Sjómannadagsblaðið - 01.06.1975, Blaðsíða 58

verið komið upp í landi. Sá afli,
sem hingað berst, og vinnan í
kringum hann er undirstaðan í
peningaveltu bæjarins. Bæjarbúum
mundi því bregða illa við, ef togar-
arnir hyrfu. Það yrði a.m.k. örugg-
lega eitthvað að koma í staðinn, og
það ekki lítið.
Þá víkur talinu að endurnýjun
togaraflotans og m.a. að því, hvort
Akureyringar hafi tekið rétta stefnu
eða átt að láta sér nægja minni
gerð skuttogaranna. Áki hefur orð-
ið: — Það halda margir því
ákveðið fram, en þar er ég öndverð-
ur. íslendingar hafa áður átt 500
tonna togara, en það sýndi sig, að
þau skip voru of lítil. Og það sama
mun gerast nú. Eftir tvö þrjú ár
mun enginn sjá eftir því að ráðist
var í kaupin á stóru togurunum.
Rekstrargrundvöllur þeirra virðist
að vísu ekki fyrir hendi nú, en það
hlýtur að lagast. í raun og veru er
það reikningsdæmi stjórnvalda,
hvernig rekstrargrundvöllurinn er
á hverjum tíma, meðan fiskast í
meðallagi.
Við megum heldur ekki gleyma
því, að Akureyrartogararnir eru
hættir að sækja fiskinn á heima-
mið, heldur verða að leita vestur og
suður fyrir landið. Þá fer að muna
um það, að stóru togararnir þola
misjöfn veður ólíkt betur en þeir
minni. Það er allt önnur aðstaða
hér en t.d. á Vestfjörðum.
Næst förum við að spjalla um
landhelgina og það kemur upp úr
dúrnum að 50 mílurnar eru komn-
ar í gagnið.
5o mílurnar
komnar í gagnið.
— Nú í vetur sjáum við sjómenn
í fyrsta skipti virkilega árangur af
útfærslu landhelginnar í 50 mílur.
Tekist hefur að koma útlendingum
burtu. Við verðum miklu minna
varir við Þjóðverja en áður og Eng-
lendingar eru að gefast upp vegna
þess hversu fá og léleg skip þeirra
eru orðin. Ástandið minnir á árin
fyrst eftir að nýsköpunartogararnir
komu. Þá vorum við einráðir á
miðunum. Við vorum á svo góðum
skipum að við hröktum útlending-
ana burtu. Það sama er uppi á
teningnum núna. Þetta er albesta
friðunin, sem orðið hefur. Síðustu
20 ár hefur meðalaflinn hér við
land verið um 800 þús. tonn á ári
af bolfiski. Af því hafa íslendingar
veitt 500 til 600 þús. tonn. Það
vantar því mikið á, að við náum að
fiska það, sem útlendingarnir hafa
veitt, þótt fiskiskipaflotinn hafi ver-
ið endurnýjaður.
Ég vík talinu að friðun landhelgi
og fiskimiða og m.a. að því, hvar
togurunum verði ætlaður bás í
framtíðinni, — hvort það verði
yfirleitt nokkurt pláss fyrir þá:
Botnvarpan hcntugasta
veiðiaðferðin
— Það eru alltaf ýmsar skoðanir
uppi á öllum hlutum og margar
þeirra eru hreinar hagsmunaskoð-
anir. Togið er áreiðanlega besta og
hagkvæmasta veiðiaðferðin með
minnstan kostnað á mann miðað
við afla, þótt ég geti ekki nefnt
tölur í því sambandi. Fjöldinn af
þessum smábátum, sem eru að
heimta allt landgrunnið fyrir sig,
veiðir ekki meira alla vertíðina en
togari í einni veiðiferð. Ég ber
mikið traust til fiskifræðinga okkar
og vísindamanna og vil auka völd
þeirra, þannig að þeir geti haft
bein afskipti af fiskveiðunum og
bannað allar veiðar tímabundið á
tilteknum svæðum, ef þeir telja, að
of nærri fiskstofnunum sé gengið.
En ég vil ekki binda fiskveiðihöml-
ur eingöngu við ákveðin svæði.
Fiskurinn er alltaf á hreyfingu í
sjónum. Eitt tímabil getur verið
smáfiskur á tilteknu svæði, en stór
og góður fiskur það næsta.
Öryggismál togarasjómanna
hafa verið mikið rædd í fjölmiðlum
síðustu misseri. Um þau farast Áka
svo orð:
öryggismál á
skuttogurum.
— Þegar ég fór til Frakklands að
ná í Sólbak, fyrsta skuttogara
Akureyringa, kynntist ég öryggis-
beltunum hjá Frökkum. Mér leist
strax vel á þau og vandi áhöfn
mína strax á að nota þau og vera
með hjálma. Nú er svo komið, að
ég þarf ekki að skipta mér af því.
Mannskapurinn telur sjálfsagt að
nota þennan öryggisbúnað.
Síðan höfum við komið fyrir
bjarghringjum með línu á rúllu
sinn hvoru megin við skutrennuna.
Þennan útbúnað tel ég nauðsynlegt
að hafa á hverjum togara.
Nú er farið að tala um lífbelti,
sem séu mjög þægileg. Ég hef ekki
kynnst þeim enn, en tel sjálfsagt að
nota þau. Það er höfuðskylda hvers
skipstjóra að tileinka sér og reyna
allar nýjungar, sem koma fram í
sambandi við aukið öryggi um
borð. Reynslan verður svo að leiða
í ljós, hver þróunin verður, en
ákvörðunin um það hvað best reyn-
ist, verður að koma eingöngu frá
skipstjóranum og sjómönnunum
sjálfum.
Þessu til viðbótar vil ég svo segja
það, að hver skipstjóri verður að
finna það út á sínu skipi, hvernig
best sé að verja það sjó og vindi í
vondum veðrum til þess að hlífa
sem mest mannskapnum á dekk-
inu, meðan verið er að taka vörp-
una inn. Um það er engin algild
regla til.
Að lokum spurði ég Áka, í hverju
aðalmunurinn væri fólginn nú og
fyrst, þegar hann sté um borð í
togara:
— í betri skipum fyrst og fremst
og bættum tækjabúnaði s.l. tvö ár.
Síðustu orð Áka Stefánssonar
skipstjóra, þegar ég kvaddi hann,
voru þau, að Útgerðarfélag Akur-
eyringa h.f. hefði haft nýta menn í
forsvari fyrir sig alla tíð:
— Um þá er ekkert nema gott að
segja. Við sjómennirnir höfum ver-
ið sérlega heppnir með útgerðarfél-
agsstjórnina frá byrjun. A.m.k. síð-
an ég kynntist því.
H.Bl.
48 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