Ægir - 15.04.1971, Side 14
92
Æ GIR
er ekki hægt að hafa þennan poka ýkja-
stóran, og þess vegna þarf oft að hífa hann
upp, og talið er að minnst 50% af veiði-
tímanum fari í upphífingar, losun og köst-
un.
Þetta þótti mörgum fullmikið á tækni-
öld þeirri, sem við lifum á og menn fóru
að brjóta heilann um, hvernig stytta
mætti þennan tíma frá veiðunum. Ýmis-
legt var reynt, en loks kom að því, að
dæluplógur sýndi yfirburði sína yfir önn-
ur tæki, sem reynd voru. Það var byrjað
á að smíða dæluplóg fyrir báruskel og
hefur nú fengizt viðunandi reynsla á hann
og hann kominn í raunhæfa notkun hjá
fiskimönnunum.
Fyrst er að nefna lítillega, því að það
hefur ekki verið gert hér í Ægi, stofnun
í Húll, sem heitir á enskunni Industrial
Development Unit, skammstafað IDU.
Þetta er tæknistofnun á vegum The White
Fish Authority.
Fiskifélagið, tæknideild þess, hefur haft
samband við þessa stofnun í Húll. Þarna
eru að verki ungir menn, tæknimenntaðir
og ófeimnir við að fara um borð í skip og
báta og vasast sjálfir í hlutunum. Þeir
hafa á að skipa mönnum með hina marg-
víslegustu menntun bæði fræðilega og
praktiska, þar á meðal skipstjórnarmenn,
og eru fullir áhuga og liggja ekki á þekk-
ingu sinni við okkur.
Þessari stofnun var falið að búa til dælu-
plóg og það hefur, eins og áður segir, tek-
izt.
IDU sendi á móti mér til Stranrea í
Skotlandi sérfræðing sinn í plógum, Mc-
Diarmid og hann fylgdi mér síðan norður
til Galloway að skoða plóga og útbúnað í
bátum, sem fyrr segir, og lét mér í té all-
ar upplýsingar, teikningar og skýrslur um
dæluplóginn, en hann sjálfan gat ég ekki
séð eins og ætlað var, þar sem hann er
eingöngu notaður við báruskeljaveiðarnar
við Suður-England, og hann var ekki á sýn-
ingunni í Dublín, enda var hún fyrst og
fremst sýning fyrirtækja. 1 Dublin hitti ég
þó Róbert Bennett, forstjóra IDU, og hann
stóð fyrir áðurnefndri fyrirgi’eiðslu. Hann
er mjög velviljaður íslendingum. Hann
hefur verið hér uppi og leizt vel á kven-
fólkið frá tæknilegu sjónarmiði.
Það var snemma árs 1966 sem IDU
hafði fulllokið við smíði dæluplógsins í
samvinnu við plógsmíðafyrirtækið Severn-
side Oyster Co. (Banger) Ltd.
Plógurinn er nú þrautreyndur og kom-
inn í gagnið, sem fyrr segir.
Þetta er plógur, sem grefur upp báru-
skelina með tönn eða tönnum eftir stærð
hans, en tönnunum til hjálpar er þrýsti-
dæla framan á plógnum, sem losar um
skelina og ýtir henni aftur í plóginn ásamt
rennslinu inni í plóginn, þegar hann dregst
áfram, hann er dreginn með 1,5 sjm. hraða
eða svo, síðan tekur við önnur pumpa, svo-
nefnd aðgreiningarpumpa eða hreinsi-
pumpa, því að hún hjálpar til að ýta skel-
inni inn á grindina, þar sem frá henni
síast rusl, áður en hirðanlega skelin fei'
í aðaldæluna, sem dælir henni upp í skip-
ið. Uppi undir skipshlið er enn önnur sía
til að tryggja að ekki komi um borð annað
en hirðanleg skel.
Það er ekki um neina standard gerð að
ræða, hvorki á plógi né dælum,hvorttveggja
fer allmikið eftir skipi og vélbúnaði þess,
en mesta barkavídd dælunnar held ég sé
5—6 tommur og mesta lengd 30 fet, en
sú lengd nægir á 14 feta dýpi.
Keðjan, sem liggur úr framstafni báts-
ins og dregur plóginn áfram, er aftur á
móti um 40 fet, miðað við það dýpi, sem að
ofan greinir.
Það, sem fyrir liggur að ræða við tækni-
mennina í Húll, er það, hvort þetta kerfi
væri hægt að nota við hörpudiskveiðar
okkar.
Á ráðstefnu, sem haldin var í GlasgoW
í júníbyrjun síðasta árs, var lagt fram
plagg af hálfu The Institute of Marine
Engineers og fjallar það almennt um að-
ferðir til dælingar af hafsbotni. Þar segú’
svo um framtíðarhorfur varðandi dælingu
á skelfiski:
„Það hefur þegar tekizt að dæla báru-