Ný þjóðmál - 26.01.1980, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 26. janúar 1980
NÝ ÞJÓÐMÁL
3
Útgefandi: Samtök frjálslyndra og vinstri
manna
Ábyrgðarmaður:
Magnús Torfi ólafsson.
Ritstjórn og afgreiösla Kirkjustræti 10. Simi 19920. Pósthólf 1141.
Prentun Blaðaprent h.f.
Hve lengi á að ofbjóða
þolinmæði okkar?
Ársf jórðungur er liðinn síðan á skall stjórnarkreppan
sem ekki sér enn f yrir endann á. Þjóðin hef ur gengið til
kosninga og valið nýtt Alþingi, en flokksforingjunum
hefur ekki enn tekist að koma sér niður á stefnu sem
safnað getur meirihlutafylgi á þingi. Umboðið til stjórn-
armyndunartilraunar er komið hringinn milli þing-
f lokkanna.
Menn spyrja að vonum, hverju það sætir að eftir
tvennar alþingiskosningar, hvert árið eftir annað, virðist
allt í slíkri sjálfheldu í íslenskum stjórnmálum, að talað
er um það i f ullri alvöru að engia leið reyndist að mynda
meirihlutastjórn á Alþingi. Minnihlutastjórn eins flokks
eða fleiri fái ekki heldur starfsskilyrði. Fangaráðið
verði því að forseti (slands beiti sér fyrir myndun utan-
þingsstjórnar.
Ekki vantar að flokkarnir hafi varið kröftum til
stefnumótunar. Hvert stefnuþlaggið öðru viðameira
hef ur verið samið, birt og kynnt með öllum þeim auglýs-
ingaaðferðum sem til umráða eru. En þegar þingflokk-
arnir hittast eftir kosningar og einhverjir þeirra þurfa
að vinna saman svo meirihluti geti myndast og stjórnar-
stefna komist til framkvæmda, reynist ekkert gagn að
nýju og fínu stefnuskránum. Þær eru jafnvel frekar til
hindrunar, þvi svo margt stangast á í yfirlýsingum
þeirra sem þurfa að ná saman til meirihlutastjórn verði
mynduð.
Meinið er að f lokkarnir hafa fallið í þá gryf ju að miða
stefnuskrárnar meira en góðu hóf i gegnir við hvað hver
um sig telur vænlegast að halda á lofti við kjósendur
fyrir kosningar, en minna skeytt um hvað f ramkvæman-
legt er eftir kosningar, þegar að því kemur að mynda
hefðbundna samsteypustjórn, sem er eina gerð meiri-
hlutastjórnar sem íslenska flokkakerfjð hefur að bjóða.
Þegar svo stjórn hef ur verið komið saman með miklum
harmkvælum, er stjórnarstefnan svo höttótt að stjórn-
arathaf nir ganga ekki upp, tilætlaður árangur næst ekki
og samstarfsflokkar taka að leita færis að slíta stjórn-
inni, þegar einhver þeirra telur sér það vel henta.
Niðurstaðan af þessum vinnubrögðum verður að
skammtimasjónarmið og kjósendadekur ráða mestu um
stefnumótum og vinnubrögð flokkanna. Stjórnarskipti
oq kosninqar qerast að sama skapi tíð. Þegar erfið
vandamál blasa við á ýmsum sviðum samtímis, eins og
nú hefur gerst, hefur kerfið tilhneigingu til að hlaupa í
baklás, Alþingi reynist lítt fært um að leggja þjöðinni til
starfhæfa ríkisstjórn.
Leiðin til að losna úr þessum vítahring er ekki sú að
mynda nú eina bráðabirgðastjórnina enn, eins og orðið
hefur vart að sumir stjórnmálamenn hafa tilhneigingu
til. Er þá hugmyndin sett f ram á þá lund, að fangaráðið í
yf irstandandi stjórnarkreppu sé að tjasla saman meiri-
hlutastjórn með einhverju móti til takmarkaðs tíma og
haf a það til blóra að eitt meginverkef ni hennar verði að
koma f ram stjórnarskrárbreytingum, sér í lagi á ákvæð-
um um kosningar til Alþingis, og efna á ný til kosninga
þegar stjórnarskrárbreytingarnar liggi fyrir.
Lagfæring á misvægi kosningaréttar eftir kjördæmum
er v.issulega tímabær, en þó er langtum meira aðkallandi
i íslenskum þjóðmálum að ráða f ram úr efnahagsvanda
sem við blasir og er svo alvarlegur að af getur hæglega
hlotist öngþveiti í atvinnumálum og f jármálum, ef ekki
er að gert í tæka tíð.
Þetta höfuðverkefni íslenskra stjórnmálamanna er
ekki á færi bráðabirgðastjórnar, heldur stjórnar sem er
til þess mynduð að sitja út kjörtímabilið og mótar sér
stefnu í samræmi við það.
Fólk er orðið óþolinmótf. Því finnst nýkjörið Alþingi
standa eins og úrræðaleysið uppmálað, og verði það
niðurstaðan að enginn samstæður meirihluti fyrirf innist
á löggjafarsamkomunni til að standa að stjórnarmynd-
un, heldur verði utanþingsstjórn að koma til, er hætt við
að alvarlegur trúnaðarbrestur geri vart við sig milli
þjóðar og þings. Enn á nýkjörið Alþingi þess kost að
hindra að svo fari, en tíminn er naumur.
M.T.Ó.
Sleppitjörn i Kollafjarðarstööinni, niöur viÖ s jóinn. Dælt var sjó i tjörnina sumariö 1979.
