Ægir - 01.09.1971, Blaðsíða 8

186
ÆGIR
á móti á hækkandi verðlagi afurða ásamt
bættri nýtingu vinnslutækja.
Talsverð aukning varð á sókn miðað við
fyrra ár. Töflunni á síðunni hér á undan
er ætlað að gefa til kynna þær helztu breyt-
ingar, sem urðu.
1 heild hefur f jöldi þeirra báta, sem veið-
ar stunduðu, vaxið um 138. Mest af þeirri
aukningu á sér stað í smábátaútgerð, en
talsverð fjölgun varð einnig í útgerð þil-
farsbáta. Hins vegar var fjöldi togara
óbreyttur frá fyrra ári. Það er skilgrein-
ingaratriði hvað teljast togarar, en þeirri
reglu hefur verið fylgt undanfarin ár, að
miða við skip, sem eru stærri en 500 brl.
Sú þróun, sem varð á árinu og verður
væntanlega meira ríkjandi á næstu árum,
— þ. e. aukin togveiði stærri skipa —
gefur tilefni til að taka þessa viðmiðun til
endurskoðunar, þar sem ósambærileiki
skipa innan þessara flokka fer sífellt vax-
andi.
1 heild varð talsverð fjölgun á sjóferð-
um og úthaldsdögum og er sú aukning,
einkum á sjóferðum, hlutfallslega meiri
en nam aukningunni á skipafjölda, sér í
lagi þegar tillit er tekið til þess samdrátt-
ar, sem varð í sölu togaranna. Að því er
varðar bátaflotann er orsök þessarar
auknu tímanýtingar að talsverðu leyti
verkföllin, sem urðu 1969, þ. e. sjómanna-
verkfallið í ársbyrjun og verkfall hjá
landverkafólki í maí—júní. Miðað við
sókn, virðist út frá þessum tölum sem
afli hafi farið minnkandi á árinu. Að vísu
er hér miðað við mjög gróf meðaltöl og ber
að taka þessu með þeim fyrirvara. Hjá
togurunum er samdrátturinn í aflanum
meiri en samdrátturinn í úthaldinu. Hugs-
anleg orsök er, að erlendar sölur togar-
anna voru talsvert meiri en á síðasta ári,
en að jafnaði fæst minni afli á sóknar-
einingu, ef veitt er fyrir erlendan markað,
þar sem tegundaval skiptir þá meira
máli í afkomu túrsins en ef land-
að er heima. Hjá bátaflotanum er dálítið
komið undir því við hvaða stærð sóknin
er miðuð. Afli í hverri sjóferð er heldur
minni en áður, en hins vegar er afli á hvern
úthaldsdag heldur meiri 1970 en árið áður.
Rétt er að taka fram, að það misræmi, sem
fram kemur í heildartölum framanritaðr-
ar töflu og töflum um heildarveiði — verð-
mæti og hagnýtingu — stafa af áætlunum
um afla og verðmæti hans, — einkum á
grásleppu — auk afla erlendra skipa, sem
ekki er tekinn hér með.
Þorskveiðarnar
Heildaraukning þorskaflans á síðasta
ári nam tæpum 23,7 þús. lesta, sem er tæp-
ur þriðjungur þeirrar aukningar, sem
varð á seinasta ári, er varð um 77,1 þús.
lesta. Eins og að framan er getið dróst
afli togaranna saman, og kemur því öll
aukningin fram í veiðum bátaflotans og
opinna vélbáta.
Öll sú aukning, sem varð, á rætur að
rekja til veiða á vetrarvertíð, en aflinn
yfir sumar- og haustmánuðina varð tals-
vert minni en árið áður, eða sem nam tæp-
um 11 þús. lesta. Aflaaukning á vetrar-
vertíð nam 12,8%, sem af áðurgreindum
orsökum lækkaði í 5,3%, ef reiknað er með
árinu í heild. Hugsanlegar skýringar á
aflasamdrættinum á sumar- og haust-
vertíð eru margar, en líklegar skýringar
eru, að aflinn 1969 var óvenjugóður, sem
gerir viðmiðun ef til vill ekki réttmæta.
Annað er, að afli og sókn útlendinga virð-
ist hafa vaxið nokkuð og í þriðja lagi var
veðurfar ekki ákjósanlegt til veiða, eink-
um var haustveðráttan rysjótt.
Hlutdeild einstakra veiðarfæra í aflan-
um breyttist nokkuð frá árinu áður. Línu-
veiði jókst um rúmar 10 þús. lesta og
hækkaði hlutdeild hans úr 15,9% í 17,2%
af heildarþorskafla bátaflotans. Netaafl-
inn óx um tæpar 20 þús. lesta og hlut-
deild hans hækkaði úr 38,9% í 40,8%.
Aflinn í botnvörpu lækkaði hins vegar
um rúmar 5 þús. lesta og hlutdeildin lækk-
aði úr 32,4% í 28,6%. Er þetta í samræmi
við þá þróun, sem áður var getið, — meiri
afli á vetrarvertíð og minni sumar- og'
haustafli.