Eimreiðin - 01.07.1946, Side 91

®IMREIÐIN
J°’>as Hallgrímsson: LJÓÐMÆLI.
Tómas GuSmundsson gaf út á 100
ara dánarafmœli skáldsins. Reykja-
vík 1945 (Helgafell).
Einn af forfeðrum vorum kvað fyrir
®varlöngu:
Snotrs manns lijarta
verðr sjaldan glatt,
ef sá es allsnotr, es á. —
Þungt skap, andvökur og drauni-
yn*li hafa jafnan verið eiginleikar,
Sem fylgt liafa íslendingum um allar
aldir. Ef til vill er sú kynslóð, sem
nu er að ná þroska, eitthvað að breyt-
ast’ '— verða léttari í lund og bjart-
S^nnE — en erfitt er að dæma um
Þctta að svo stöddu.
Það var engin tilviljun, að Jónas
^ allgrímsson varð eitthvert hið óst-
gnasta skáld vort, — fyrst og fremst
a bví að hann var skáld, frumlegur
ng ramíslenzkur, þótt kvæði lians liafi
æ af þeirri stefnu í skáldskap, sem
tlm hans daga (og óður) var rikjandi
* Evrópu. — Smekkur lians var liár-
mn og vandvirkni í hezta lagi á form
°g tungu. Han var ljóðskáld í fremstu
á Eeimsmælikvarða. —
En auk þess var öll ævi hans vafin
"nðu angurhlíðra, dapurlegra örlaga:
astar, er ekki fékk fullnægingu, glæsi-
"ennsku, er ekki fékk notið sín sök-
m fátæktar, brennandi þrár til vís-
u"’kana og starfa, er heilsuleysi og
ýms önnur atvik hömluðu, að gæti
komið til fullra framkvæmda. Og svo
liið slysalega fráfall lians á bezta
blómaskeiði ævinnar. Ef til vill liefur
sagan varpað rómantískari hlæ á dán-
arheð Jónasar Hallgrímssonar en rétt
er (shr. grein dr. Gunnl. Claessen í
„Heilbrigt líf“ 3.—4. li. 1945). En
livað sem því líður, neitar því enginn,
að örlögin voru þá meinleg, er þess-
um snillingi var svipt burt svo fljótt.
— Lundarfar Jónasar hefur sennilega
orðið að vera eins og það var, til þess
að liann yrði það, sem liann varð —
sem skáld. Og ýmsir þeir örðugleikar,
sem honum mættu, liafa skapað hans
heztu kvæði. Þannig er það ætíð. —
Það eru aðeins hin óortu kvæði, sem
vér liörmum, að ekki urðu til. En
vitanlcga er fánýtt að fást um slíkt. —•
í þau hundrað ár, sem liðin eru síðan
skáldið dó, hefur þjóðin lesið og lært
kvæði Jónasar Hallgrímssonar meira
en kvæði nokkurs annars skálds. —
Þessi skrautlega og fagra útgáfa af
ljóðmælum Jónasar Hallgrímssonar,
á 100 ára dánarafmæli hans, er veg-
legur minnisvarði og sýnir mikla rækt-
arsemi útgefendanna, Helgafells, við
hið hugþekka skáld. Sjaldan eða
aldrei liefur vandaðri frágangur sézt
á bók, útgefinni hér á landi, enda
mun ekkert liafa verið til sparað að
gera liókina sem bezt úr garði. Út-
gefendur liafa hér tjaldað því, sem