Eimreiðin - 01.07.1924, Blaðsíða 61

GRÓTTI
253
°9 Ianglundargeð. Þær hefna sín og mala her og ófrið að
Pfóða kóngi. Og bær hans ferst í eldslogum. Samanber
Rússland.
Fenja og Menja eru þolinmóðar. Þær hafa dregið kvörn-
ln3> þótt »dapurt sé að Fróða«, um aldaraðir. En mjög hefur'
erfiði þeirra aukist á síðustu öld. Og nú eru þær teknar að
^varta. Og vei Fróða kóngi, ef hann skellir skolleyrum við
^vörtunum þeirra. Þá mun bær hans, þjóðskipulag vort, far-
ast í eldi byltingarinnar. Og hver veit, hvað þá kann að glat-
ast af dýrkeyptum verðmætum. *
En sagan er lengri. Mýsingur flytur þær Fenju og Menju
°9 kvörnina Grótta til skips og biður þær mala salt. Að miðri
n°ttu koma ambáttirnar til Mýsings og spyrja, hvort honum
leiddist ekki salt. En Mýsingur bað þær mala áfram. Þá mólu
k®!- þar til, að skipið sökk. Þá varð sær saltur.
Mýsingur hugsaði að eins um framleiðsluna — á salti. Hann
hirti ekkert um, hvort saltið væri til nokkurs gagns. Hann lét
^la áfram í vitleysu. Og það varð honum að fjörlesti. Hann
Sama sem kafnaði í salti — í framleiðslunni.
Þetta er og mynd af núverandi skipulagi eða réttara sagt
s^ipulagsleysi. Allir framleiða í vitleysu, og afleiðingin verður
stundum verðfall svo mikið, að framleiðslunni verður að fleygja.
°9 enginn er ríkari eftir nema örfáir spekúlantar. Eitthvað
^lýtur að vera bogið við það fyrirkomulag, þegar almenning-
Ur skaðast beinlínis á auknum afrakstri lands og sjávar.
En Mýsingur hefði getað verið jafnaðarmaður — af vissri
tegund. Sú jafnaðarmenska er til, sem hugsast getur að sé
Verri, en núverandi ástand, þótt erfitt sé reyndar að hugsa
®er slíkt. Það gæti verið, að menningin færist ekki í eldi bylt-
lngar, heldur kafnaði í salti ofurvalds og ófrelsis. Nú stefnir
vísu í þessar báðar áttir í einu, eins og segir í öfugmæli
eftir Ernst Möller, og er ósýnt, hvorri stefnunni er frekar
fylgt, — því að frelsið marg-lofaða, sem meðhaldsmenn þess,
SeiT1 er, halda mest á lofti, er aðallega til handa þeim ríku.
Þeirra er ríkið, mátturinn, dýrðin og frelsið. Hinir verða að
ata sér nægja það eina frelsi — frelsið að lifa við sult og
SeVru. En þótt ilt sé að lifa við sult og seyru, er þó hugs-
anlegt, að því sé samfara andlegt frelsi, og þá er það ástand