Ægir - 01.09.1971, Blaðsíða 26

204
ÆGIR
Fjármunamyndun og fjármunaeign í sjávarútvegi
Verulegur fjörkippur kom í fjárfesting-
ar útvegsins á árinu 1970 og varð fjár-
munamyndunin í veiðitækjum 705 millj.
kr. á árinu á móti 154 millj. kr. árið 1969.
Talsverður hluti þessarar fjármunamynd-
unar er afleiðing af ákvörðunum á árinu
1969, sem aftur leiddi af hagstæðum ytri
skilyrðum, sem ríkjandi voru. Er þar fyrst
að nefna ráðstafanir stjórnvalda beinar
og óbeinar til eflingar útgerð, einkum
gengisbreytingin 1968, sem breytti veru-
lega öllum verðhlutföllum sjávarútvegin-
um í hag. Einnig voru þá komin til sög-
unnar viðbótarlán til byggingar skipa, sem
að talsverðu leyti voru afleiðing af slæmu
ástandi atvinnumála. 1 öðru lagi kom til
bjartsýni vegna hagstæðrar þróunar verð-
lags á mörkuðum fyrir fiskafurðir. I
þriðja lagi má gera ráð fyrir, að hagstæð
aflabrögð 1969 eftir undanfarandi afla-
leysi hafi haft eitthvað að segja. f heild
nam fjármunamyndun í fiskveiðum 6.9%
af heildarfjármunamyndun í landinu. Ef
gert er ráð fyrir svipaðri fjármunabind-
ingu í Búrfelli og Straumsvík og á fyrri
árum þeirra framkvæmda, hefur fjár-
munamyndun í fiskveiðum að mestu náð
fyrri stærð að tiltölu, ef miðað er við
hefðbundna fjárbindingu hérlendis.
1 vinnslu sjávarafurða hefur breytingin
ekki orðið eins ör. Kemur þar til, að veru-
leg vannýting var á þeim fjármunum, sem
fyrir hendi voru í þeirri grein. Má rekja
það að nokkru leyti til mikillar fjárfest-
ingar í frystiiðnaðinum á fyrri árum, sem
nú kemur að haldi og þar með fjárbind-
ingar í síldveiðum, sem áttu sér stað á ár-
unum fram til 1967, en hún kom ekki til
fullra nota gagnvart þorskveiðum. Einn-
ig varð hún að nokkru valdandi að veruleg-
um afturkipp í uppbyggingu þorskveiði-
flotans.
Búast má við, að veruleg aukning verði
í fjármunamyndun í sjávarútveginum í
ár og næstu tvö til þrjú ár, þar sem þeg-
ar hafa verið gerðir, eða standa yfir, samn-
ingar, sem hafa munu í för með sér miklar
nýsmíðar veiðiskipa. Eins er við því að
búast, að til talsverðrar fjárbindingar
komi í frystiiðnaðinum vegna þeirra breyt-
inga og endurbóta, sem ný ákvæði í
Bandaríkjunum um meðferð matvæla
hafa í för með sér.
f heild nam verðmæti fjármuna, sem
starfandi eru í sjávarútveginum, 11.766
millj. kr. en það er um 7.8% meira en 1969.
Frá Efnahagsstofnuninni
Fjármunamyndun, millj. kr.: 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970
Fiskveiðar:
Verðlag hvers árs ................... 478,2 118,1 174,4 352,0 446,5 175,8 254,7 586,8 186,7 154,0 705
Verðlag ársins 1960 ................. 478,2 108,2 150,6 287,2 365,6 134,3 193,4 427,2 100,9 53,0 270
% af heildarfjármunamyndun ........... 19,1 5,4 6,2 9,1 9,0 3,2 3,6 7,3 2,1 1,8 6,9
Vinnsla sjávarafurða:
Verðlag hvers árs ................... 107,8 103,7 222,6 228,5 232,2 287,0 389,6 231,1 140,0 110,0 230
Verðlag ársins 1960 ................. 107,8 92,6 179,4 173,7 154,3 170,8 225,9 130,7 65,7 40,0 75
Þar af:
Byggingar.......................... 35,7 42,4 55,1 65,9 78,1 83,5 78,9 49,3 25,7 18 29
Vélarogtæki........................ 71,3 49,1 117,5 104,1 71,7 80,5 140,2 80,0 40,0 22 46
Önnur mannvirki .................... 0,8 1,1 6,8 3,7 4,5 6,8 6,8 1,4 — — —
% af heildarfjármunamyndun ............ 4,3 4,7 7,9 5,9 4,7 5,2 5,6 2,9 1,6 1,3 2,3
Fjármunaeign, millj. kr.:
Verðlag hvers árs
1960 1965
1970
Verðlag ársins 1960
1960 1965
1970
Fjármunaeign i árslok: Fiskveiðar Vinnsla sjávarafurða Byggingar Vélar og tæki 1.948 1.222 (692) (530) 3.056 2.563 (1.547) (1.016) Bráðab. 7.036 4.730 (2.912) (1.818) 1.948 1.222 (692) (530) 2.377 1.518 (857) (661) Bráðab. 2.688 1.495 (847) v 648)_
Sjávarútvegur, alls 3.170 5.619 11.766 3.170 3.895 4.183