Þjóðmál - 24.06.1974, Blaðsíða 2

pjiftimil
Útgefandi: Blaðaútgáfan Þjóðmál Reykjavík
Ritnefnd: Daníel Kjartansson (ábm.)
Jakob Olafsson Valborg Böðvarsdóttir
Prentun: Blaðaprent h/f
VERKALYÐSSINNAR ÖR SFV
MUNU STANDA MEÐ
ALÞÝÐUFLOKKNUM í
KOSNINGUNUM 30. JÚNÍ
Samtök frjálslyndra og vinstri manna voru
upphaflega stofnuð, sem baráttuflokkur fyrir
islenska alþýðu. Nú hafa nýir menn tekið við
Samtökunum og kastað um leið fyrir borð
þeirri verkalýðspólitik, sem Hannibal Valdi-
marsson og Björn Jónsson höfðu mótað á sið-
ustu árum. Björn Jónsson forseti ASÍ sagði
skilið við stjórn ólafs Jóhannessonar vegna
þeirra aðgerða, sem vinstri stjórnin hugðist
gera og stefnt var gegn hagsmunum og rétti
vinnustéttanna i landinu. 1 grein, sem Björn
Jónsson skrifar i Þjóðmál i dag segir hann á
þessa leið: ,,í þvi ástandi, sem nú hefur skap-
ast og er að skapast er næsta augljóst að
verkalýðshreyfingin mun eiga i ströngu að
striða næstu mánuði við að verja lifskjör sin og
atvinnumöguleika.” Siðan segir Björn: ,,Frá
sjónarhóli verkalýðshreyfingarinnar varðar
það mestu og hlýtur að verða úrslitaatriði að
engin kjaraskerðing af neinu tagi verði gerð á
kjörum láglaunafólks og ég trúi þvi að um þá
stefnu sé unnt að ná fullri samstöðu, að verka-
lýðssamtökin beiti öllum sinum styrk til þess
að hindra öll slik áform. í öðru lagi hlýtur sú
krafa að verða ófrávikjanleg að frjáls samn-
ingsréttur verði i öllu virtur og að enar breyt-
ingar á kjarasamningum, sem brjóta i bága
við þann helga rétt verði gerðar. Þessi
réttur er ein helsta uppistaða þess lýðræðis-
skipulags, sem hér á, samkvæmt lögum, að
rikja og sé að honum vegið er um leið vegið að
lýðréttindum og þeirri valdadreifingu, sem
skilur okkar þjóðfélag á hinn veigameista hátt
frá þeim þjóðháttum, sem einkenna einræðis-
rikin.”
Að lokum segir forseti ASÍ á þessa leið:
,,Þessi höfuðatriði i meðferð efnahagsmálanna
munu skipta sköpum um lifskjör láglaunastétt-
anna á næstu timum og þau ráðast annarsveg-
ar af faglegum styrk verkalýðshreyfingarinn-
ar og hinsvegar af þvi hvern stjórnmálalegan
bakhjarl verkalýðshreyfingin eignast á Alþingi
i kosningunum 30 júni. Eins og nú er komið”
segir Björn Jónsson, ,,fæ ég ekki séð að i þess-
um efnum sé eygjanleg nein sterk von fyrir
hina mörgu smáu i þjóðfélaginu, alla þá sem
eiga efnalega velferð sina undir þvi að völd og
áhrif verkalýðssamtakanna verði ekki fótum
troðin og að aukin efnahagslegur jöfnuður riki,
en sú að flokkur islenskra jafnaðarmanna, Al-
þýðuflokkurinn, verði efldur til úrslitaáhrifa á
löggjafarþinginu. Þessa bjargföstu skoðun
mina”, segir Björn að lokum, ,,byggi ég á þvi
að bæði Alþýðubandalagið og SFV undir hinni
nýju forustu Magnúsar Torfa hafa á örlaga-
stund brugðist verkalýðshreyfingunni gersam-
lega eins og öll málsatvik kringum þingrofið og
það sem siðan hefur gerst sanna rækilega.”
Siðan bendir Björn Jónsson á, að þróunin innan
Alþýðuflokksins hafi verið með allt öðrum og
betri hætti og hvetur allt verkalýðssinnað fólk
og jafnaðarmenn til að fylkja liði um Alþýðu-
flokkinn, vinna að eflingu hans og gera sigur
flokksins eftirminnilegan i kosningunum 30.
júni.
FAXI skrifar:
lllt er að eiga
þræl að foringja
Magnús Torfi sveik i samein-
ingarmálinu eins og sá einn
getur, sem alinn er upp i
þrælabúöum kommúnista, upp-
eldisstöðinni að Skólavörðustig
19. Hann sveik samstarfsmenn
sina og kastaði öllum fyrri
stefnumiðum fyrir borð. Hann
hljóp undir bagga með
rikisstjórninni til þess að
tryggja framgang þeirrar
stefnu, að stjórnvöld geti hve-
nær sem hentar afmunum
frjálsan samningsrétt vinnu-
stéttanna.
