Ægir - 01.02.1908, Blaðsíða 7

Æ G I R.
71
ofanrituðu grein skal þess gelið, að eftir
því sem hr. skipstj. Páll Matthíasson í
Reykjavík skýrir frá þá hefir faðir hans
Matthías Ásgeirsson í Baulhúsum í Arnar-
firði orði var við samskonar fisk þar á
íirðinum, og sagði hann að lvsingu Bergs
skipstjóra Jónssonar og föður síns bæri að
öllu leyti saman hvað stærð og lögun fiskj-
arins snerti.
Áhrif fiskiveiöafélaga
á framfarir fiskimanna
og fiskiveiða.
Útdrntlur úr fyrírlestri lir. J, Videbœk ritarans í »Dansk
Fiskeri Forening#, lialdinn i Marstrand 1904.
Lauslega þýtt af P. Sveinssyni.
Fiskimenn Norðurlanda!
Við lifum á samsteypu-öld; á þeím
timum, þar sem jafnvel allra sterkustu
öíl heimsins álíta það nauðsynlegt, að
ganga í bandalög til, að verða enn þá
sterkari, til þess, með sameinuðum kröft-
um, að ná þeim hagnaði, sem þau ekki
gefa náð með eigin aili. Jafnvel slíkir
afburðamenn, sem miljónamæringar
Rússlands, Frakklands og Ameriku og
frá þeim og' til erfiðismannsins, hefir fé-
lagshugmyndin fengið vald yfir hugum
mannanna.
Það er eins og hin gamla saga um
föðurinn, sem fann dauða sinn nálægjast.
Hann kallaði sonu sína fyrir sig, tók
fram samanbundna viðisanga og sagði
þeim hverjum fyrir sig, að brjóta þá í
sundur, en enginn þeirra gat brotið svo
mikið, sem hinn minsta anga í bindinu.
Þá tók faðir þeirra bindið af þeim og braut
hvern anga án nokkra erfiðismuna, og
sagði: »Kæru synir! Lærið hér af, svo
lengi, sem þið standið sameinaðir, er
enginn einstakur, sem megnar á móti
ykkur, en séuð þið sundurdreifðir,
mun heiminum auðvelt að ráða við ykk-
ur sitl í hvoru lagi«.
Athugið þetta, að hver einstakur mun
vinna mikið við, að vera i félagsskap og
tíu sinnum fá endurborgað það aíl, sem
hann veitir sínum meðbræðrum.
Það er um þetta aíl, sem mig langaði
að tala i dag. Hin elzta myndin, sem
eg þekki af fiskimanna-samtökum eru
hin gömlu lög (bátalög) á Jótlands óblíðu
vesturströnd, og sem enn eru í gildi;
þar sem óbliða náttúrunnar fyrirbyrgir
einstöku mönnum að geta stundað fiski-
veiðar án samlaga, og getur meining
þessara laga innifalist i orðunum: Sam-
vinna, sameiginlegur ágóði.
Af samvinnu meðal fiskimanna má
enn fremur nefna, sameiginlega slaði til
að þurka net sín, uppdráttar-áhöld fyrir
báta, litunar-áhöld til að lita veiðai’færi
sin og aðrar ráðstafanir, þar sem fiski-
menn i verunum hafa fundið ástæðu til,
að sameina sig.
En með timanum hefur fjelagshug-
myndin aukist. Eitt atriði eftir annað
hefur komið fyrir í lifi fiskimannanna,
sem krafizt hefir úrlausnar svo framt
fiskimennirnir í hinni vaxandi keppni
ekki vildu dragast aftur úr; þetta hefir
komið til leiðar, að menn í einstökum
verslöðum, þar scm bátalögin ekki ná
yfir, hafa myndað svipaðan félagsskap
og sum þá bætt við sameiginlegum inn-
kaupum á vörum er þeir þurftu. Já,
menn hafa jaínvel sagt mér, að i sömu
veiðistöðu hafi verið seytján mismunandi
félög, þar til einn góðan veðurdag, að
einn meðal hyggnustu manna veiðistöðv-
anna bafi sagt hin áhrifamíklu orð;
»Við skulum mynda eitt félag, sem starfar