Framfarir í
laxahafbeit
Verulegar framfarir hafa orö-
iö i fiskeldi hér á landi sem
kunnugt er. Stööugt er unniö aö
þvi aö bæta framleiöslu göngu-
seiöa af laxi og tryggja sem
bestar endurheimtur á fullorðn-
um laxi Ur sjó. — Rannsóknir
á þessu sviöi fara fram i tilraun-
astöö rikisins i fiskeldi i Kolla-
firöi sem þegar hefur náö stór-
merkum árangri i þessum efn-
um og raunverulega lagt grund-
völl aö stórfelldri hafbeit á laxi.
Stendur nú aðeins á fram-
kvæmdamönnum og fjármagni,
til þess að gera þessa laxastór-
iöju aö veruleika.
Sjódæling
1 Kollafiröi hefur einn angi af
þvi úthaldi, sem snýst um aö
bæta aölögun gönguseiöa úr
fersku vatni i sjó, verið fólgin i
byggingu sleppitjarnar niður
við sjóinn i Kollafirði. Voriö 1979
var þessi sleppitjörn tekin I
notkun og dælt var i hana sjó og
seltan smáaukin i fulla seltu
eins og i sjó, til þess að seiðin
fengju þarna aölögun meö eink-
ar hægu móti. Gönguseiðin voru
einnig fóöruö i tjörninni eins og i
öðrum sleppitjörnum viö árnar.
Þegar rétti timinn var kominn,
var seiöunum hteypt úr tjörninni
beint i sjóinn þégar flóöhæö var
mest. Sýndist mönnum aö þessi
framkvæmd heföi tekist mjög
vel. Munu þeir Kollafjaröar-
menn biöa spenntir endur-
heimtu seiöanna úr sjávartjörn-
inni, er munu skila sér sem full-
orönir laxar úr sjó inn i Kolla-
fjarðarstööina sumariö 1980 og
1981.
Hvers vegna
Framhald af bls. 1
flokkurinn ekki gefið neitt eftir
né heldur viðurkennt nokkuð að
marki i tillögum hinna ftokk-
anna. Það sýnist þvi
óhjákvæmileg niðurstaða að
ftokkarnir þrir, A-flokkarnir og
Framsókn geti ekki myndaö
samsteypustjórn, þó svo að
þeirra bestu menn hafi löngun
til þess. Menn spyrja lika nú
eftir þessa tilraun Svavars
Gestssonar: Hvers vegna gátu
þessar „hreinskilnu umræður”
ekki farið fram i haust meöan
flokkarnir voru enn saman i
rikisstjórn: Þær fóru aldrei
fram. Þorðu menn ekkiað láta á
það reyna hvort samstaða
næðist?
Forystumenn Alþýöuflokks-
ins i verkalýðshreyfingunni
vildu ekki slita þessari stjórn.
Verkalýðshreyfingin hafði
aldrei fengið annað eins tæki-
færi til pólitiskra áhrifa. Voru
menn hræddir við þetta? Vildu
menn heldur fara i strið innan
verkalýðshreyfingarinnar, eins
og ritstjóri Alþýðublaðsins boð-
aði mjög eindregið? Atti nýtt
hrokafullt þinglið A-flokkanna,
sem á engan hátt gat staðið við
kosningaloforð sin, mestan þátt
i hvernig fór. Slikar spurnin^ar
og miklu fleiri hljóta að skjota
upp kollinum þegar fólk reynir
að geta sér til um ástæöur fyrir
stjórnarslitunum. En eftir sem
áöur standa menn jafn
undrandi.
Viöhorf fólks fyrir kosningar
sýndi að ekki voru miklar likur
til þess að kosningar breyttu
miklu. Það sannaöist. Hitt sann-
aöist lika að þeir menn sem
flokkarnir bjóða fram og neyða
menn til að kjósa reynast ekki
þeim vanda vaxnir að geta
stjórnað. Þaö má vera að þessir
menn geti unniö i nefndum
sæmilega, en þeir geta þaö ekki
i stjórn landsins. Það sýnist þvi
ætla að verða siðasta verk
forseta vors á sinum glæsilega
embættisferli að skipa utan-
þingsstjórn. Sú stjórn myndi að
likíndum ekki sitja lengur en til
eins árs og gefa mönnum þá
kost á kosningum meö nýjum
kosningalögum þar sem komið
væri á óröðuðum listum.
Frá Líieyrissj óðum
opinberra starismanna
HINN 1. APRiL 1980 munu taka gildi
nyjar reglur um útreikningsaðferð á
greiðslum fyrir kaup á lifeyrisréttindum
og á flutningi réttinda úr öðrum sjóðum til
Lifeyrissjóðs starfsmanna rikisins, Lif-
eyrissjóðs barnakennara og Lifeyrissjóðs
hjúkrunarkvenna.
NÝJU REGLURNAR VERÐA ÞANNIG:
A.
Fvrir kaup á lifeyrisréttindum aftur i |
tirnann, er félagar i nefndum sjóðum |
kvnnu að eiga rétt á að greiða vegna eldri 1
' starfstima, sem iðgjöld hafa ekki verið
greidd fyrir áður, verður sjóðsfélagi að j
greiða iðgjöld miðað við þau laun sem j
hann hefur þegar réttindakaupin eru
greidd.
B.
Flutningar úr öðrum sjóðum verða ekki
heimilaðir nema náðst hafi samkomulag
við aðra lifeyrissjóði um framkvæmd
þeirra.
Kaup á réttindum aftur i timann verða þvi
aðeins leyfð, að um þau sé sótt innnan árs
frá þvi umsækjandi gerist sjóðsfélagi.
(sbr. þó sérákvæði laga um Lifeyrissjóð
hjúkrunarkvenna.)
Lifevrissjóður starfsmanna rikisins.
Lifeyrissjóður barnakennara.
Lifeyrissjóður hjúkrunarkvenna.
TRYGGINGASTOFNUN RÍKISINS.