Fyrir þetta allt upphófst
Magnús til foringja i Samtökum
frjálslyndra og vinstri manna,
sem nú er ekki lengur flokkur
verkalýðs heldur flokkur
pólitiskra menntamanna, sem
nú leggur á það megináherslu
að tryggja áframhaldandi áhrif
þröngrar embættismannakliku,
sem Magnús Torfi hefur sjálfur
flækst inn i. Hann var kosinn á
þing og gerður að ráðherra
meðal annars til þess, að koma
á umbótum á þessu stein-
runna kerfi. Nú hefur kerfið
sjálft innlimað Magnús Torfa og
gert hann að persónugerfingi
þess andlega dauða og þeirrar
stöðnunar, sem einkennt hefur
embættismannakerfi þjóðarinn-
ar á liðnum árum.
Þegar Magnús var gerður að
menntamálaráðherra þótti
mörgum, sem vel væri af stað
farið enda var menntamála-
ráðuneytið einmitt höfuðvigi
þess rammasta afturhalds og
forheimsku, sem um getur i öllu
stjórnarkerfinu. En það tók ekki
höfuðpaur þess ráðuneytis lang-
an tima að átta sig á fyrirbær-
inu Magnús Torfa, sem fljótlega
verð aö algeru viðundri i augum
þjóðarinnar fyrir roluhátt og
eiliföarsvefn. Og höfuðpaurinn
sá, að nú þurfti aö gera stóra
hluti. Það þurfti að skipa nýja
grunnskólanefnd. Og þessi
nefnd þurfti að sjálfsögðu að
vera skipuð hinum hæfustu
mönnum. Um vinnubrðgð þess-
arar nefndar þarf ekki að ræða.
Henni tókst nærri þvi, að ein-
dæma snilld, að drepa frum-
varpið með fáránlegum og
dónalegum málflutningi út um
allt land. Það er i sjálfu sér af-
rek hvernig nefndinni tókst að
forklúðra, jafn ágætu viðfangs-
efni, sem skólalöggjöfin er, en
auðvitað var verkið allt unnið á
skrifborðum I Reykjavik án
nokkurrar innsýnar i hin raun-
veruiegu vandamál byggðar-
laganna.
Og nú hefur grunnskólanefnd-
in og Njörður P. Njarðvik og
aðrirálika menningarvitar hrú-
ast utan um Magnús Torfa til að
tryggja og efla það mennta-
mannavald, sem fótum treður
allt réttlæti eftir vild og forsmá-
ir rétt einstaklingsins ef hann
hikar við að fylkja sér aftan við
halarófu forheimskunnar. Það
er vissulega timabært að vara
almenning við slikum söfnuði,
sem valið hefur sér hrokann og
mannfyrirlitninguna að aðals-
merki. _
Samtök frjálslyndra og
vinstri manna voru upphaflega
stofnuð til þess að berjast fyrir
frjálsri hugsun og auknu lýð-
ræði i þjóðfélaginu. Þau voru
einnig stofnuð með það fyrir
augum að efla jafnaðarstefnuna
i landinu. Samtökin voru fyrst
og fremst verkalýðsflokkur og
undir forystu Hannibals Valdi-
marssonar og Björns Jónssonar
var það baráttan fyrir hags-
munum hins almenna borgara,
sem setti mestan svið á störf
flokksins.
En nú hefur verkalýðsstefna
Samtakanna verið yfirbuguð af
„hinni nýju stétt” mennta-
manna og embættismanna.
Þetta hefur orðið til þess að
helstu forystumenn Samtak-
anna hafa nú gengið til liðs við
Alþýðuflokkinn. Einnig hefur
stór hópur manna sem áður
fylgdi Samtökunum að málum
sagt skilið við SFV og nú er svo
komið I félaginu i Reykjavik að
þar eru Möðruvellingar allsráð-
andi. Verði þeim að góðu.
Nú eru kosningar framundan.
Úrslitin eru að mörgu leyti tvi-
sýn I ýmsum kjördæmum. Nú
riður á, að allir þeir, sem efla
vilja jafnaðarstefnuna samein-
ist um að gera sigur Alþýðu-
flokksins sem mestan. Þið, sem
áöur voruð i Samtökum frjáls-
lyndra og vinstri manna. Látið
ekki hina nýju forystumenn
Samtakanna komast upp með
aö drepa framgang öflugrar
jafnaðarstefnu. Fylkjum liði og
eflum Alþýðuflokkinn og gerum
hann að enn betri Alþýðuflokki
en hann hefur nokkurn timan
veriö. Gerum sigur A-listans að
sigri Islenzkrar alþýðu. Fram til
sigurs.
