Ný þjóðmál - 26.01.1980, Blaðsíða 7

Ný þjóðmál - 26.01.1980, Blaðsíða 7
Fimmtudagur 26. janúár 1980 NÝ ÞJÓÐMÁL 7 Fræðslustarf Krabbameinsfélagsins: Heimsóknir í 94 skóla Siðustu þrjú árin hefur Krabbameinsfélag Reykjavikur sem kunnugt er staðið fyrir óvenju umfangsmiklu fræðslu- starfi i skólum landsins. Hefur það vaxið með ári hverju og i fyrravetur heimsótti fram- kvæmdastjóri félagsins og fræðslufulltrúi samtals 94 grunnskóla i öllum fræðslu- umdæmum landsins. Fræddu þeir nemendurna um áhrif reykinga og um reykingavarnir og sýndu kvikmyndir. Sérstök áhersla var lögð á þessa fræðslu i 6. 7, og 8 bekk enda náði hún á skólaárinu til fjögurra nemenda af hverjum fimm i þessum bekkjum á öllu landinu, en til þriðjungs nemenda i 4. og 5. bekk, og fjórðungs nemenda i 9. bekk. Samtals náði þessiþáttur fræðslustarfsins til um 15 þúsund nemenda á skólaárinu. Milli 40 og 50 skólar á höfuð- borgarsvæðinu og viðar efndu auk þess til skipulagðrar hóp- vinnu nemenda i 6. bekk um áhrif og afleiöingar reykinga. Var fyrst og fremst stuðst við fræðsíuefni það sem Krabba- meinsfélagið hefur gefið út sér- staklega i þessu skyni en jafn- framt beittu nemendurnir eigin hugkvæmni i rfkum mæli. Sýnishornum af vinnubrögðum þeirra og árangri hópstarfsins var brugðið upp á sýningunni,, Svona gerum viö" hinn 30. april á Kjarvalsstöðum. Nemendur úr Hvassaleitisskóla lýstu hópvinnunni i heild sinni, skýrðu veggmyndir sem hópar- nir teiknuðu og fluttu frum- saminn leikþátt. Nemendur úr Alf tamýraskóla, Vesturbæja- skóla og Vogaskóla fluttu einnig frumsamið efni, leikþætti, sögu og visur, og nemendur úr Æfinga- og tilraunaskólanum lýstu niðurstöðum kannana er þeir gerðu á reykingavenjum nemenda i Kennaraháskólanum og Stýrimannaskólanum og báruþær saman. Dagskrá þessi þótti takast prýðilega. Veigamikill þáttur i fræðslu- starfi Krabbameinsfélags Reykjavikur i skólunum er útgáfa blaðsins Takmark. Blaðið flytur fréttir af reyk- ingavarnastarf i i landinu. einkum fræðslustarfinu i skólunum og árangri þess, auk erlendra f rétta og margs konar annars fróðleiks um reykinga- vandamálið. Fjögur tölublöð komu út á skólaárinu, hið siðasta i' byrjun mai. Flytur þaö einkum ýmislegt efni varðandi iþróttir, m.a. lýsa nokkrir landsþekktir iþróttamenn afstöðu sinni til reykinga. Að meðtalinni sérútgáfu Takmarks, litabókarblöð handa 8 og 9 ára börnum fóru meira nen I06þúsund eintök af blaðinu i skólana á timabilinu. Krabbameinsfélag Reykja- vikur veinni nú i annað sinn viðurkenningar ti 1 reyklausra bekkja i grunn- skólum. Hluti 166 sjöttu bekkir þessa viðurkenningu, 69 sjöundu bekkir, 30 áttundu bekkir og 8 niundu bekkir eöa samtals 273 en það eru 30% af öllum 6.-9. bekkjum i skólum landsins. Haföi fjöldi viður- kenninga til reyklausra bekkja þrefaldast frá fyrra ári. Vitað er að fjölmargir bekkir að auki stóðu mjög nærri þvi að geta fengið viðurkenningu en hún er þvi aðeins veitt að enginn i ■bekknum reyki. F'yrirhugað er að reykinga- varnastarfið i skólunum haldi áfram með svipuöu sniði i vetur ef nægur stuðningur fæst af hálfu rikis og sveitarfélaga. Frá Jangtze-fljóti f Klna Húó Lín: KÍNAFRÉTTIR Bakteríur notaðar til að eyða mengun! Stöðuvatn eitt i M ið-Kina, sem áður var mikið mengað, er nú fullt af fiski og rækju eftir aö mengun hefur verið eytt með mjög ódýrri aðferð, þar sem enginn kostnaðarsamur búnað- ur er notaður, heldur aðeins venjulegar bakteriur, sem lifa i tjörnum og vötnum. Já’er-vatnið i Húbei fylki er 7.000 hektarar aö stærð og grunnt og hefur afrennsli i Jangtze-fljót. Fiskar og rækjur og jafnvel botngróöur var að deyja út, þegár frárennsli frá þrem nálægum efnaverksmiðj- ^ um, sem tóku til starfa 1959, menguðu vatnið. Bakteriur i náttúrunni geta breytt eitruðum efnum i skað- laus efni við sérstakar aðstæð- ur. Það geta lika bakteriur, sem lifa i náttúrlegum vötnum. A grundvelli þessa hafa visinda- menn við vatnaliffræðistofnun- ina I Húbei byrjað að eyöa menguninni i Ja’er-vatni. 