Eimreiðin - 01.07.1941, Side 71

EiMREIÐIN
HEFÐBUNDNAR VILLUKENNINGAR
295
11111 ■ Honum var það enn ljósara, að þeirri trú verður ekki
^aSgað hjá almenningi, hvað sem hinu raunverulega loftslagi
líður, að í Síberíu sé kalt, og þvi gerði hann það, sem Tolstoy
heíði eflaust gert, ef hann hefði átt heima í Kaliforníu — hann
bl eytti sjónarsviðinu, gerði vetur úr sumrinu og lét eins marga
Sal'Urnenn verða úti eins og með þurfti í myndinni.
Hér hafa verið tekin örfá dæmi af fjölmörgum, en þau nægja
1 lJess að sýna, að þekking samkvæmt fyrirfram ákveðinni
sl'°ðun er og hefur lengi verið nothæf, og verður henni vart
dggað. Það er auðvelt að grípa til hennar, og hún hefur yfir-
I 1 nieira siðferðilegt gildi en raunveruleg þekking. Ákveðnar
stuðreyndir eru að uppruna sínum og eðli tiltölulega hand-
U*gur fy
rir þá, sem vilja skýra þær, almenningur gleypir
,1 l)eini, og má jafnvel segja, að siðfræðin þurfi á þeim að
c a- Þetta er augljós kostur fram yfir þekkingu, sem byggð
a reynslu eða rannsóknum, þvi að hún fellur oft ekki í
Slllekk eða tizku né heldur i siðfræðikerfi þióðfélagsins á
h'«jum tima.
II frá þessu sjónarmiði hefur á síðustu árum risið upp í
gnm löndum megn tortryggni á „staðreyndum“ og kenn-
. gUm> sem leiddar hafa verið af þeim. Á Englandi er þeirri
sl- j-I1U °g l5® fullnægjandi skoðun haldið fram, að menn
1 1 lítinn gaum gefa skýringum á „nýjum“ skoðunum. í
^andaríkjunuin hefur þess orðið vart, að almenningur hlusti
|. eblr hinum nýjustu skoðunum og vilji stundum beinlínis
se/1 lieini- bn þetta hefur fætt af sér ómerkileg lagaboð,
hv ,IUae^a fyrir um það, hverju megi halda fram og trúa og
eiJu ekki. Þessi amerísku lagaboð eru spor í rétta átt, en
^ U 'Uæ8jandi vegna þess, að þar liggja aðeins sérstakar
fái^ ^Ul ^ Smndvallar. Enn sem komið er eru það tiltölulega
he',,IUenn’ seni af almennri skynsemi athuga gagnsemi þá og
11 'gði, sem liggur að baki niðurröðun þeirri, er vér hér
tlnSUm upp á.
þekjyS ^ulum ver taka til athugunar eitt eða tvö dæmi um
j m^u samkvæmt fyrirfram ákveðinni skoðun, sem vel
0(fe tU ver®a til viðbótar þeim forða, er vér nú höfum. Eins
vin UUn mát eru §ei'ð upp úr töluðum málum, en fella burtu
1 lll 1'o í*
c > svo getum vér haft að undirstöðu undir hinni