Ægir - 01.11.1949, Blaðsíða 28
270
Æ G I R
vandamál að jafnvega (balancing) svo stór
og þung stykki sem skrúfu, slcrúfuás og
túrbínurnar, hvert kerfi fyrir sig og öll
fjögur til samans í sambandi við boi skips-
ins. Þyngsta stykkið er lágþrýstitúrbínan,
sem vegur 42 smálestir.
Niðurfærsla á snúningshraðaer 1530:180,
en það þýðir, að snúningshraði háþrýsti-
túrbínunnar er 8.5 sinnum snúningshraði
skrúfunnar. Við smíði „gearsins“ þurfti
mikla nákvæmni og þó sérstaldega við
smíði tannanna. Þess má geta hér til gam-
ans, að aðalhjólið var fyrst smíðað úr
sleypujárni og nákvæmni smíðisins athug-
að áður en tennurnar voru gerðar á hið
eiginlega hjól, en tannsmíðin í það hjól,
sem notað var, tók þrjá mánuði, enda
voru gerðar ýmsar ráðstafanir til þess að
smíðin væri sem nákvæmust. Að lokum
voru tennurnar steinslipaðar.
Öll 4 „gear“-kerfin voru skoðuð eftir 7
mánaða notkun og reyndust þá eins og
þegar þau voru sett í skipið.
í skipinu eru 27 stórir olíukyntir pípu-
katlar, og er þeim komið fyrir eins og sýnt
er á teikningunni. Aðalrafstöðvarnar eru
tvær og eru þær algerlega óháðar hvor
annari.
Þegar menn virða fyir sér yfirbyggingu
„drottninganna“ og gefa því jafnframt
gaum, hve skipin eru mjó og þunn í siníð-
um, verður mörgum á að efast um stöðug-
leika þeirra. En það sem sagt hefur verið
hér að framan um vélar, katla og olíugeyma
skipsins gefur nokkuð til kynna um botn-
þungann, og að hann muni vera í sam-
ræmi við yfirbygginguna. Bilið milli ytri
og innri botns skipsins er það mikið, að
fullstór maður getur gengið þar uppréttur.
Samanburður.
Hér að framan hefur verið gerð grein
fyrir smíði stórskipa og miðað við þrjii
tímamót, en til yfirlits og samanburðar fer
tafla hér á eftir, sem sýnir þetta í lieild.
Great Eastern Lusitania Queen Mary
Hleypt af stokkum 1858 1900 (Q.EI. 1939) 1934
Öll lengd 692'—0" 785'—0" 1019'—"
Breidd 82'—2" 87'-—6" 118'—0"
Dýpt að styrktarþilfari .. 58'—0" 64'-4y2" 92'—6"
Djúpstaða »» 33'—6" 35—0
Rúnnlestir brúttó 18 915 30 822 80 773
Tala farþega: I. farrými 800 536 740
II. farrými 2000 452 760
III. farrými 1200 1142 579
Skipshöfn >> 764 1101
Hraði í sjómílum á klst. . 14 25 29
S. H. P. (áshestöfl) 8000 68 000 158 000
Katlar (kassalagaðir) tala 10 23 27
Ketilþrýstingur pund á □" 20 195 350
Skrúfur, tala 1 og skófluhjól 4 4
Snúningshr. skrúfu á mín. •> 189 180
Samanburðartaflan sýnir:
1. Að síðastliðin 80 ár hefur stærð skip-
anna fjórfaldazt.
2. Farþegatalan á „Great Eastern“ er
tvöföld á við farþegatölu á „Queen Mary“,
og rými fyrir hvern farþega er áttfallt á
við það, sem var á „Great Eastern“.
3. Hraði skipa hefur tvöfaldazt.