hjörtur Hjartarson
Ritnefnd:
Bnar Hannesson (ábm.), Kári Arnórsson, Margrét Auðunsdóttir,
Guðmundur Bergsson, Andrés Sigmundsson, Dóra Kristinsdóttir,
Ingólfsstræti 18. Sími 19920. Box 1141. Askriftargjald kr. 50 pr: m:
I lausasölu kr. 30.
Kosningar nálgast
Nú styttist óðum til sveita-, bæja- og borgarstjórnar.
kosninga og framboðslistar birtast nú hver af öðrum. I
þessu blaði er birtur framboðslisti Samtaka frjálslyndra
og vinstri manna og Framsóknarmanna í Kópavogi. Hefur
hann vakið mikla athygli og umtal og þykir mjög sigur-
stranglegur þar í bæ. Finnst mörgum, sem hér sé verið að
endurvekja það samstarf vinstri manna, sem hæst stóð á
sjötta áratugnum, er þeir höfðu hreinan meirihluta í
Kópavogi og mótuðu uppbyggingu hins unga og ört vax-
andi bæjarfélags. Víst hefði verið æskilegra að grundvöll-
ur þessa framboðs hefði verið enn breiðari, t. d. með þátt-
töku Alþýðuflokksmanna, en vegna óbilgjarnrar afstöðu
forystumanna þeirra í Kópavogi, reyndist slíkt ekki unnt.
Er það mál manna, að fyrir það munu þeir uppskera litlar
þakkir á kjördegi.
Samtök frjálslyndra og vinstri manna lýstu því yfir sem
höfuðmarkmiði sínu við stofnun samtakanna að riðla hinu
gamla og úrelta flokkakerfi og vinna að sameiningu vinstri
manna í einum flokki. Þessi markmið þeirra fundu ríkan
hljómgrunn meðal kjósenda í síðustu sveitastjórnakosning-
um og fengu enn frekari staðfestingú í Alþingiskosning-
unum 1971. Samtökin hafa síðan reynt að vinna að auknu
samstarfi og samvinnu vinstri manna með sameiningu
fyrir augum. Þannig hafa átt sér stað sameiningarviðræð-
ur milli allra flokka vinstri hreyfingarinnar á þessu tíma-
bili. Árangur er hins vegar ekki slíkur sem æskilegt hefði
verið en þó umtalsverður. Baráttunni verður að halda á-
fram og það gerist ekki síst með því að félagar vinstri
flokkanna í hinum ýmsu sveitarfélögum taki höndum sam-
an og sameini krafta sína í komandi kosningum.
Á það má benda í þessu sambandi, að á því kjörtímabili,
sem nú er að ljúka, hefur aukist mjög samvinna og sam-
ráð milli borgarfulltrúa vinstri flokkanna í Reykjavík.
Þeir hafa í sívaxandi mæli komið fram sem ein heild í mál-
flutningi og tillögugerð. Þeir hafa einnig tekið upp þá ný-
breytni að halda með sér reglulega fundi til að ræða mál,
skýra sjónarmið hvers annars og móta sameiginlega af-
stöðu. Þetta er mjög ánægjulegt og gefur vissulega tilefni
til meiri bjartsýni en oft áður um árangur í baráttunni
við meirihluta ihaldsins. Því miður hefur ekki tekist sam-
staða með vinstri flokkunum öllum um sameiginlegt fram-
boð fyrir þessar kosningar. Slíkt hefði þó ekki átt að vera
tiltakanlega erfitt, þrátt fyrir nokkurn ágreining í lands-
málum, sem yfirleitt þarf ekki að gæta í borgarmálum. Á
það ber þó að leggja áherslu, að þrátt fyrir þetta er áfram
fullt samstarf milli þessara flokka í borgarstjórn og vissa
fyrir því að þeir muni með góðu móti geta myndað vel
starfhæfan meirihluta þegar meirihluti Sjálfstæðisflokks-
ins er fallinn.
