Alþýðublaðið - 15.06.1923, Page 1

»923
Vmnagleði.
Sænskur skólasveinn átti að
gera ritgerð um vinnugieði, og
byrjaði hann svo, að vinnugleði
væri tvenns konar, virk vinnu-
gleði, er sá nyti, er sjálfur ynni,
og óvirk vinnugleði, er þeir nytu,
er horíðu á aðra vinna. Ekki er
þess getið, hvernig áframhaldið
var, en et menn eru eítthvað
líkir þar sem hér, er ekki fjarri
lagi að ímynda sér, að hann hafi
komist að þeirri niðurstöðu, að
þeir töluðu mest um vinnugleði,
sem nytu hinnar óvirku.
En án gamans er rétt að
minnast ofurlítið á vinnugleðina
nú um stundir, einkum vegna
þess, áð ýmsir andlegir páfa-
gaukar, sem ekki hafa meiri
þekkingu á því efni en köttur
á sjöstjörnunni, eru nú farnir áð
gauka stórlátlega um það og
hreyta ónotum að þeim, sem
annast er um vinnugleðina af
því, að þeir hafa mestan skiln-
ing á henni, sem sé verkamönn-
um og leiðtogum þeirra.
"Þeir, sem vinna, geta bezt
borið um, í hverju vinnugleðin
er fólgin, og þeir munu vera
sammála um, að hún sé annað
hvort fólgin í því andlega starfs-
ílagi, sem starfsmaðurinn leggur
fram, eða í ánægjunni yfir því
að sjá árangur vinnunnar, og
kemur hann bæði fram í afkast-
iau og arðinum eða laununum
eða öðru hvoru.
Það er þess vegna eðlilegt,
sem alþekt er, að menn hafa
mesta vinnugleði af starfi, sem
þeir inna einir af hendi, en þáð
verður nú æ • sjaldgæfara eftir
því, sem vinnuskifting vex. Með
henni fylgir það, að einn og
sami maður fær að eins eitt ein-
falt verk að vinna, sem hann
fremur aftur og aftur, unz hon-
um verður það svo t'amt, að
Föstudaginn 15. júnf.
hánn þarf ekkert andlegt f það
að leggja. Þá er farin út um
þúfur önnur meginundirstaðan
undir vinnugleðinni. Með verka-
skiftingunni fylgir enn fremur, að
árangurinn af vinnunni hverfur
oft samstundis í hendur annara,
sem lokið er þvf, er hinn ein-
staki verkamaður á af hendi að
inna, svo sem þegar verkið er
að eins að rétta öðrum einhvern
hlut, og þá verða launin eða
kaupið eina táknið um, að eitt-
hvað hafi í raun og veru verið
af hehdi ieyst, en þar sem þau
eru að eins tákn árangursins af
vinnunni, en ekki árangurinn
sjálfur, þá er sambandinu miJli
vinnandans og vinnunnar að
mestu leyti slitið, og verður þá
enn minna úr gleðinni af henni.
Þessi er orsökin' til þess sálar-
leiða og andlega innantóms, sem
er einkenni og fyjgja véláaldar-
innar, og hennar vegna er nú
orðið svo hljótt um vinnugleðina
nema hjá þeim, sem njóta hinnar
óvirku vinnugleði eítir skilningi
skólasveinsins sænska.
Þó er ekki svo, sem hdn sé
horfin. Enn er svo mikið eftir af
henni, ; ð mörgum mætum verka-
manninum verður á að gá þess
ekki tyrir gleði sinni af vinn-
unni, þótt seinustu og lélegustu
tilefnin til hennar séu dregin úr
höndum hans, sem sé launin
fyiir vinnuna. Það gefur auga
leið, að lftið er að gleðj st yfir,
þegar verkamaður ber ekki næg
Iaun úr býtum til líísviðurhalds
sér og sfnum, þótt h mn sveitist
blóðinu við slitrótta, erfiðá og
sundurslitna vinnu allan ársins
hring við auman aðbúnáð, því
að þá ær hann kominn f þræl-
dóm og á ekki svo mikils úr-
kostar sem að geta afiað sér
annárar gleði í stað þeirrar, sem
mist er. Þá er f stað gleðikom-
in þjáning.
Það eru því eigi að eins aula-
lega, hoídur og Íllmannlega höfð
133. tölubiáð.
hausavíxl á réttu og röngu,
þegár sagt er, að forgöngumenu
verkalýðshreyfingarinnar séu að
>spilla vinnugleði verkalýðsins«,
því að þeir eru rétt skoðað áð
eins að reyna að varðveita hana,
Eigi að síður er henni spilt.
Það gera hinir, sem með bar-
áttu fyrir óhæfu þjóðskipulagi
vilja útiloka alþýðu, hinn vinn-
andi lýð, frá öllum andlegum
og lfkamlegum auðæfum, þeir,
sem synja fólkinu um sjálfsagða
fraeðslu til þess, að það geti
náð andlegu eambandi við hlut-
ina og lífið, og níða af því rétt-
mæt laun íyrir nauðsynlega vinnu,
svo að því séu allar bjargir
bannaðar.
Slíkir menn eigi að eins áð
spilla vinnugleði verkalýðsins,
heldur sjá einnig um, að enginn
kostur sé á henni gerður.
En hvert náfn þeir eiga skilið,
sem byrla verkalýðnum andlegar
og líkamlegar þjáningar í stað
gleði þeirrar, sem þeir eiga rétt
á að njóta af vinnu sinni og
íyrir hana, og gala svo um að
aðrir séu að spilla henni, — það
verður hver og einn að segja
sér sjálfur.
En það er ekki vandfundið.
Ijölnir,
Undir kosningar. Eftirtektar-
vert er það, að »Vísir< flytur nú
grein um skatta og felst þar
algerlega á stefnuskrárkröíu Al-
þýðuflokksins um beina skátta
í stað tolla. Á hitt er ekki minst
— enn, má vonandi segja —}
að skattarnir eiga að hækka
með vaxandi tekjum og eignum.
Ástæðulaust er ekki að þakka
þetta liðsinni, þótt 'tilefnið sé ef
til vill ekki háleitara en það,
að í haust eru — kosningar.
Nteturlæknir í nótt Gunnl.
Einarsson, Ingólfsstræti 9,