Sjómannadagsblaðið

Árgangur

Sjómannadagsblaðið - 01.06.1990, Blaðsíða 14

Sjómannadagsblaðið - 01.06.1990, Blaðsíða 14
12 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ Guðlaugur Gíslason: FRAMTÍÐ KAUPSKIPAÚTGERÐAR Á ÍSLANDI Nú á því herrans ári 1990 eru liðin 100 ár frá tveimur merkum atburðum í sigl- ingasögu íslendinga. Þann 22. maí 1890 staðfesti konungur lög um stofnun Stýrimannaskólans í Reykja- vík. Þar með var lagður grunnurinn að skipulegri kennslu skipstjórnar- manna á Islandi. Hinn atburðurinn var sá að 30. júní 1890, kom fyrsta vélknúna kaup- skipið í eigu íslendinga til landsins en það var e.s. „Ásgeir litli“ sem kom til ísafjarðar þennan dag. „Ásgeir litli“ var 36 brl. og var í flutningum um Vestfirði um árabil. Því er þetta rifjað upp liér að nú undanfarið hefur mikið verið rætt og ritað um framtíð kaupskipaútgerðar á íslandi. Virðist svo sem að eina úrræðið sé að koma öllum kaupskip- um landsins undir erlenda fána og ráða á þau útlent fólk sem hægt er að „kaupa“ lágu verði. Fyrir þá, sem stundað hafa þessa atvinnu, þ.e. far- mennina, er þetta stórmál og meira en það. Hér er um að ræða sjálfan grundvöll þeirra lifibrauðs og því sjálfsagður hlutur að þeir láti í sér heyra og til sín taka um þetta mál. Þessi „þægindafánaskráningar“ eru þekktar meðal siglingaþjóða og hafa nágrannaþjóðir okkar svo sem Norðmenn og Danir ekki farið var- hluta af þeim og þeim vandræðum sem þeim fylgja. í stuttu máli má segja að þeir hafi gefist upp á þessu skráningarformi og stofnað sínar eigin alþjóðlegu skráningu og „flaggað“ sínum skip- um heim aftur. Væri óskandi að við Islendingar lendum ekki í sömu ófærunni og þessar þjóðir að tapa svo til öllu sínu fólki af skipunum með þeim afleið- ingum, meðal annars að aðsókn að sjómannamenntuninni, hrundi og sjómannaskólarnir t.d. í Noregi stóðu tómir þótt lítið eitt hafi nú ræst úr og aðsóknin aukist aftur. Guðlaugur Gíslaon, framkvæmdastjórl Stýrimannafélags íslands. í Noregi er ástandið nú þannig að einungis eru um 14% Norðmenn á þeim ca. 800 skipum sem skráð eru í NIS (Norsk International Skipsreg- ister) og á þessum skipum starfa nú 275 útlendir skipstjórar. Ástandið er mun betra í Danmörku, sem byggist fyrst og fremst á því að danska ríkið styrkir atvinnugreinina með skattpeningum sjómannanna. í viðræðum við menn og af lestri skandinavískra blaða má glöggt ráða að sú skoðun er í raun að ná fótfestu að það versta sé um garð gengið. Ut- gerðarmenn í Noregi sækjast nú í auknum mæli eftir að fá innlent fólk á skipin enda er þriðjaheimsfólkið nú farið að gera kröfur um betri kjör. Þetta er hinsvegar ekki svo auðvelt því mennirnir sem hraktir voru af skipunum eru ekki tilbúnir til að fara á skipin að nýju, enda komnir í störf í landi. Ungir menn eru heldur ekki tiltækir í nám þar sem Norðmenn hafa helst ekki verið ráðnir á skipin í undirmannastöður. Á s.l. tíu árum hefir orðið veruleg breyting á í rekstri kaupskipa á Is- landi. Skipunum hefur fækkað og þau stækkað. Jafnframt hefur út- gerðunum, sem gera út kaupskip fækkað. Á síðasta áratug hefir orðið mikil fækkun í áhöfnum skipanna svo að varla er hægt að hugsa sér að um frekari fækkun geti orðið að ræða með tilliti til vinnutíma m.a. í fréttabréfi Sambands ísl. kaup- skipaútgerða í júlí 1989 kemur fram að framleiðniaukning farmanna á áætlunarskipum í flutningum á síð- astliðnum tíu árum sé u.þ.b. 80%, en fækkanir í áhöfnum vegi þungt í þess- ari aukningu. Væri nú ekki ráð að láta farmenn- ina sjálfa njóta einhvers af framleiðni aukningunni? Það hefir ekki gerst enn. Varla verður því annað sagt en að áhafnir skipanna hafi lagt sitt af mörkum til að halda skipunum undir íslenskum fána. í stað þess að eiga skipin hafa út- gerðirnar farið inná þá braut að leigja erlend skip ýmist á þurrleigu eða tímaleigu. Má segja að þurrleigu skipin sem nú munu vera sjö talsins hafi bætt nokkuð úr atvinnumögu- leikum farmanna, en þau hafa verið mönnuð íslendingum svo til ein- göngu. Ekki leikur nokkur vafi á því að leiguskipafaraldurinn sem viðgengist hefur hérlendis undanfarin ár hefur haft afskaplega slæm áhrif á aðsókn ungra manna til náms í þeim fræðum sem nauðsynleg eru til að stjórna kaupskipum. T.d. luku aðeins fimm menn 3. stigsprófi úr Stýrimanna- skólanum í Reykjavík vorið 1989 og nú stunda átta nemendur nám í 3. stigi skólans. Þetta skal engan undra miðað við þróun atvinnumálanna undanfarið og þá umræðu sem átt hefur sér stað um atvinnugreinina. Hér sýnist mér að flotið sé sofandi að feigðarósi ef gera á út kaupskip undir íslenskum fána í framtíðinni. Eins og hér að framan er vikið að
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Sjómannadagsblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Sjómannadagsblaðið
https://timarit.is/publication/557

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.