Blanda - 01.01.1940, Blaðsíða 49
47
til hins þríeina guSs og heilagra engla og bi'öur sér vernd-
ar þeirra og varnar, heldur er helviti honum einnig hrylli-
legur veruleiki. í rauninni er kvæSið ort sem djöflastefna.
Allt miSbik kvæSisins eru særingar til þess aS flæma burtu
djöfulinn, og til þess biSur höfundur sér fulltingis af guSi.
Nú er þaS víst, aS djöflatrú hefir aldrei veriS meira lif-
andi hér á landi en á 17. öld, galdraöldinni, og bendir
kvæSiS því eindregiS til þess tima. Ef um 18. aldar mann.
væri aS ræSa, myndi hann að líkindum fremur hafa ort
draugastefnu. AS vísu var trúin á helvíti þá einnig meS
góSu lífi, en þó er eins og myrkrahöfSinginn berjist þá
siSur í návígi við menn en áSur, en hins vegar magnast
þá draugatrúin því meira, og er sem hún taki við af djöfla-
trúnni. Draumgeisli missti ekki gildi sitt við þessa trú-
breytingu, því aS þá var hann notaður gegn draugum og
sendingum, og þótti hann reynast flestu öðru betur til
sliks. Veit eg dæmi til þess, aS hann hafi verið notaSur
í þessu skyni í minni þeirra manna, er nú lifa.1)
Þrjú af handritum kvæðisins minnast á höfund þess, en
engum þeirra ber saman um hann, og ekki er hann nafn-
greindur nerna í tveimur. Brot það af Draumgeisla, sem
er í JS. 475, 8vo, er skrifaS eftir minni Bjarna nokkurs.
móhnauss. Þar segir svo um höfundinn : „Draumgeisla gjörSi
niállaus maSur, sem var send sending, og hún átti algjör-
'ega að drepa hann. SíSan skrifaSi hann hann upp og bar
hann hjá sér, þá hann var á fótum, og þannig varSist hann.“
í JS. 495, 8vo er kvæSið kallaS „Draumgeisli ÞormóS-
ar í Gvendareyjum," en í Lbs. 1488, 8vo. er sagt, að hann
sé „ortur af síra Jóni DaSasyni í Arnarbæli 1642—76“.
Eigi er kunnugt, hver skrifaS hefir handrit það, er eign-
ar ÞormóSi í Gvendareyjum kvæðiS, en handritiS, sem eign-
ar séra Jóni DaSasyni það, er skrifað af Brynjólfi fri
Minna-Núpi, en heimild hans er auSsjáanlega húsfrú Stein-
unn Hannesdóttir á Bíldsfelli, því að í sama handriti ern
sagnir um séra Jón Daðason, „höfund Draumgeisla", sem
1) Sbr. GuSni Jónsson: íslenzkir sagnaþættir og þjóS-
sögur I, 95—97.