Ægir - 01.02.1908, Blaðsíða 5

ÆGIR.
69
og þvi mikið vandasamar að fara með
þær, þó var stærsti ókosturinn talinn
hvað þær væru dýrar í brúkun, eyddu
mikilli oliu og eldhætta af þeim væri
mjög mikil.
Þá var enn eilt, sem þeir vildu telja
ókost, það eru glóðarhöfuðin, þau vildu
svo oft springa og þá hætti vjelin að
ganga, Iíka gæti stafað af þeim eldshætta
væri vélarrúmið mjög lágt eða plásslítið.
Þetta held eg sé nii ástæðulítið.
Hvernig nú gengur að sameina allar
þessar kröfur og fá þeim fuhnægt, sker
reynslan úr með tímanum, mikið trúlegt
að nokkuð vinnist i þá átt, ef kapp er
álagt.
Þær nýrri vélar voru margar talsvert
óbrotnarí og einfaldari að sjá, en þær
eldri. En það þótti enn ekki fengin
íull reynsla hvort þær væru eins áreið-
anlegar og þær eldri. Og einn ókostur
enn var tallinn og hann jafnvel sá versti,
það er hvernig skipið smittast alt af
oliu á stuttum tíma, þetta væri einmitt
það sem gerði eldhættuna svo mikla.
Eins og eðlilegt er þegar vélin er ígangi
fer altaf, eða drýpur niður í skipið nokk-
uð af olíu, sem svo blandast saman við
austurinn eða botnvatnið i skipinu, svo
þegar skipið hallar mikið, slæst þetta
upp í siður á skipinu svo það verður á
stuttum tíma alt gagnsýrt af oliu og olíu-
lykt, varla að nokkur hlutur vei-ði varinn
í þvi, sem ekki lyktar eða bragðar af
oliu. Þetta töldu Norðmenn stóran ó-
kost, jafnvel þann versta við steinolíu-
vélarnar í fiskiskipum. Það hafði kom-
ið fyrir oftar en einu sinni, að afli varð
ónýtur af þessari orsök, að alt bragðaði
og lyktaði af olíu. Til að ráða bót á
þessu, var talið nauðsynlegt að hafa lag-
arheldan járnkassa (Spildtanke) helzt úr
galvaniseruðum stálplötum undir öllum
olíuílátum og eins vélinni sjálfri. Þessi
kassi skyldi vera með það háum börm-
um í kring, að olían gæti ekki slegist út
úr honum þó sjoveltingur væri. Svo
skyld höfð smá dæla til að dæla olíuna
úr kassanum eftir því sem þörf gerðist, best
að í hann væri dálítil dæld svo dælan
ætti hægt með að taka alt úr honum.
Með þessu móti var talið víst, að geta
alveg girt fyrir að olían færi út í skipið
og gagnsýrði það. Eins væri nauðsyn-
legt að fyrirbyggja að nokkur olía kæmi
á þilfarið, það gæti veiið til að eyði-
leggja og skemma bæði afla og veiðar-
færi. En eins og nú er, þegar vatnið,
sem oft er meira og minna olíublandað,
er dælt upp úr sk'pinu, rennur það og
slæst um alt þilfarið svo það brákar og
smitar alt. Þessi oliubrák berst svo á
fótum manna niður í skipið og gerir þar
mesta óloft og óþrifnað og skapar þar
eldhættuna engu síður en annarsstaðar í
skipinu.
Til að bæta úr þessu var álitið heppi-
legast að út úr dæluholknum, þétt upp
undir þilfarinu lagi pípa gegn um efsta
planka skipsins, svo ekkert olíublandað
vatn gæti komið á þilfarið. Eg sá þenn-
an útbúnað á tveim bátum og sjmdist
mér hann mjög heppilegur.
Það var eitt, sem lögð var mikil á-
herzla á á umræðufundinum við sýning-
una, að hirða vel vélarnar og vélarúmin,
vélasmiðirnir sumir vildu halda þvi fram
að mörg vélin bilaði bara fyrir óhirðu
og það að brúkuð væri vond olia. Það
er nú oíur skiljanlegt, að þessar vélar
eins og aðrar vélar séu svo beztar, að
þær séu vel hirtar, en þessu er ábóta-
vant hjá mörgum, þó undantekningar
eigi sér stað og það er einmitt það sama
sem á sér stað hjá mörgum útlendingum,
þar sem ekki er sérstakur maður hafð-
ur til að passa vélina, — að hún er illa
þrifm. — Eg hef komið ofan i marga véla-