Ægir - 01.01.1986, Qupperneq 38

Vinnslan
Vinnslan um borð er í aðalat-
riðum sú, að þorskfiskur er haus-
aður, flakaður og roðflettur í
vélum, síðan hreinsaður þannig
að sjáanlegir ormar eru hreins-
aðir burt og flökin snyrt. Síðan
eru flökin heilfryst. Flökin eru
seld á Bretland, þar sem ekki eru
gerðar eins miklar kröfur um slíka
hluti, eins og á Bandaríkjamark-
aði en mest áhersla lögð á gæðin,
ferskleikann. Feitfiskurinn, karfi
og grálúða, er hausskorinn og
heilfrystur, kolinn er sömuleiðis
heilfrystur. Grálúða og karfi eru
seld til japans.
Markaður fyrir fisk úr frystitog-
urunum, í Bretlandi og Japan, er
beinlínis tilkominn vegna þeirra.
Ef ekki væru frystitogarar, þá
væru þessir markaðir að mestu
ónýttir af íslendingum. Verðið
sem frystitogararnir fá fyrir fram-
leiðslu sína er að minnsta kosti
10-15% hærra, en frystihúsin fá
á sínum mörkuðum. Þá sér hver
maður hagkvæmni þessarar
útgerðar:
„Aflaverðmæti Örvars er ekki
mirma er útflutningsverðmæti
frystihússins á staðnum af bol-
fiski. Við bætum við átta
mönnum, miðað við venjulegan
togara, en í frystihúsinu vinna
50-60 manns við vinnslu aflans."
Henda ekki fiski
Margir hafa orðið til þess að
gagnrýna frystitogarana. Sagt er
að þeir vinni fiskinn ekki nema til
hálfs, og ræni fólk vinnunni í
landi. Hins vegar er bent á hve
hagkvæmni frystitogaranna er
mikil fyrir útgerðina, og einnig
fyrir þjóðarbúið, ef menn skoða
verðmætið sem þeir skila. Þró-
unin verður því ekki stöðvuð.
Alvarlegri er þó sú ásökun sem
heyrst hefur, að þeir hendi hluta
aflans fyrir borð, vegna þess hve
vinnslugetan er takmörkuð, og
hirði ekki nema ákveðna stærð af
fiski. Síðastl iðið sumar voru
háværar raddir um þetta í dag-
blöðunum, um þetta segir skip-
stjórinn:
„Það þyrfti að fara fram opin-
ber rannsókn á þessu máli, eins
alvarlegar ásakanir og hér eru
hafðar í frammi. Þá væri kannski
hægt að draga fram í dagsljósið
þessa huldumenn sem hafðir eru
fyrirþessum orðrómi, ogsjá hvort
þeir geti staðið við hann.
Annars er sannleikurinn sá að
það er ekkert einfalt mál að
henda fiski eftir að búið er að taka
hann inn og blóðga um borð. Að
velja þá úr fiskinum er ekkert vit.
Og ef fiski væri kastað í þessum
mæli sem sagt er þá yrðum við að
fiska miklu meira en allir aðrir
togarar í flotanum, það sýna afla-
tölurnar. Við yrðum að vera
ómennskir.
Ég get fullyrt það, að nýtingin
á fiskinum er ekki verri, ef ekki
betri en í flestum frystihúsum,
vegna þess hve hann er nýr. Við
erum með samskonar vélar og
þau, og við flökum alstærsta fisk-
inn í höndum, eins og þau gera
líka. Við fleygjum engum fiski,
nema því sem rifnar og skemmist
í höndunum á okkur."
Guðjón segir hins vegar rétt, að
þeir verði að henda ölluni úr-
ganginum, sem er um helmingur
af þyngd þess fisk sem er flakað-
ur. Það hefur verið athugað með
nýtingu á úrgangi, bæði í meltu-
vinnslu og fleira, en engin þeirra
leiða svarar kostnaði. Og þó svo
væri, þá er skipið varla nógu stórt
til að bera slíka vinnslu.
Besti fiskurinn
„Sjófrystur fiskur er besti fiskur
sem völ er á, enda er greitt hærra
verð fyrir hann en annan frystan
fisk. Allur fiskur sem um borð
kemur er unninn innan tólftíma,
eftir að hann er veiddur. í mestu
aflahrotum getur það farið upp í
tuttugu tíma. En efstór höl koma
verður hreinlega að hætta og
draga upp, því það verður að
miða veiðarnar við vinnsluget-
una um borð."
Annað sem taka verður tillit til
við veiðarnar er hringormurinn.
„Frystihúsið" á millidekkinu. Öllu er haganlega fyrirkomið og hver þumlungur
plássins nýttur. Hérsést inn íhausarann.
30-ÆGIR