Valborg Böövarsdóttir, fóstra:
Vaxandi fjölskylduvandamál
þjóðfélagsins í dag
Nú þegar við göngum að kjör-
borðinu þann 30. júni ber okkur
að ihuga vel og vandlega hvað
það er, sem við viljum og hvað
er okkur efst i huga. Við islend-
ingar erum sjálfstæð þjóð og
sjálfstæðar persónur, sem land-
ið byggja. Þess vegna erum við
einhuga um að vilja bjarga okk-
ur sjálf og komast áfram af eig-
in rammleik. Við viljum eignast
okkar eigin Ibúðir og ekki vera
upp á aðra komin með eitt eða
neitt. Þess vegna ber okkur að
stuöla að þvi að allir geti eignast
eigiðhúsnæði og það á þann hátt
að við þurfum ekki að hálfdrepa
okkur á vinnu öll okkar beztu
æviár og jafnframt að vanrækja
heimilið og börnin til þess að
þetta sé hægt.
Við gerum miklar kröfur og
býggjum fint og flott og sam-
keppnin er gifurleg, jafnvel þótt
við viljum ekki viðurkenna það
með sjálfum okkur. Væri ekki
hægt að leysa þetta húsnæðis-
vandamál okkar á einhvern
auöveldari hátt? Gætu ekki
stjórnmálamennirnir okkar,
arkitektar eða einhverjir, sem
völdin hafa fundið einhverja
lausn? Hvernig á t.d. ungt fólk
sem byrjar búskap að kljúfa
þetta? Af hverju verða t.d. allir
þessir hjónaskilnaðir? Vegna
þess að „streitan” er svo mikil
að fólk hreinlega gefst upp. Það
er ekki nóg þó fólk geti kannski
fengið húsnæðismálalán með
okurvöxtum, sem það svo
margborgar upp. Það verður að
finna einhverja aðra lausn. Það
verður að byggja ódýrara eða
lána meira i byggingunum með
thgkvæmari vöxtum og yfir
lengri tima, eins og tiðkast i ná-
grannalöndum okkar. Hérna
kemst ekkert annað að en vinna
og aftur vinna. Fólk tekur sér
helzt ekki sumarfri öðru visi en
svo, að það sé þá að vinna eitt-
hvað annað i Ibúðum sinum eða
þá einhverja aukavinnu til að
standa undir kostnaðinum við
ibúöina. Þetta er orðið all-
skuggalegt ástand, svo ekki sé
meira sagt. En hvað á að gera?
Ekki vill fólk leigja allt sitt lif og
láta henda sér frá einum staðn-
um i annan, ef það þá fær leigt.
Eigi fólk börn, a.m.k. fleiri en
svona tvö til þrjú, þá vill enginn
leigja þvi. Kona nokkur, sem
hringdi útaf ibúð, sem var til
leigu og sagði að þau hjónin
væru með tvö börn fékk þetta
svar: „Nei heyrðu góða min,
það er nú einum of mikið. Hefði
það verið eitt þá væri það nú sök
sér.” Svona er nú ástandið i
dag, þvi miður. Og þetta er nátt-
úrlega ekki eingöngu ungt fólk,
þvi hafi fólk verið svo óheppið
að geta ekki byggt eða komizt
yfir Ibúð I byrjun hjúskaparins,
þá er það ekki auðveldara eftir
að börnunum fjölgar og þau
stækka.
Við, sem erum alþýðufólk og
viljum að allir geti komizt
áfram og verði sjálfbjarga,
hvetjum okkar forystumenn til
að finna lausn á þessu máli, þvi
það er virkilega öfugþróun i
þjóðfélaginu, ef allir þurfa að
vinna svo mikið að þeir megi
ekki vera að þvi að hugsa um sin
heimili og ala upp sin börn.
Börnin fara mikils á mis, ef
móðirin eða foreldrarnir mega
ekki vara að þvi að sinna þeim
meðan þau eru að alast upp,
sérstaklega fyrstu æviárin.
Móðirin ætti að hugsa sig vel um
áður en hún fer út að vinna frá
börnunum sinum, meðan þau
eru að mótast fyrstu árin. Nú á
ég náttúrlega við það, að hún
fari að vinna allan daginn yfir
lengri tima. Þvi öll börn hafa
gott af þvi að vera t.d. á leik-
skóla hluta úr degi og móðirin
jafnvel gott af tilbreytingunni
lika. En að ætla að ala börnin
sin upp á stofnunum eða á flæk-
ingi alla tið, það er alveg von-
laust og sum börnin biða þess
Framhald á bls. 6.