Sjómannadagsblaðið - 04.06.1961, Blaðsíða 41

þingis um að löggilda Akranes sem
verzlunarstað. Undir þetta skjal eru
rituð 228 nöfn. Enn. fremur rita
Mýramenn annað skjal um sama
efni, en undir það rita 50 búendur
að meðtöldum prófasti, sýslumanni
og hreppsjórum.
Þessar bænarskrár eru svo lagðar
fram á Alþingi 1863 og skipuð nefnd
í málið, en hún klofnar um af-
greiðslu þess. Tveir þeirra Arnljótur
Olafsson, sem er þá þingmaður Borg-
firðinga, og Benedikt Sveinsson
koma með meirihluta álit. Er það
mjög vel rökstutt og skorinort, mæla
þeir eindregið með, að Alþingi sendi
konungi svofellda bænarskrá:
1. Að hans hátign allra mildilegast
vildi löggilda kauptún við Lamb-
hússund á Skipaskaga í Borgar-
fjarðarsýslu og til vara
2. að öllum búsettum fastakaup-
mönnum á Islandi sé leyft að
reisa sölubúð og verzlun við
Lambhússund á Skipaskaga í
Borgarfjarðarsýslu með þeim
rétti og skilmálum, er segir í
opnu bréfi 28. febrúar 1836.
En minnihlutinn, Halldór Kr.
Friðriksson er á annarri skoðun og
ræður því hinu heiðraða Alþingi frá
að rita konungi bænarskrá um þetta
að þessu sinni. H. Kr. Friðriksson
er þingm. Reykvíkinga, og stafar
mótþrói hans gagnvart málinu fyrst
og fremst af því, að Reykjavíkur-
kaupmenn muni við þetta missa spón
úr aski sínum, eins og líka kemur
þarna fram alveg eins og áður, þeg-
ar mál þetta var tekið upp.
Á 26. fundi Alþingis 7. ágúst 1863
er samþykkt nefndarálit meirihlut-
5, en varatillagan með 18 atkv. gegn
3. Samkvæmt þessu er svo bænar-
skráin samin, og er þar meginkjarn-
inn af áður umgetnu nefndaráliti
meirihlutans.
Með opnu bréfi 16. júní 1864 er
Akranes svo löggilt sem verzlunar-
staður. Það er Lambhússund, sem
löggilt er sem höfn, en ekki Kross-
vík, en þangað var löngu áður leyft
að sigla.
Vafalaust má til þess rekja, að
5 fyrstu kaupmennirnir setja allir á
fót verzlanir sínar við Lambhússund.
Þeir Þorsteinn Guðmundsson, Böð-
var Þorvaldsson, Pétur Hoffmann og
Þórður Guðmundsson og Snæbjörn.
Eitt er eftirtektarvert um alla
þessa menn. Það er, hve myndar-
lega þeir láta byggja íbúðarhús og
verzlunarhús sín. Það er ljósasta
dæmið um manndóm þeirra og
myndarskap, framsýni þeirra og
dugnað. Þar hefur, svei mér, ekki
verið um neinn kotungshátt að ræða.
Hús Þorseins Guðmundssonar var
Hús Þorsteins Guðmundssonar var
reist (hið fyrsta var Guðrúnarkot).
Hús Snæbjamar kemur skömmu
síðar. Hoffmanshús, Georgshús og
„Kátir voru karlar á kútter Haraldi, til fiskiveiða fóru af Akranesi."' Baráttan við brimið heldur áfram, þótt bátarnir breytist og hafnar-
skilyrði batni.
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 25