Ægir - 15.12.1965, Blaðsíða 31

ÆGIR
381
Fiskveiðasjoðnr íslands 60 ára
Með lögum frá 10. nóv. 1905 var Fisk-
veiðasjóður íslands stofnaður, og eru því
nú liðin 60 ár síðan.
Fyrir sjávarútveginn og þó einkum
þann hluta hans, sem nefndur er bátaút-
vegurinn, hefir Fiskveiðasjóðurinn reynzt
hin þarfasta stofnun, en fyrir fé úr hon-
um hefir bátaflotinn að verulegu leyti ver-
ið byggður upp.
í tilefni af þessu afmæli sjóðsins bauð
sjóðsstjórnin nokkrum gestum til kaffi-
drykkju í salarkynnum Útvegsbankans
hinn 10. nóv. s. 1., þar sem forstjóri Fisk-
veiðasjóðs, Elías Halldórsson, ræddi ýmsa
þætti úr sögu þilskipaútgerðar á Islandi
og greindi frá þróun sjóðsins.
Fara hér á eftir helztu atriði þess, sem
hann sagði:
„Starfsemi Fiskveiðasj óðs Islands er
öðru fremur tengd þeim hluta sjávarút-
vegsins, sem í daglegu tali er nefndur „vél-
bátaflotinn“ — enda er aldur beggja nokk-
uð svipaður.
Fiskveiðasjóður var stofnaður með lög-
um 10. nóvember 1905, en réttum þremur
árum áður var sett aflvél í opinn fiskibát
— og var það, eftir því sem ég bezt veit,
fyrsti vísirinn að uppbyggingu vélbáta.
Sjósókn á opnum bátum er, eins og menn
vita, jafngömul landsbyggðinni, en fyrir
útgerð þilskipa mótar fyrst á seytjándu
öld með dugnaði og framtakssemi séra
Páls Björnssonar í Selárdal í Arnarfirði.
Síðan er slík útgerð rakin áfram — þó
með nokkrum eyðum á milli — til dugnað-
armannsins Eyvindar Jónssonar — duggu-
Eyvindar, á Upsaströnd í Eyjafirði, um
eða eftir aldamótin 1700. — Þá kemur þil-
skipaútgerð Skúla fógeta — síðar er til-
raun Ólafs amtmanns Stefánssonar, þá
Konungsútgerðin svonefnda 1776—1787,
en þá er komið að Bjarna riddara í Hafn-
Elías Halldórsson, forstjóri Fiskveiðasjóðs.
arfirði, sem gerði hvorttveggja að reka
skipasmíðastöð og útgerð.
Eftir það mun þilskipaútgerð ekki hafa
fallið niður. En eitthvað hefur verið erfitt
með fjárhaginn, því að frá lokum kóngs-
verzlunar 1787 og fram til 1840 var veitt-
ur styrkur úr ríkissjóði allt að 10 ríkis-
dölum árlega á hverja lest skips, sem
stærra væri en 15 lestir.
Árið 1855 eru þilskip talin vera 31 á
öllu landinu, þar af 24 í Vesturumdæm-
inu.