Ægir - 01.02.1989, Síða 30

82
ÆGIR
2/89
I nýlegum athugunum Færey-
inga voru að jafnaði 19% sýkt af
Sph. lumpi og sýkingin var tíðari
hjá hrygnum.
Þessi sýking í úthafskarfanum
rýrir vissulega nýtingu hans í
vinnslu til frystingar. Vinnslutil-
raun sem var gerð 1972 gaf 21,4%
nýtingu en eðlileg nýting hefði átt
að vera um 27,5% miðað við
stærð karfans.
Að jafnaði er úthafskarfinn létt-
ari en karfi í afla íslendinga.
Þannig var meðalþyngd 14 ára
karfa við ísland þessi ár (1982-87)
um 650-750 grömm, en um 500-
650 grömm hjá úthafskarfa sam-
kvæmt sovéskum heimildum.
Stofninn
Þótt úthafskarfastofninn sé tal-
inn til djúpkarfa (Sebastes men-
tella) er mörgum spurningum um
þennan stofn enn ósvarað. Almennt
eru menn þeirrar skoðunar, eins
og sett var fram 1972, að hér sé
um sérstakan stofn að ræða. Á
þessu ári kom hins vegar fram
hugmynd um að úthafsstofninn sé
hluti af djúpkarfastofninum við
Færeyjar-ísland og Grænland.
Fátt virðist styðja það. Eitt af því,
sem kann að styðja þessa skoðun
er, að venjulegur djúpkarfi gýtur
a.m.k. að hluta til á sama svæði
og úthafskarfinn. Hann heldur sig
þó að jafnaði mun dýpra, og
fékkst aldrei í veiðitilraunum
Islendinga í úthafinu þegar togað
var á minna en 350 m dýpi. Hins
vegar var aflinn svo til eingöngu
djúpkarfi þegar togað var á meira
en 500 m. dýpi.
Sovétmenn hafa gert úttekt á
úthafskarfastofninum eftir tveim
leiðum fyrir hvert ár árin 1982-
1987. Önnur leiðin er eftir seiða-
fjölda en hin með bergmálsmæl-
ingum og veiði á fullorðnum fiski.
Bergmálsmælingarnar frá 1986 og
1987 eru taldar bestu úttektirnar,
þar sem þær náðu yfir stærst
svæði. Samkvæmt þessum mæl-
ingum er úthafsstofninn talinn
vera um 1.2 millj. tonn. Við þetta
er ýmislegt til athugunar t.d. hvort
hluti venjulegs djúpkarfa er talinn
með o.s.frv.
Rannsóknir: Eftir nokkra umræðu í
vinnunefnd á vegum Alþjóðahaf-
rannsóknaráðsins, voru menn
sammála um, að rannsóknum á
úthafskarfa þyrfti fyrst og fremst að
beina að eftirfarandi atriðum:
- Aðgreiningu stofnsins.
— Samræmingu í aðferðum
við aldursgreiningu.
— Áframhaldi á reglubundum
bergmálsmælingum og seiða-
rannsóknum.
- Umbótum á aðferðum til að
meta stofninn út frá seiðaleið-
öngrum.
- Notkun stærðfræðilegra lík-
ana við stofnstærðarmat.
Eins og fram kemur í þessu
stutta yfirliti, er vissulega eftir
nokkru að slægjast, þar sem út-
hafskarfinn er. Sennilegt er, að
það sé í raun aðeins tímaspurs-
mál, hvenær íslendingar fara að
nýta þennan stofn. Líklegt er, að
það komi að því, kannski fyrr en
seinna, að þessum stofni verði
skipti rnilli þeirra, sem veiðar
stunda úr honum svo og þeirra,
sem telja sig eiga hlutdeild í
honum vegna lögsögu.
Þá verður mikilvægt, að íslend-
ingar hafi gert sér grein fyrir því,
hve stóran hlut þeim beri úr
þessum stofni, en það verður ekki
gert nema með stór auknum rann-
sóknum af okkar hálfu. Það er því
afar mikilvægt, að íslendingar taki
upp þráðinn og fari að sinna rann-
sóknum á úthafskarfa aftur.
Heimildir
Anon., 1988: Report of the North-
Western Working Group ICES 1988.
Freytag, G. & H. Mohr, 1977: Aimed
trawling on oceanic redfish (Sebastes
mentella Travin) in the Irminger Sea.
MS ICES C.M. 1977 B:22.
Henderson, G. & D. H. Jones, 1964:
Adult Redfish in the Open Ocean.
ICNAF, Res. Bull. 1:107-109.
Jones, D.H., 1968: Angling for
redfish. ICNAF, Spec. Publ. 7 part I:
225-240.
Kotthaus, A., 1961: Redfish larvae
investigations in the central North At-
lantic in 1961. Prel. Report ICES, C.M-
1961, Dist. North. Sea Comm. 4
Magnússon.J., 1972: Tilraunir til karfa-
veiða með miðsjávarvörpu í úthafinu-
Ægir, 21. tbl.: 1 -4.
Magnússon,J., 1978: Um karfa. ÆgÍT
4. tbl.: 3-11.
MagnússonJ., 1977: Pelagic redfish
in the Irminger Sea. Distribution and
abundance. MS ICES C.M. 1977,
H:43.
MagnússonJ., 1983: The Irminger Sea
Oceanic Stock of Redfish. „Spawning
and „Spawning" Area. MS ICES, C.M-
1983. G:56.
Magnússon, J.V. & J. Magnússon,
1977: On the distinction betweea
larvae of S. marinus and 5. mentella-
Prel. report. MS ICES C.M. 1977,
F:48.
Reinert, J., 1987: Kongafiskur í IrrH'
ingerhavinum. Fiskirannsóknir, 4:46-
60.
Táning, A.V., 1949. On the Breeding
Places and Abundance of Red Fid1
(Sebastes) in the North Atlantic. Joun1-
Cons. Int. Explor. Mer, XVI, 1.
Zakharov, G.P., 1964: Redfish AboVe
the Ocean Depths. ICNAF, Res. BuH-
1:39-42.
Höfundur er fiskifræöingur og starfar
hjá Hafrannsóknastofnun.