1976 gerðu visindamenn meö aðstoð bænda á staðnum flóö- garða kringum vatnið til þess að mynda þrjár „hreinsunartjarn- ir”. Fyrsta og önnur tjörnin eru 100 hektarar að stærð og sú þriðja 210 hektarar. Óhreint vatn frá efnaverksmiðjunum er leitt i röri i fyrstu tjörnina. Rennsli skolpsins er temprað, þannig að það renni hægt úr einni tjörninni i aðra. begar skolpið rennur i fyrstu tjörnina, fara bakteriurnar, sem þar eru fyrir, að brjóta nið- ur eiturefnin og gera þau að plöntunæringur- fosfor og nitro- gen. Þegar þörungarnir fá þennan áburð i tjörnina, fjölgar þeim óðfluga og leysa mikið af súrefni út i vatnið. Þetta verður til þess, að bakteriunum fjölgar ákfalega mikið og þær éta svo aftur eiturefnin. Sama ferli er svo endurtekið i annarri tjörninni. Þegar búið er að meðhöndla vatnið þannig með bakterium i þessum tveim tjörnum i 100-120 daga, er búið aö eiða 60 til um það bil 90 prósentum af eitur- efnunum. Vatnið er þáleitt i þriðju tjörnina, þar sem fiskur er ræktaður með góðum árangri. Fiskurinn sem þar er alinn, er heilbrigður og að öllu leyti eðlilegur. Þegar tilraunir voru gerðar með þr jár hliöstæð- ar tjarnir steyptar, drapst allur fiskur, sem settur var i fýrstu tjörnina. 1 annarri tjörninni lifði fiskur aöeins i viku. Og i þriðju tjörninni Hföi allur fiskur, og sannaðist þannig, að bekteriurnar höfðu unnið hreinsunarstarf sitt vel. Vatn, sem hleypt er úr þriðju tjörninni út i Ja’er-vatnið, er nú laust við mengun. Aður, þegar verksmiðjuskolpið var ekki hreinsað með bakterium var allt stöðuvatnið mengað, og fiskum fækkaði i þvi. Þeir sem voru veiddir, voru ek\ú hæfir til matar. Þessa aðferð má nota, þar sem eru náttúruleg stöðuvötn og tjarnir, að sögn Vangs Deming, sem starfar sem að- stoðarfélagi við vatnaliffræði- stofnunina i Húbei, sem annast hreinsunaráætlunina um Ja’er-vatn. Þar eð bakteriur og þörungar geta ekki lifað i of menguöu vatni, bætti hann við, er ráðlegt fyrir verksmiðjur aö forhreinsa skolpið, áöur en þvi er hieypt i „hreinsunartjarnirn- Aðferðin, sem þróuð var I Ja’er-vatni, hefur veriö notuö við verksmiðjur i öörum hlutum Kina. Skolp frá Jinsjan-oliu- efnaverksmiðjunni i Sjanghæ er hreinsaö með bakterium i tjörn- um, áður en þvi er hleypti i sjó- inn. Pappirsverksmiðja i Qiqihar iNorðaustur-Kina notar náttúrulegt stöðuvatn til aö hreinsa skolp til þess að koma i veg fyrir að Túnjiang-fljótiö mengist. |% RÍKISSPÍTALARNIR SSs lausor stödur LANDSPÍTALINN Staða SÉRFRÆÐINGS i röntgengrein- ingu við röntgendeild Landspitalans er laus til umsóknar. Æskilegt er að umsækj- andi hafi sérþekkingu á röntgenskoðun kransæða. Umsóknir er greini aldur, menntun og fyrri störf sendist Skrifstofu rikisspital- anna fyrir 23. febrúar n.k. Upplýsingar veita yfirlæknar deildarinnar i sima 29000. i AÐSTOÐARLÆKNIR óskast frá 1. april n.k. að Geðdeild Barnaspitaia Hringsins við Dalbraut. Umsóknir er greini xldur, menntun og fyrri störf sendist Srkifstofu rikisspital- anna fyrir 19. febrúar n.k. Upplýsingar veitir yfirlæknir i sima 84611. Reykjavik, 20. janúar 1980. SKRIFSTOFA RíKISSPíTALANNA EIRÍKSGÖTU 5, SiMI 29000. Lausar stöður Stöður tveggja rannsóknarlögreglumanna j við lögreglustjóraembættið I Reykjavik eru lausar til umsóknar. Umsóknarfrestur er til 10. febrúar 1980. i 9. janúar 1980. 1 LÖG REG LUSTJÓRINN í REYKJAVÍK ÚTBOÐ ltafmagnsveitur rikisins óska eftir tilboð- um i 12 kV sæstreng yfir Eyjafjörð. Útboðsgögn fást afhent á skrifstofu Raf- magnsveitna rikisins, Laugavegi 118, Reykjavik. frá og með mánudeginum 14. janúar 1980, gegn óafturkræfri greiðslu kr. 1000,- fyrir hvert eintak. Tilboðin verða opnuð kl. 14.00 föstudaginn 7. febrúar n.k., að viðstöddum þekn bjóð- endum er þess óska. RAFMAGNSVEITUR RÍKISINS

x

Ný þjóðmál

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ný þjóðmál
https://timarit.is/publication/553

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.