Óvissn i efnahngsmálum
Mikil óvissa og spenna er nú ríkjadi í efnahagsmálum
Islendinga. Verðbólga er mikil og saxast ört á þær kjara-
bætur, sem sarnið var um nýlega. Slíkt ástand er að vísu
ekki séríslenskt fyrirbrigði um þessar mundir. Flest
Evrópulönd og reyndar fleiri eiga við svipuð vandamál að
glíma og gengur misjafnlega að ráða við þau. En það er
auðvitað ljóst, að hér verður að taka þessi mál föstum
tökum. Því fyrr — þeim mun betra.
Aðgerðir núverandi ríkisstjórnar hafa leitt til þess, að
atvinnuástand er nú betra og stöðugra um allt land en
verið hefur jafnvel nokkru sinni fyrr. Hún hefur stöðvað
bæði landflótta og flótta úr dreifbýli í þéttbýli. Hún hefur
með stórhuga uppbyggingu og endurnýjun framleiðslu-
tækja lagt grundvöll að stóraukinni þjóðarframleiðslu.
Þennan árangur verður umfram allt að varðveita. Ríkis-
stjómin getur áreiðanlega treyst því, að verði ráðstafanir
hennar við það miðaðar fyrst og fremst og réttlætis gætt,
mun alþýða landsins taka þeim vel og styðja að framgangi
þeirra.
Happdrættislán
vegna Djúpvegar
Samgöngunefnd neðri deildar
hefur nýlega skilað áliti um
frv. til laga um happdrættislán
ríkissjóðs til að fullgem Djúp-
veg og opna þannig hringveg
um Vestfirði og leggur nefndin
einróma til að frv. verði sam-
þykkt. Frumvarp þetta var
flutt snemma á þessu þingi af
Hannibal Valdimarssyni, Karvel
Pálmasyni og Matthíasi Bjarna-
syni. Samkvæmt því skal gefa
Hannibal Valdimarsson
út happdrættisskuldabréf til sölu
innanlands á sama hátt og happ
drættislán vegna Skeiðarársands
vegar og verja andvirði þeirra
til þess að fullgera Djúpveg.
Samgöngunefnd leggur til að
fjárhæð bréfanna verði 80 millj.
kr. og verði bréfin gefin út fyr-
ir 15. maí n. k. Áliti nefndar-
innar vekur vonir um að málið
nái fram að ganga á þessu bingi
og er ekki að efa að það yrði
fagnaðarefni allra Vestfirðinga
og margra fleiri, þar sem þá sæ-
ist hilla undir hringveg um Vest
firði.
Skattkerfis-
breyting
„Meiri hluti fjárhags- og við-
skiptanefndar mælir með frum-
varpinu að viðbættum þeim
breytingartillögum, sem formað-
ur nefndarinnar flytur á sér-
stöku þingskjali.
Meginefni þessa frumvarps er
byggt á samkomulagi, sem var
gert milli ríkisstjómarinnar og
verkalýðssamtaka í sambandi
við nýgerða kjarasamninga.
Samkvæmt samkomulaginu skal
tekjuskáttur, sem lagður er á
einstaklinga, lækka mjög veru-
lega, en á móti kemur 5% sölu
skattur, sem ekki kemur inn í
vísitöluna. Þá var samið um sér-
stakar bætur til handa þeim,
sem ekki njóta neins hagnaðar
af tekjuskattslækkuninni og
yrðu ella að taka á sig sölu-
skattshækkunina óbætta.
Allmikið hefur verið deilt
um, hvort söluskattshækkunin
nemi hærri upphæð en tekju-
skattslækkunin og þau aukaút-
gjöld, sem ríkissjóður tekur á
sig vegna þessara breytinga.
Fjárhags- og viðskiptanefnd hef
ur aflað sér nýjustu áætlana,
sem fyrir liggja hjá viðkomandi
embættismönnum um þetta efni.
Samkvæmt þeim mundi álagður
tekjuskattur á einstakllinga
nema réttum 7 milljörðum
króna samkvæmt núgildandi
skattalögum, en verða 4,1 mill-
jarður króna samkvæmt skatta-
lagabreytingunni. Tekjutap
ríkissjóðs vegna tekjuskattslækk
unarinnar yrði þá 2.9 milljarð-
ar króna. Við þetta bætast svo
útgjöld ríkissjóðs vegna svo-
nefnds skattaafsláttar, sem eru
áætluð 550 milljónir króna, og
svo aukin útgjöld rikissjóðs
vegna söluskattshækkunarinnar,
sem eru áætluð 100 millj. kr.
