Ægir - 01.08.1971, Síða 7

ÆGIR
173
Arne Grönningsæter, skipstjóri:
Nútímatækni við línuveiðar
Mismunandi fisktegundir og mismun-
andi botnlag gerir það oft á tíðum nauð-
synlegt að notuð sé lína við veiðamar
°g stundum ekki aðeins til að ná botn-
fiski heldur og einnig fiski uppi í sjó.
Eins og í flestu því, sem gera þarf
við sjósóknina, þarf að yfirvinna ýmsa
erfiðleika. Það er straumur, það eru rán-
fiskar, sem flækjast í línunni, það eru
kóralar og allskyns naggar, sem línan
festist undir og það eru þrengsli á mið-
unum, og línur tveggja báta lenda sam-
an og getur orðið erfitt að greiða úr
slíkum samþættingi.
Línan virðist ekki merkilegt veiðar-
feri, þar sem maður sér hana á dekkinu
a bátunum, en þegar úr henni hefur verið
feygt í sjóinn, þá kemur í ljós að hún
getur náð á lengdina allt frá nokkrum
hundruðum metra á smábátum og upp í
þrjátíu-fjörtíu þúsund metra á stærri bát-
um og með hálfs annars metra millibili
ei'u krókar.
Það er augljóst mál, að slík línulengd
°g krókafjöldi muni veita mannskapnum
®rið verk að vinna í hverri lögn. Það,
Sem einkennt hefur línuveiðarnar, er líka
langur vinnutími. Það þarf að leggja hana
°g draga hana, greiða flóka, bæta á (nýj-
um taumum) og það þarf að beita hvem
úugul uppá nýtt, og svo er enn lagt og
Sama sagan endurtekur sig æ ofan í æ.
I línuveiðitúr við Grænland, þarf skips-
höfnin að meðhöndla 2 milljónir króka eða
um það bil (sennilega heldur meira hér hjá
°kkur Islendingum. —Þýð.) og á venju-
iugum Norðursjávar- eða Hjaltlandseyja-
túr eru þetta um 10 þúsund krókar, sem
fai’a um hendur mannanna. Til viðbótar
Pýssu þarf að gera að fiskinum, ýmist
júl ísunar eða söltunar. Fram að þessu
hefur öll þessi vinna verið unnin tækni-
must eða af handaflinu einu saman. Þetta
hefur leitt til mikils strits við línuveið-
arnar og ekki óalgengt, að það sé 16
tímar á sólarhring. Þetta hefur aftur leitt
til erfiðrar samkeppnisaðstöðu línuveið-
anna við aðrar greinar fiskveiðanna og
reynzt mjög erfitt hin síðari ár að manna
línubáta.
Þrátt fyrir miklar vangaveltur hefur
ekki tekizt að tækni- eða vélvæða neitt
teljandi í línuvinnunni.
Helzt og fyrst kom mönnum í hug að
reyna að finna upp beitingavél. Það var
sótt um styrk eða leitað aðstoðar Fiski-
málasjóðs og annarra skyldra stofnana á
vegum fiskimanna sjálfra og loks ákvað
Trio-verksmiðjan í Stavanger að ráðast
á verkefnið, þar sem fyrirtækið hafði
lengi fengizt við fiskvinnsluvélar, einkum
fyrir niðursuðuverksmiðjur.
Þó að ekki sé tekið tillit til þeirra erfið-
leika, sem eru á því að gera línuna sjálfa
klára til beitingar, þá er beitingin sjálf
nógu flókin fyrir vél.. Það er beitt síld,
loðnu, makríl, smokk, og beituna þarf að
geyma frosna um borð, þangað til hún er
notuð. Allar beitur þurfa helzt að vera
hálfþiðnar eða nýþiðnar, þegar þær fara
í sjóinn til að slitna ekki af og gamla að-
ferðin var að eiga þúsundir beittra öngla
í stömpum tilbúna að renna í sjóinn, þegar
komið var á veiðislóð. Ef töf varð á lagn-
ingu, varð beitan slæpt og lin og hætta
á að hún slitnaði af á leiðinni til botns.
Markmiðið var því að taka beituna úr
frystiklefanum eða ísnum jafnóðum og
hún var notuð, þíða hana hæfilega í sjó
og beita henni — skorinni — jafnóðum
og lagt var.
Það fara tveir krókar á sekúndu út úr
bala, þegar lagt er á fullri ferð, sem jafn-
an er. Það getur því orðið vandkvæðum
bundið að finna upp vél, sem nær því að
FramhalcL á bls 176