Sjómannadagsblaðið - 04.06.1939, Blaðsíða 24

8
SJÖMANNADAGSBLAÐIÐ
verið um fáfræði nokkurra landfræðinga, en
sérstaklega Ptolemy frá Alexandríu. Hann bjó
til kort af heiminum, sem frægt hefir orðið,
og festu menn mikinn trúnað á það. En til
allrar óhamingju útbjó hann það út í loftið og
eftir ágiskun, þar sem sannanir vantaði. Á
austurhveli jarðar sýndi hann Kína áfast við
Afríku. Indland var útilokað, Ceylon var látin
vera helmingi stærri en Litla-Asía og Afríku
lýsti hann, sem veglausri eyðimörku, óbyggi-
legri með öllu, vegna sólarhita. Áin Níl var
látin eiga upptök sín í tunglinu. Allur suður-
hluti austurhvels jarðar var sýndur sem land
og skýrður Libýa, sem teygði sig inn í Etíopíu
og náði alla leið að suðurheimsskauti, en þar
var það merkt „landið óþekta“. Vesturhelming-
ur jarðar var álitinn eitt stórt haf og skýrt
,,vesturhafið“.
Þetta samsull af vitleysu, virðist hafa full-
nægt landfræðingum öldum saman. Hinn fyrsti
áhugi til landafunda, eftir þetta, vaknar hjá
hinum norrænu víkingum. Þeir herjuðu, eins og
kunnugt er, víða um lönd, t. d. Bretlandseyjar,
Eystrasaltslöndin og Normandy, og tóku sér
víða bólfestu. Þeir fundu ísland og Grænland.
En Norður-Ameríku fann íslendingurinn Leifur
heppni árið 1000. En vegna þess, hve skipa-
kostur og öll siglingatæki voru ófullkomin á
þeim tímum, þá lögðust þessar ferðir alveg nið-
ur, í næstum því fimm aldir, eða þar til Colum-
bus komst til Ameríku árið 1492. Talið er að
Columbus hafi dvalið hér á íslandi og aflað sér
rækilegra upplýsinga um ferðir Leifs, áður en
hann lagði upp í þessa frægu för sína.
Enginn efi er á því, að ferðalög Leifs til
Ameríku, eru þau frækilegustu, sem sagan get-
ur um, því að þótt för Columbusar væri mikið
þrekvirki, þá má ekki gleyma því, að hann hafði
yfir miklu betri skipakosti og tækjum að ráða
og fór auk þess yfir Atlantshafið miklu sunnar,
þar sem veður voru betri. Hugmynd manna um
jörðina var þá líka orðin miklu réttari og full-
komnari, þótt henni væri mikið ábótavant.
Það er eftirtektarvert, að minnsta og fátæk-
asta lýðræðisþjóðin skyldi verða fyrst til þess
að finna landið, sem síðar varð heimkynni hinn-
ar voldugustu frelsis- og lýðræðisþjóðar, sem
til er í heiminum. Sú staðreynd, að Islendingur
fann fyrstur Ameríku, hefir ekki hlotið nægi-
lega viðurkenningu og því hefir ekki verið nóg
á lofti haldið. Norðmenn hafa að vísu gert all-
mikið að því að halda Ameríkufundi Leifs á
lofti, en eingöngu í þeim tilgangi, að eigna sér
manninn og þá um leið heiðurinn. Ganga þeir
svo langt fram í þessu, að þeir halda árlegan
hátíðisdag um þver og endilöng Bandaríkin og
telja þá Leif Eiríksson hafa verið norskan í
einu og öllu. Svona hefir þetta verið til skamms
tíma. Þessu þarf að breyta; heimurinn, og alveg
sérstaklega Ameríka, þarf að fá að vita, hver
fann Ameríku fyrstur og hverrar þjóðar hann
var. En Norðmönnum má ekki haldast uppi
óátalið, að eigna sér þennan mann. Þegar
Ameríkumenn eru búnir að öðlast réttan skiln-
ing á þessu, þá gæti svo farið, að við hefðum
ekki verra af því, meðal annars í verzlunar-
og viðskiptalegu tilliti. Það eitt er víst, að
Ameríku munaði ekki mikið um að kaupa af
okkur allar þær vörur, sem við þurfum að selja
á erlendum markaði. Og allar þær vörur, sem
okkur vanhagar um frá útlöndum, gætum við
fengið þaðan.
Grímur Þorkelsson.
Tvær vísur
frá skútu-tímanum.
Þessar tvær eftirfarandi vísur eru gerðar af
Magnúsi Teitssyni frá Eyrarbakka.
Við kabyssuna Siggi sat
og sína spennti út anga.
Hann var að sjóða hundamat,
handa sér og Manga.
Þó að aldan þyki stór
og þreyti margan rokið,
það batnar þegar Bensi Þór
bleytir á oss kokið.