Ægir - 01.02.1908, Page 3

ÆGIR.
67
samans, eða ef brúkað er tómt lýsi, að það sé
hrálýsi, pað verðúr ekki eins pykkt, pó frost sé,
eins og soðið lýsi. Eftir minni reynslu í notkun
lýsis i brimi, vil eg eindregið mæla með pví, að
allir báta formenn gerðu sér pað að fastri reglu
að hafa jaínan lýsi í skipum sínum, ef til parf
að taka i brimi.
Einar Jónsson.
Laugardaginn fyrir páska 1906 réru öll skip
úr Járngerðarstaðasundi, pvi veður var allgott
og sjór brimlaus. En er menn voru langt
komnir með að draga inn lóðir sinar, var sjór
auðsjáanlega farinn að spillast. Hjeldu menn
pá til lands svo fljótt sem auðið var; peir sem
fyrstir komust inn úr sundinu fengu allgott,
en sikipin sem siðar komu að pví fengu slæmt
og sérstaklega, eitt svo ekki mátti á milli sjá,
og var ég formaður fyrir pví skipi. Eg hafði
ílát með lýsi í skipinu, 12—14 polta.
Skipaði ég er ég sá ólagið koma, að liella úl
lýsinu, en varð of seinn með pað, mcð pvi lika
að lýsið var kall og pví pykkvara en ella og
ílátið ekki sem bezl lagað til pess að lýsið gæti
runnið eins örl og purfti, enda gerðist pelta í
svo skjótri svipan að ég hafði mjög lítið gagn
af pví.
Næsturáeftir mér var Einar Jónsson lirepp-
stjóri á Húsatóptum, að eins nokkrum skips-
lengdum á eftir; liafði hann sýniliega gagn af
pví lýsi, sem ég lét liella út, pví pá var pað
farið að dreifa sér; liann hafði líka lýsi og helti
pvi út, sem hann hafði, cnda var hann sá eini
af peim sem síðastir urðu, sem ekki fékk neinn
sjó. Nokkru seinna kom Gísli Jónsson i Rafns-
húsum og var pá lýsi okkar Einars orðið svo
d eift að pess gætti ekki. Heíti liann úl 20
pottum af lýsi meðan hann fór inn úr sundinu
og mun hann votta pað, að lýsið hafi lijálpað
mjög mikið, par sem sjóirnir fjellu á árablöð-
um beggja vegna við skipið, en í lygunni af Iýs-
inu braut ekki.
Gísli hefir oft brúkað lýsi í brimi, og mun
hann viðurkenna að oft hafi að góðu gagni komið.
Lýsisílát pau, : em menn nota á opnum bát-
um í brimveiðistöðum ættu að vera betur löguð
en nú gerist, og einkum að koma i veg fyrir
pað, að lýsið verki eins seint og pað gerir;
pað verkar fijótt, et pað er blandað litið eitt
með steinolíu, pví eins og kunnugt er, verkar
hún fyrr, en ekki eins vel eingöngu.
Eftir pvi sem hér er stuttlega frásagt og
mörg dæmi hafa áður sannað, álít jeg sjálfsagða
skyldu peirra er út á sjó tara, að viðhafa petta
handliæga og einfalda bjargráð.
Ólafur Porkelsson.
Það er eigi að eins í lendingu eður á
brimleiðum og á opnum bátum, að lýsi eða
olíu geti komið að góðu liði. Hvergi verlca
þau betur en á rúmsjó, þar laka þeir bi'otið
af stórsjóunum, en það eru einmitt þau er
mestan usla gera, brjóta og bramla og sópa
úl mönnum, þegar um þilskip er að ræða,
en íylla báta og bvolfa þeim oílast um leið.
Lýsi og olia hafa því oft verið brúkuð
með góðum árangri á þilskipum, bæði í út-
löndum og hér á landi. Eitt nýjasta dæmið,
sem ég þekki, er getið um i skýrslu þeirri,
er fer hér á eftir, frá góðkunnum skipstjóra
hér í Reykjavík, Geir Sigurðssyni. Annað
dæmi héðan, sem ég því miður gat ekki
fengið nákvæma skýrslu um, er það að Sig-
urður Símonarson, hinn alkunni hákarla-
skipstjóri, bjargaði skipi sínu »Geir« með
lýsi, í stórviðri því, er varð »Reykjavík«
Geirs Zoéga að grandi fyrir rúmum 20 árum.
Hinn 22. ágúst 1898íhinu mikla norðanveðri
pegar kúttarinn »Kómet« fórst meö öllu á Húna-
flóa, vorum viö staddir á fiskiskipinu »Guðrúnu«
(sem er 25 smál.) við fiskveiðar austur al'Ilorn-
bjargi, ásamt mörgum fiskiskipum öðrum. pegar
i byrjun veðursins lensuðum við suður með
fjörðum og komum um kvöldið (sama dag)
suður fyrir Látrabjarg og létum reka par íram
eftir nóttunni, en með morgninum gekk vindur-
inn til úlnorðurs með sama stormi. Var pá
ekki ráðlegt að láta reka par lengur, var pví
pað ráð tekið að lensasuður fyrir Snæfellsjökul.
Regar komið var suður á móts við Öndverðar-
nes, varð sjórinn enn pá stærri, svo ekki var
hægt að verja skipið fyrir áföllum og braut sjó-
inn yfir alt pilfarið og fylti káetuna. Tókum
við pá poka og létum í pá hamp og heltum
par í lýsi og olíu og bundum svo 'pokana á
bæði borð. Það brá svo við eftir að við létum
út pessa poka að sjórinn varð miklu vægari og
engin átöll komu á skipið eftir pað.
Eg liefi síðan aldrei verið svo á sjó, að ég
hafi ekki haft með mér öldubrjóta, og vildi ég
óska, að allir skipstjórar •liefðu pann sið, pví