Ægir - 01.05.1971, Blaðsíða 6

100
Æ GIR
Grenivík:
Janúar.
5 línubátar ................. 48
Febrúar.
Sömu bátar .................. 39
Marz
Sömu bátar .................. 41
Húsavík:
Janúar—febrúar.
5 netabátar og 2 línub.... 420
Marz.
Sömu bátar ................. 369
Raufarhöfn:
Janúar. Ekkert.
Febrúar.
1 togbátur ................. 99
Marz.
1 togbátur ................ 117
Þórshöfn:
Janúar.
3 línubátar ................. 39
Febrúar.
3 línubátar................. 59
Marz.
5 línubátar ................ 108
a-------------------------------------ö
Frá Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins
»-----------------T-------------------£
Skaðabætur vegna tjóns er hlauzt
af notkun síldarmjöls úr
nitritrotvörðu hráefni
Um nokkurra ára skeið hafa staðið yfir
í Bretlandi málaferli vegna tjóns, sem
hlauzt í minkabúum og talið var stafa af
því að í fóðrið var notað norskt mjöl, sem
unnið var úr síld, er rotvarin hafði verið
með nitriti. Málaferlum þessum er nú lok-
ið með því að dæmdar voru miklar bætur
eða sem svarar 60 millj. íslenzkra króna.
Málskostnaður er talinn vera sem svarar
12 millj. ísl. króna.
Málaferli þessi eru um margt athyglis-
verð.
Þegar þau hófust,var mönnumekkiljóst,
hversu varhugavert er að nota nitrit til
rotvarnar bræðslufisks. Nitrit hafði þá
verið notað aðeins nokkur ár til þess, en
um margra ára skeið við geymslu mat-
væla. Um þetta leyti var það t. d. leyft
í einu helzta fiskframleiðslulandi að dýfa
fiskflökum, sem seld voru ísuð, í nitrit-
blandað vatn, svo að þau geymdust betur.
Einnig er alkunna, að nitrat er notað í
ýmsar kjötvörur, en því fylgir jafnan, að
þá er nitrit einnig í vörunum.
Það sem gerir nitritið sérstaklega var-
hugavert til rotvarnar bræðslufisks er það,
að í þurrkurunum, einkum eldþurrkurum
myndast eiturefni (dimethylnitrosamin)
úr nitriti og amínum, sem eru í öllum fiski.
Efni þetta myndast í litlum mæli (talið í
milljónustu hlutum).
Þjóðverjar munu hafa getið þess til, að
þessi væri skýringin á eituráhrifunum, en
það vai' ekki staðfest fyrr en um 1965 með
víðtækum rannsóknum Norðmanna.
Skaðabótamálið í Bretlandi hefur fai'ið
um þrjú stig réttar. I fyrsta rétti voru
dæmdar miklar skaðabætur. 1 öðrum rétti
var um sýknu að ræða, en á lokastiginu
voru dæmdar miklar skaðabætur, sem fyrr
segir.
Ekki munu aðrir en Norðmenn og ís-
lendingar nota nitrit til rotvarnar, en notk-
un þess er háð ströngu eftirliti í báðum
löndunum.
Mál þetta sýnir, að til þess að koma í
veg fyrir óhöpp eins og það, sem hér hefur
verið greint frá, er mikilvægt að gæta
fyllstu varúðar við notkun nitrits og hlíta
settum reglum.
Páll Ólafsson.

A