Eimreiðin - 01.09.1960, Blaðsíða 71
EIMREIÐIN
255
Að fötum og útliti’ ’inn hérlendi hló,
°g hæddist að feðranna tungu.
En haldgóð varð útgerðin íslenzka þó
* eldrauna lífsstarfi þungu. —
Við kunnurn ei verkin, við áttum ei
auð,
°g ekkert í landsmálum skildum.
En Stórbretann sjaldan við báðum
um brauð,
því bjargast og menntast við vildum.
Fyrst í stað urðu margir íslend-
ingar vestan hafs, meðan þeir voru
að koma fyrir sig fótum, að leita at-
vinnu hjá öðrurn, og urðu þá
nsjaldan að vinna erfiðustu verk-
ln, svo sem við skurðgröft í borg-
unt og bæjum, járnbrautarlagningu
víðsvegar, eða við námugröft. Að
námuvinnu þeirra víkur Steplian
G- Stephansson í þessum rninnis-
Ve>'ðu ljóðlínum úr stórbrotnum
Fvæðaflokki sínum „Á ferð og
fiugi”;
iJ'r opnaðri jörðinni upp spruttu menn
'Ueð andlitin moldug og sveitt.
>>Allt samlandar þínir”, kvað sveitungi
minn;
»jafn sauðþægir, löghlýðnir menn
a® vinna okkar námur, er vænlegast
fólk,
sem við höfum náð hingað enn.“
"Fg trúi því naumast. Þeir ólust”,
kvað eg,
»þó upp yfir jörð þessir menn!
eir þola ekki að kviksetjast, klóra sig
upp
ur kreppunni og skurðunum senn.“
Skáldið spaka þekkti og skyldi
auda sína vel og rétt, og reyndist
Sannspár um það, að þeir hófu sig
a°ur langt leið upp úr þrengslum
°S þungu andrúmslofti námanna
°S skurðanna, þangað sem hærra
var til lofts og víðar til veggja, en
að þeim þættinum í sögu þeirra
kem ég síðar.
Ein sú atvinnugrein, sem ófáir
Vestur-íslendingar stunduðu fram-
an af og fram eftir árum, ekki
sízt í hinurn stærri borgum, var
sögun viðar til eldneytis. Um þessa
menn hafa tvö af skáldum íslend-
inga vestan hafs, þeir Jóhann Magn-
ús Bjarnason og dr. Sigurður Júlí-
us Jóhannesson, ort athyglisverð
kvæði, og er þau að finna í prent-
uðum kvæðabókum þeirra. Kvæði
Jóhanns Magnúsar, sem einnig er
prentað í Vestan um haf, og nefnist
„íslenzkur sögunarkarl í Vestur-
heimi“, er átakanleg harmsaga, þó
að skin hafi verið með skuggum í
æfi hins aldurhnigna útflutta ís-
lendings, sem þar er lýst, en honum
segist meðal annars sjálfum þann-
ig frá í orðum skáldsins:
Ég hef ráfað með sögina’ og
saghestinn minn,
eins og sauður um graslausan mó;
ég hef læðst, eins og þjófur og skimað
og skyggnzt
inn í skot hvert og afvikna kró,
til að vita, hvort sæi ég stokk eða
staur,
sem stýfa ég mætti í tvennt,
— en vitaskuld fyrir þóknun þó,
sem þessa lands börn kalla cent.
í brennandi hitanum brenni ég hjó,
svo blóð út með svitanum rann,
en í hörkum á vetrum á fótum ég
fraus,
— þegar fáklæddur — hálfur ég
brann.
Myndin í kvæði Sigurðar Julíus-
ar, „Sögunarkarlinn", er einnig