Eimreiðin - 01.07.1947, Síða 86

238
RITSJÁ
EIMREIÐIN
bætt, að því er handrit séra Skúla
snertir. Og þegar ráðizt verður í
þriðju útgáfuna af Þjóðsögum Jóns
Árnasonar, má vænta þess, að hún
verði gerð með nákvæmum saman-
burði við öll frumrit.
Halldór Pétursson hefur gert teikn-
ingarnar, sem prýða bókina. Þær eru
19 að tölu og yfirleitt vel gerðar.
Teiknarinn hefur lifað sig inn í anda
þjóðsagnanna, sem hann er að skýra
með myndum sínum. Sem dæmi má
nefna snakkinn á tcikningu gegnt
bls. 94. Hvort hann er ekki líkur því,
sem við hugsuðum okkur hann, þegar
við í æsku lásum fyrst um þann kyn-
lega náunga!
Bók þessi er sannnefnd skrautút-
gáfa, eitt fróðlegt sýnisliorn þess,
hversu gömul og gulnuð hlöð, krotuð
í umkomuleysi hins fróðleiksfúsa
manns liðinna tíða — og lítt búna
að tækjum — taka sig út á verð-
bólgutímum fimmta tugs tuttugustu
aldarinnar, efir að hafa verið dubbuð
upp og endurnýjuð fyrir sameiginlegt
átak lærdómsmanns, listamanns og
ötuls útgefanda og með öllum nú-
timatækjum prentlistarinnar. Kverið
er XIX + 140 bls. og kostar í bandi
kr. 100.00. Sv. S.
Þórir Bergsson: HINN GAMLI
ADAM. Sögur. Rvík 1947 (Bók-
fellsútgáfan).
Þetta er fimmta bók Þóris Bergs-
sonar og hefur inni að halda 12
smásögur. í fyrstu sögunni — Svik-
inn hlekkur — leiðir tvíþætt við-
hurðarás, sem er haglcga rakin, til
geigvænlegs atburðar. Vanræksla í
skyldustörfum verða orsök að dauða
sjúklings. Sagan flytur áminningu
og lærdóm fyrir lífið sjálft — og
á sér því miður of mörg fordæmi í
veruleikanum. Svo er um allar sögur
Þóris Bergssonar, að þær hafa eitt-
hvert erindi að flytja — stundum
viðvörun — þær eru því ekki aðeins
skemmtilestur, heldur og gagnlegur
lestur. Mannlýsingar hans verða
margar minnisstæðar, og túlkanir
lians á liugsunum og sálarlífi sögu-
persónanna fá lesendurna til að
liugsa sjálfa. Það er ekki víst, að
þeir verði höfundinum alltaf sam-
mála. Þannig mun margur nema
staðar eftir lestur sögunnar HrœSsla
og spyrja sjálfan sig, hvort hún se
sennilcg, jafnvel efast um að svo se.
preud myndi hafa talið liana senni-
lega og skýrt út frá sinum kenn-
ingum, eins og t. d. minnimáttar-
kennd Freysteins í Fjallskógum 1
samnefndri sögu síðast í bókinni. En
livort sem lesandinn fellst á skýr-
ingar Freuds og hans fylgismanna
eða ekki, þá hefur liöf. valið ser
þarna, eins og oftar, umhugsunar-
vert efni og krafið til mergjar á sinn
sérstaka hátt. Sögur Þóris Bergssonar
eru spennandi í bezta skilningi orðs-
ins, því þær þroska livorttveggja>
ímyndunarafl lesandans og dóm-
greind hans. Síðasta sagan í þessari
bók er ein með bezt rituðu sögum
höf., að öðru leyti en niðurlaginU-
Ilún minnir að því leyti á ófullg^'
verk, að endirinn er í molum. Ef
vill kemur hann að fullu síðar, 1
framlialdi nýrrar sögu.
Þórir Bergsson er mest lesni sma
sagnahöfundurinn hér á landi, sem
nú er uppi. Þessi nýja hók mun enn
aulca vinsældir hans að verðleikum-
Sv. S.
Helgi Valtvsson: A DÆLAMÝRUM
OG AÐRAR SÖGUR. Ak.
(NorSri).
Höfundur þessarar hókar er sl<
tugur 25. október í ár. Hann t0
/