Ægir - 15.09.1971, Blaðsíða 16

246
ÆGIR
inn á þessa stokka og línan þá klár til
beitingar.
Stokkarnir eru af tveim stærðum. Ef
línan er svo löng, að hún kemst ekki í
stærri stokkana, sem ligg.ja frá uppstokk-
unarvélinni aftur eftir og að beitingarvél-
inni, eru hafðir minni stokkar, sem hægt
er að taka til hliðar og fella síðan eftir
þörfum inn í stokkaröðina, sem liggur
fyrir til beitingar. Stokkarnir færast sjálf-
krafa aftur síðuna, þegar uppstokkunar-
vélin hefur fyllt þá, en tómum stokkum
er bætt við eftir þörfum jafnharðan.
6. Tríóbeitingarvélin
Beitingarvélinni er komið fyrir rétt við
lagningsrennuna. Línan fer inn í þessa vél
úr stokkunum og í henni tvíkrækjast öngl-
arnir í beituna. Beitan skerst um leið og
vélin beitir öngulinn, en mann þarf til að
koma beitunni fyrir í vélinni. Það er
hraði skipsins, sem dregur línuna í gegn-
um beitingarvélina jafnframt því sem lín-
an leggst í sjóinn. Beituskurðurinn bygg-
ist aftur á móti á krafti frá litlum raf-
Línustokkarnir í ganginum
mótor (y3 hestafl). Þessi vél er ryðvarin
og að miklum hluta smíðuð úr ryðfríu
stáli.
Það er hægt að nota ýmsar gerðir af
línuönglum jöfnum höndum í þessa sjálf-
virku línuvél. Það er auðvelt að koma vél-
inni fyrir á öllum skipum yfir 40 fet að
lengd (20 tonn eða svo). Á skipum, þar
sem ekki er hægt að opna bakborðsgang-
inn, verður vitaskuld að raða stokkunum
upp stjórnborðsmegin og koma uppstokk-
unarvélinni fyrir í samræmi við það. Ef
hekkið er mjög langt, er hægt að hafa upp-
stokkunarvélina aftur á skipinu.
Það er nú hægt að leggja með 6 sjómílna
hraða á vélinni, sem er um borð í Saltstein,
sem er 110 feta bátur, eða tæp 300 tonn,
en verkfræðingarnir vilja ná meiri hraða.
Það orkar mjög tvímælis að hraða sér
mikið við drátt eða lögn. Við Islendingar
erum búnir að missa mikinn afla við það
írafár, sem hér tíðkast við þetta hvort-
tveggja. Með miklum hraða við lögnina
fer önnur hver beita af og það er sannað
mál, að það tapast afli við þann hraða
drátt, sem gerist hérlendis. Kannski breyt-
ist þetta hvorttveggja til batnaðar með til-
komu sjálfvirku vélarinnar.
Verkfræðingur Mustads, William Ny-
gaard, sem stjórnað hefur tilraununum
ásamt sjálfum uppfinningamanninum,
Kaare Harem, skipstjóra í Haramsöy við
Álasund, telur, að það þurfi 3 menn á
dekki við línudráttinn og sjálfvirku vél-
ina, það er einn mann við rúlluna (gogg-
arann) og tvo menn við uppstokkunar-
vélina til að gæta hennar og bæta á. Auk
þess hlýtur að þurfa mann í niðurstöðun-
um og til að blóðga. Þó er það ekki víst, ef
hægt er dregið. Við lögnina þarf einn mann
við stokkana, annan við beitingarvélina og
þann þriðja í niðurstöðurnar.
Þessi vél er þegar komin í gagnið. Hún
er „brúkbar“, en ekki ,,salgbar“, sagði
Nygaard verkfræðingur. Saltstein, bátur-
inn, sem vélin hefur verið reynd um borð
í síðan í vor, 8 maí, er nú á Grænlands-
miðum. Það, að báturinn skuli sækja á