Samtals nemur því tekjutap og
aukin útgjöld ríkisins 3550 mill-
jónum króna á þessu ári. Á
móti kemur svo 5% söluskatt-
ur, en áætlað er, að eitt sölu-
skattstig nemi um 680 millj. kr.
á tímabilinu 1. mars—31. des-
ember, eða samtals 3400 millj.
króna. Frá þessu dregst, að
mars verður hálfur liðinn, þegar
frumvarp þetta kemur til fram-
kvæmda, ef að lögum verður.
Sést á þessu, að 5% söluskattur
nægir ekki til að bæta til fulls
tekjutap og aukin útgjöld ríkis-
ins á þessu ári vegna skattalaga
breytingarinnar. iHns vegar yrði
þetta dæmi hagsætt á ársgrund-
velli, en reiknað er með, að
hvert söluskattstig nemi þá um
800 millj. kr., eða 5% söluskatt-
ur um 4000 millj. á ársgrund-
vell'.
í þessu sambandi er rétt að
leggja áherslu á eftirfarandi
ákvæði í samkomulagi ríkis-
stjómarinnar og verkalýðs-
hreyfingarinnar: '
„Fulltrúar ASÍ leggja á það
áherslu, að með því að fallast
á 5%-stiga hækkun söluskatts sé
tekið mið af skertri álagningu á
árinu 1974. Á árinu 1975 verði
því að taka tillit til þess við
skattaákvarðanir þannig að þá
verði metið, hvað 5%-stiga
hækkun á söluskatti nemi yfir
árið ,og jafnframt, hve skatta-
lækkun þá nemi miklu sam-
kvæmt nýja skattstiganum, og
að því leyti sem söluskatturinn
verður talinn nema hærri upp-
hæð, þá verði sá hluti, sem um-
fram er, metinn inn í kaup-
gjaldsvísitölu.“
í samræmi við þetta ákvæði
samkomulagsins mun hlutfallið
milli tekjuskattslækkunarinnar
og söluskattshækkunarinnar
metast að • nýju á næsta ári,
þegar hægt verður að miða við
ársgrundvöll.
Því hefur verið haldið fram,
að verðbólgan muni auka tekjur
ríkisins meira en hún eykur út-
gjöld þess. í þessu sambandi er
rétt að vekja athygli á alveg
nýrri spá, sem sérfræðingar
hafa gert um breytingar, sem
verða á fjárlögum vegna orð-
inna og væntanlegra verð- og
kauphækkana. Samkvæmt þess-
ari spá munu útgjöldin hækka
um 3655 millj. króna, en tekj-
umar um 3088 millj. króna.
Samkvæmt þessu verða breyt-
ingarnar frá fjárlögum ríkis-
sjóði í óhag um 567 millj.
króna. Hér er því síður en svo
upp á eitthvað að hlaupa til að
mæta tekjuskattslækkuninni.“
i Stada forstöðumanns
| fyrir tæknideild
Húsnæðismálastofnunarinnoer
i
Húsnæöismálastofnun ríkisins auglýsir lausa til
umsóknar stöðu forstöðumanns fyrir tæknideild
stofnunarinnar, sem stofnuð verður á næstunni.
Mun teiknistofa stof nunarinnar starfa innan
ramma deildarinnar, sem vinna mun m.a. alhliða
að gerð hústeikninga, einnig að gerð burðarþols-
hitalagna- vatns- og skolplagnateikninga svo og
raflagnateikninga. Auk þess fer fram á vegum
deildarinnar áætlunargerð vegna ibúðabygginga,
eftirlit með byggingaframkvæmdum og leiðbein-
ingastarfsemi. Þá er einnig gert ráð fyrir því, að
þróunar- könnunar- og fræðslustarfsemi fári að
nokkru fram á hennar vegum.
Nánari upplýsingar um starfið gefur fram-
kvæmdastjóri stofnunarinnar.
Umsóknir, er greini aldur, menntun og fyrri störf,
sendist stofnuninni í ábyrgðarpósti fyrir 16. april
nk.
Reykjavík, 18. marz 1974,
HLISNÆÐISMÁLASTOFNUN RÍKISINS
LAUGAVEGI77, SÍMI22453