Eimreiðin - 01.09.1960, Blaðsíða 98

282
EIMREIÐIN
bókmenntasögu samtíðarinnar. — Af
þeirri og öðrtim ástæðum, sem drepið
hefur verið á hér að framan, verður
það að teljast alveg sjálfsögð krafa til
yfirstjórnar skólamálanna, að hún sj'ái
svo um, að gefin verði út ný bók-
menntasaga á vegunt Ríkisútgáfunnar
hið fyrsta, og komið verði í veg fyrir
að hið hlutdræga ágrip, sem hér hefur
verið minnzt á, verði notað til kennslu.
Bókmenntasagan endar á kafla unt
leikhús og leikritun. Er þar einkum
rætt um Þjóðleikhúsið og nefnt, að
við opnun þess hafi Nýársnóttin eftir
Indriða Einarsson verið sýnd, en ann-
ars er ekkert getið um þennan merka
brautryðjanda á sviði leiklistarinnar.
Ætla mætti þó að hann og verk hans
ættu heima í íslenzkri bókmenntasögu,
ef allt væri með felldu. Nokkur af
þeim fáu .íslenzku leikritum, sem sýnd
hafa verið í Þjóðleikhúsinu eru nefnd,
en önnur ekki — er þar um eins konar
úrval að ræða? — að minnsta kosti
verður slíkur sparnaður að teljast
furðulegur. Síðast er svo langt mál um
Agnar Þórðarson, sem ekki kom fram
sem leikritaskákl fyrr en eftir lok þess
tímabils, sem ágrip þetta fjallar um,
og að lokum eru nokkur orð um fram-
tíð leiklistarinnar hér á landi.
Þetta eru aðeins lauslegar athuga-
semdir við lestur þessarar bókmennta-
sögu, en til þess að gera efninu fyllri
skil hefði þurft meira rúm en hér er
fyrir hendi. Það hefur ekki orðið hjá
því komizt, að fara allhörðum orðum
um vinnubrögð höfundarins, hlut-
drægni hans í vali höfunda og yfir-
borðslega dóma. En þeim mönnunt er
meiri vandi á höndum en öðrum, sem
taka sér fyrir hendur að skrifa fyrir
skólaæskuna, og mega því búast við
harðari dómum. Nokkur afsökun er
höf. það að vísu, að liann kveðst i
formála liafa notið góðrar aðstoðar
nafngreindra merkismanna við end-
anlegan frágang liandritsins, en slíkt
verður aðeins til að dreifa ábyrgðinni
og vekja furðu margra lesenda á því>
að slík aðstoð skyldi þá ekki koma að
betra haldi en raun varð á.
Að lokunt skal svo endurtekin su
krafa til nefndar þeirrar, sem sér um
val á þeim kennslubókum, sem Ríkis-
útgáfa námsbóka gefur út, að hun
gangist nú þegar fyrir því, að samin
verði fullnægjandi bókmenntasaga
handa framhaldsskólum, þar sein
tryggt sé, að fullrar sanngirni verði
gætt. Það má vel vera, að vissar klík-
ur telji sig ánægðar með þetta verk,
enda hefur þess orðið vart á ýmsan
hátt, að hér séu sterk pólitísk öfl að
verki, sem hafa það á stefnuskrá sinm,
að flokka íslenzka rithöfunda í sauð'1
og hafra, eftir því hvort þeir eru tnn*
undir hjá kommúnistum eða ekkn
þess hefur m. a. mjög gætt í úthlut-
un launa til listamanna, eins og al-
þjóð er nógsamlega kunnugt, og þa®
er auðvitað sjálfgefið, að þessi sömu
öfl reyni að nota skólakerfi landsins
í hinum sama tilgangi. Það getur þvl
varla verið ósanngjörn krafa til Rí^"
isútgáfunnar og formanns hennar sér
í lagi, að staðið sé vel á verði, og bæ11
hið allra fyrsta úr þeim mistökum,
sem hér hafa orðið. Z•
Kristleifur Þorsteinsson: ÚR BYGGP
UM BORGAREJARÐAR III. I’órð'
ur Kristleifsson bjó til prentuna'-
Útgefandi ísafoldarprentsmiðja b- •
Borgarfjarðarhérað hefur fóstra
marga mikilhæfa menn, andlega skor
unga og bændahöfðingja. Einn þeirra
var fræðaþulurinn, Kristleifur b<>r^
steinsson á Stóra-Kroppi, og fáir ba ‘
reist héraði sínu og sýslungum varan
legri bautastein en hann. Fram a ^
ræðisaldur skrifaði hann um sam11
sína og hérað sitt, skrásetti margvlS