Eimreiðin - 01.07.1959, Side 72

214
EIMREIÐIN
Er það víst, að hrynbrjótar og braglýti skilji við tungumál
okkar og skynsemi jafn ósködduð, ef gleypt yrðu sem veizlu-
kostur?
Ég tel því ekki treystandi.
íslenzk tunga hefur áherzlu á fyrsta atkvæði orða.
Það veldur því, að betur fer að lögum hennar stuðlað mál
en óstuðlað.
Allar þær þjóðtungur, sem ég hef spurnir af, hafa nokkra
tilhneigingu til bragliðamyndunar og ríms, var lítillega bent
á nokkra kosti slíkrar framsetningar, þar sem rætt var um
mátt endurtekningarinnar, og þótt hér kunni að liafa borið
með meira móti á þeirri stefnu, þá hvetur það ekki til að
kasta henni á glæ, að hún hefur komið sér vel á meðal þjóðar
okkar að þessu. Hún kynni einnig að vera ríkari hér en í ná-
grannalöndum flestum fyrir þá sök, að íslenzkan hefur enga»
þann horlið á sig fengið, sem málbreytingar þeirra þjóða
urðu, er köstuðu tungu sinni eða afbökuðu svo, að rofnaði
samband fomrar og nýrrar orðlistar þeirra.
Þessi fastheldni við orðaforða, beygingar og stíl máls okk-
ar hefur gefið okkur þann feng frelsis og sjálfstæðis, sem við
nú njótum og það lítið af virðingu annarra, sem enn er ekki
fullglatað. Ást mín og annarra slíkra forngripa á samstasði'J
tegund bragiðju — og öðrum listgreinum að því skapi — bygg"
ist á trú minni á blessun slíkrar fastheldni við allt fagurt og
afleiðingagott, sem raun er á komin, þar á meðal á þann kröfu-
freka sið fullorðinna, menntaðra manna, þótt nú sé að gleyiD'
ast, að hleypa ekki fram hjá sér til annarra neinni þein1
ómynd, sem spilla kynni menningu og siðum, hvar seni
kæmi.
Margt má afsaka, sem gjört er, þótt óráðlegt þyki annars,
ef það er tilraunastarfsemi, sent á að grafa upp, hvað leiði til
betri tíma, fegurri og frjórri en áður hafa gefizt, og vissuleg3
er ungum og þroskalitlum höfundum vorkunn, þótt þel1
reyni að pota líflitlum gotsfóstrum sínum svo langt á leið, sClT1
þeir geta. En hvorki er form þeirra né efni eins nýtt og þel1
halda né jafn lítt reynt fyrir þeirra dag. Um efni eða skáld'
skapargildi óbundinna, Ijóðrænna verka er hér ekki kostur á
að ræða, en ljóðrænt mál myndríkt höfum við haft og þac>