Eimreiðin - 01.07.1924, Page 21

ElMREIDIN
JOHN MILLINGTON SYNGE
213
^e9gja sveitalífs-sjónleikina á hilluna og fara að fást við eitt-
hvað stærra og háleitara. Skozkar bókmentir, sem að vísu
hafa ekki enn náð jafnmiklum þroska, víðsæi og eldmóði,
urðu fyrir svipuðum hættum fyrir sex árum, er Gregory Doug-
las Brown reit bók sína The 'fiouse with the Green Shutters
(Húsið með grænu gluggahlerunum). Til allrar ógæfu auðn-
aðist Brown ekki að sýna, hvers hann var megnugur, eftir að
^ann hafði reitt skozku Kalvinstrúarmennina til reiði með bók
S'nni, því dauðinn svifti honum burt þegar rimman stóð sem
haest. Synge fékk aftur á móti lokið við leikrit af nýrri gerð,
bótt það væri ritað í sama listastílnum og áður. Þó að hann
®hi eftir að leggja síðustu hönd á fágun ritsins, er það snild-
arverk, ritað af þeim dásamlega krafti og í þeim örlaga-
brungna sorgarleiksanda, sem einkennir Njálssögu.
Þetta síðasta leikrit skáldsins var samið út af fornri hetju-
So9n. Tók Synge efnið úr henni frá nýju sjónarmiði, án þess
^ann reyndi að gagnrýna eða gera lítið úr frumsögunni, sem
rnestu skáld íra, Yeats, Russell og Herbert Trench hafa spreytt
Sl9 á. Deirdre of the Sorrows er eitthvert þróttugasta og við-
^afnarmesta leikrit sem Synge hefur samið. Hefur hann þar
hafið hina fornu hetjusögn upp í æðra veldi skáldlegrar feg-
Urðar. Leikurinn er jafnframt mótaður af andstreymi því, sem
sÞáldið varð fyrir um þetta leyti, er veikindi hans lögðust
Wngst á hann. Hann hafði um þetta leyti áformað að giftast
heitmey sinni, leikkonunni Maire O’Neill, sem síðar lék aðal-
hlutverkið í þessum síðasta sjónleik hans. Hún var afbragðs
le>kkona, og lék hún fyrir hann aðalhlutverkið inni í herbergi
kans á spítalanum honum til hughreystingar, þar sem hann lá
veikur — en þó önnum kafinn við að ljúka ritinu — því
óæði vissu fullvel, að hann átti skamt eftir ólifað. Leikur þessi
lekk því aldrei þá úrslita endurskoðun frá höfundarins hendi,
Seni öll önnur rit hans.
Deirdre var fegursta konan meðal keltneskra þjóða, líkt og
Helena hin fagra meðal grískra. Konungar og tignirmenn keptust
Um að ná ástum hennar. Voldugastur af þeim öllum var Con-
chobar konungur í Ulster, roskinn maður, sem hún hvorki
Vlldi heyra né sjá. Hún unni Naisi hinum unga og flúði með
honum og bræðrum hans tveimur, sem í keltneskum sögnum