Ægir - 01.11.1949, Blaðsíða 11

Æ G I R
253
frjóvgun hrognanna. Einmitt þann tima
ársins, sem ætti að vera bannað að fiska
með botnvörpum á þessum stöðum, eru er-
lendir togarar í hundraða tala si og æ, nótt
og dag að verki. í gamla daga töluðu sjó-
menn um fiski í „göngu“ og þegar „fiskur
væru lagstur“. En nú fær fiskur sjaldnast
að „ganga á grunn“ og því síður að leggj-
ast“. Á hinu afar stóra svæði á suður-
ströndinni, frá Hornafirði til Vestmanna-
eyja, mun mega fullyrða, að %o af þeim
fiski, sem veiðist á göngu sinni að landinu
og meðan hrygningin fer fram, sé veiddur
af erlendum togurum. Þetta er aðeins ör-
lítið dæmi um eyðileggingarstarfsemi
þeirra.
Á nokkrum stöðum eru menn, eins og
kunnugt er, farnir að gera ráðstafanir til
varnar eyðileggingu fiskstofnsins. En flest-
ar þessar ráðstafanir munu tæplega geta
talizt fullnægjandi, þótt þær óefað væru til
lróta. Ákvæði eru sett um minnstu möskva-
stærð dragnóta og einnig og enn fremur eru
menn farnir að undirbúa friðun ýmsra
fiskimiða og takmarka veiði, t. d. að leyfa
aðeins veiðar 4 daga vilcunnar. Takmörkun
veiðidaga mun að líkindum aldrei geta átt
við á íslandi. Einstöku menn telja eina
óbrigðula ráðið til viðhalds fiskstofnsins
sé að lieyja heimsstyrjöld á nokkurra ára
millibili. En slíkt ráð ber vott um algert
úrræðaleysi, sem ekki er hægt að taka al-
varlega.
Hvernig sem litið er á þetta mál, þá er
ekki unnt að skoða það nema frá einu
sjónarmiði, sem sé því, að fiskstofninn
fari minnkandi, og aðal-atvinnuvegur lands-
ins, fiskveiðarnar, sé i hættu staddur, og
varnarráðstafanir séu því bráðnauðsyn-
legar.
Spurningin er þá fyrst og fremst þessi:
Hver bjargar fiskimiðunum frá eyði-
leggingu og fiskistofninum frá tortímingu,
ef íslendingar gera það ekki?
Svarið virðist vera afar einfalt og blátt
áfram:
Það gerir enginn.
íslendingar verað að beita sér fyrir fram-
kvæmdum til umbóta á ástandinu.
Samkvæmt því sem áður er sagt, hefur
íslendingum þrátt fyrir órækar heimildir
ekki verið mögulegt að fyrirbyggja yfir-
gang erlendra fiskimanna á miðunum við
strendur landsins, yfirgang, sem jafnan
hefur verið álitinn misbeiting á valdi og
haft hefur í för með sér hinar alvarleg-
ustu afleiðingar fyrir framleiðslumögu-
leika landsmanna.
Þegar nú rýrnun fiskstofnsins er orðin
svo áberandi eins og að framan segir, þá
er það ekki aðeins tjón fyrir Islendinga
heldur og fyrir alla aðra, er reka veiðar
við landið eða á þeim stöðvum, sem fiskur
fæddur við ísland er veiddur, t. d. við
Grænland og jafnvel víðar. Þar af leiðandi
eru það ekki íslendingar einir heldur og
allir þeir fiskimenn, er stunda veiðar á
því svæði, sem fiskur fæddur við ísland
aflast, sem eiga að telja sér skylt að veita
allri starfsemi til umbóta á ástandinu það
liðsinni, er þeir mega.
Því má ekki gleyma, að mönnum hefur
verið talin trú um, að 3ja sjómílna land-
helgin, — sem allir íslendingar síðustu
tvær aldir hafa mótmælt — væru alþjóða-
lög, sem menn urðu að sætta sig við og
að landsmenn yrðu að bera það með þögn
og þolinmæði, að erlendir fiskimenn láti
greipar sópa um fiskimiðin, sem liggja fyr-
ir utan 3ja sjómílna takmörkin. Að menn
yrðu að líta á það sem vilvilja, að Frökk-
um og Þjóverjum og sérhverjum öðrum
ríkisborgurum séu heimil fiskimiðin við
strendur landsins. Englendingar hefðu
fyllsta rétt til að notfæra sér kolamiðin i
Faxaflóa og annars staðar við strendurnar.
Norðmenn, Svíar og Rússar mættu taka
alla síld er þeir sæju á yfirborði sjávarins
utan 3ja sjómílna takmarka fyrir Norður-
og Austurlandi o. s. frv. Þetta hefur okkur
verið kennt og við höfum verið sjónarvott-
ar að því í framkvæmdinni. En þetta er
mesti misskilningur. Þriggja sjóinílna á-
kvæðið byggist á samningi nokkurra ríkja,
A