Ægir - 01.05.1923, Blaðsíða 4

74
ÆGIR
Það var fyrst meö þessum millilið
(þilskipunum), sem við fengum þá æf-
ingu fyrir sjómannastéttina, sem er svo
auðsæ nú, að sjómenn vorir standa fylli-
lega jafnfætis því besta hjá nágranna-
þjóðunum og eru færir um að taka upp
samkepnina á öllum sviðum.
Flestir þeir menn, sem voru brautryðj-
endur á þessu sviði, eru nú undir lok
liðnir, og þó undarlegt megi heita, og
sjómannastétt okkar til lítils sóma, eru
nöfn fiestra þeirra gleymd, þó starf
þeirra haldi áfram að blómgast og bera
árangur, til blessunar fyrir land og lýð.
Mynd sú er Ægir flytur að þessu sinni
er af einum af öndvegishöldum sjómanna-
stéttarinnar Kristjáni skipstjóra Andrés-
syni að Meðaldal i Dýrafirði.
líristján Andrésson er fæddur 16. júlí
1851 að Meðaldal og var hann elstur af
átta syskinum sínum, og þar, sem efnin
voru lítil en marga munna að fæða varð
hann þegar á ungra aldri að hjálpa til
að sjá fyrir heimilinu. 14 ára gamall réri
hann fyrst fyrir fullum hlut, en hafði
áður eitlhvað farið sem hálfdrættingur.
Upp frá því liggur æfibraut Iírisljáns ó-
slitin »að sjónum« bæði vetur og sumar,
því þá voru hákarlaveiðar stundaðar á
Vesturlandi að vetrinum af miklu kappi,
og þóttu þær ferðir jafnan bæði erfiðar
og hæltulegar, þar sem ekki voru til
önnur skip en opin skip, og fylgdu há-
karlaveiðunum oft hrakningar miklir, en
aftur á móti skapaði það karlmensku og
áræði, og voru formenn af Vesturlandi
mjög eftirsóttir á þeim árum, enda
fengnir síðan að Faxaílóa þegar skútur
fóru að koma þar (Sig. Símonarson,
Markús Bjarnason o. fl.).
Þegar þiljubátar fóru að koma á Vest-
urlandi þótti Kristjáni litil framtíð liggja
fyrir sér á árabátum, og réðst þvi á þil-
skip á sumrin en stundaði hákarlaveiðar
á vetrum.
25 ára gamall varð Kristján skipstjóri
á þilskipinu »Neptunus« frá ísafirði og
hafði þá áður lært sjómannafræði hjá
Magnúsi Özurarsyni á Flateyri.
Árið 1879 giftist Kristján frændkonu
sinni Friðrikku Benónísdóttir og byrjaði
þá búskap i Meðaldal, jafnframt þvi, sem
hann var skipstjóri frá ísafirði á surnrin,
en hákarlaformaður á vetrum, en eftir
að hann nristi konu sina ásamt einka-
barni, eftir þriggja ára sambúð festi hann
ekki yndi heima en sigldi til Danmerkur.
Velurinn 1883-84 var Kristján á Bogö
sjómannaskóla og sá þá jafnframl um
smiði á skonnortunni »Fortuna«, sem
nokkrir Dýrfirðingar áttu i smiðum þar,
og kom Kristján heim með það skip
sumarið eftir. »Fortuna« er enn við líði
á Þingeyri og þykir bæði sterkt skip og
heppilegt til fiskiveiða. Árið 1880 keypti
Kristján Andrésson »Haffrúna« ásamt
þrem mönnum öðrum frá ísafirði og
var hann skipstjóri með hana 12 ár.
Kristján Andrésson giftist aftur 16. sept.
1887 núlifandi konu sinni Helgu Bergs-
dóttir og vorið eftir byrjaði hann búskap
í Meðaldal í annað sinn, og hefir jafnan
búið þar síðan. Eftir þetta var Kristján
mörg ár skipstjóri á ísafirði á sumrin,
fyrst með Haffrúna, en eftir að hann
seldi hana með skip Á. Ásgeirssonar
verslunar á ísafirði, en á vetrum kendi
hann sjómannafræði heima hjá sér, enda
var þá engin sjómannaskóli á landinu
(Stýrimannask. í Rvík stofnaður 1890)
en tveir menn á Suðurlandi Markús
Bjarnason síðar skólastjóri og Hannes
Hafliðason, kendu nokkrum pillum i
Reykjavík og Hafnarfii^ði, og hafði Markús
að minsta kosti einhvern styrk af opin-
beru fé til þeirrar kenslu. Jafnframt