Ægir - 15.06.1971, Blaðsíða 9

ÆGIR
139
1970 og spærlingsaflann úr 15 þús. lesta
1967 í 99 þús lesta 1970 eða tæplega sjö-
földun. Hins vegar hefur afli síldar og
makríls minnkað verulega.
1 veiðum á fiski til manneldis urðu einn-
ig nokkrar tilfærslur, t. d. minnkaði afli
þorsks um tæp 4%. 1 Kanada, Bretlandi,
Þýzkalandi, Portúgal og á Spáni varð veru-
lognr samdráttur í veiðum á þorski eða
um 10%, en Noregur og Island sýndu auk-
mn afla. 1 Noregi voru þorskveiðarnar allt
að því met.
Verð, verðmæti og afkoma.
Hinn almenni stígandi á verðlagi, sem
ríkti á árinu 1969 eftir verðfall undanfar-
inna ára hélt sínu striki 1970. Gilti það
ttieð einstökum undantekningum bæði
lyrir unna vöru og ferskfisk frá skipi. Þær
nndantekningar, sem urðu frá þessari
nieginþróun voru háðar tíma- og stað-
bundnum aðstæðum. Sem dæmi má nefna,
að ýsuveiði í Norðursjó var óvenjugóð á
áninu, en það hafði í för með sér mettun
niarkaðarins, sem aftur leiddi til verð-
falls. Hins vegar virtist það ekki koma
niður á verði annarra tegunda. Almennt
yar verðlag það hátt, að ekki var gripið til
yniissa ráðstafana, sem gerðar hafa verið
1 ttiörgum löndum til að jafna verðlag, og
þar með tekjur sjómanna og útvegsmanna,
f- d. lágmarksverðkerfa.
Hið hagstæða verðlag, ásamt þeim
auknu veiðum, sem áður var getið, leiddu
til þess, að heildartekjur (brúttó) fóru
vaxandi að minnsta kosti þar sem upp-
bótakerfi tengd aflamagni eru ekki til
staðar. En þar með virðist ekki öll sagan
spgð, þar sem víða hefur gætt verðbólgu-
tilhneiginga, sem hafa haft í för með sér
nukinn kostnað við veiðiskapinn. Sem
dæmi má taka olíu, sem hækkaði verulega
°g virðist eiga eftir að hækka mun meira.
Hefur þetta haft þau áhrif, að þegar árið
er gert upp í heild verður útkoman ekki
eins góð og aflamagn og aflaverðmæti
gefa tilefni til að ætla.
Sú hlið er snýr að sjómönnum er svipuð
ásýndum. I flestum löndum eru sjómenn-
irnir launaðir á grundvelli einhverra hluta-
skipta. I flestum tilvikum hefur verðlag
neyzluvara og þar með framfærslukostn-
aður haft í fullu tré við fiskverð, hvað
snertir hækkanir. Hafa því lífskjör þeirra
ekki batnað að sama skapi og kaup þeirra
hefur aukizt.
Þessi niðurstaða — að fiskverð hafi
ekki hækkað nema til samræmis við al-
menna verðþróun — gerir það að verkum,
að raunveruleg hækkun hafi ef til vill ekki
orðið, en hinsvegar má ætla, að þessi at-
vinnugrein hafi haldið hlut sínum.
Það sem hér hefur verið sagt eru að sjálf-
sögðu mjög almennar niðurstöður. Víst er
að þróunin í einstökum löndum er verulega
frábrugðin þessum almennu niðurstöðum
og er því alls ekki hægt að heimfæra þær
beint á einstök lönd, þar sem ýmislegt er
ofsagt eða vansagt hvað þau snertir.
Hagnýting.
Hagnýting fiskafla til manneldis var
með áþekku móti og áður, en þó urðu
nokkuð margar tilfærslur á milli flokka-
Fiskur, sem nýttur var ferskur, varð
nokkru minni að magni en áður og varð
allverulegur samdráttur í ýmsum löndum,
t. d. 17% í Þýzkalandi.
Aukning varð í frystingu í heild. Flest
lönd sýndu aukningu, í sumum tilvikum
allverulega t. d. Færeyjar með 25%, Nor-
egur 'með 11% og Japan með 16%, en
frysting þeirra jókst um rúmar 200 þús.
lesta. Niðursuða sýndi einnig aukningu í
heild, en talsverðar sveiflur urðu hvað
einstök lönd snerti. Til söltunar fór minna
magn en áður og flest lönd sýndu sam-
drátt. Þá eru mikilvægar undantekningar
svo sem hjá Japönum, en þeir juku söltun
um 300 þús. lesta eða 12%.
Milliríkjaviðskipti meö fiskafurÖir.
Veruleg aukning varð í viðskiptum landa
á milli með fiskafurðir. Ef miðað er við
verðmæti, nemur aukningin í innflutningi
13% en útflutningi 9%.