Ægir - 01.09.1989, Síða 16

464
ÆGIR
9/89
við einhverja ímyndaða markalínu
gerir engum gagn. Mismunandi
samsetning afla skipa eftir þvi
hvort þau veiða vestur á Hala eða
austur í Rósagarði, mun verða
leyst með skiptum á tegundum-
Með því að afnema landshluta-
skiptingu væri ýtt undir viðskipti
með kvóta. Afnám sóknarmarks-
ins mun leysa þetta vandamál.
Mismunun milli veiðarfæra,
t.a.m. að láta afla veiddan á línu i
kringum áramót koma að hálfu til
frádráttar frá aflamarki, leiðir ekki
til aukinnar hagkvæmni. Betra
væri að taka saman afla þeirra
báta, sem nýtt hafa sér þessa
heimild á undanförnum árum og
úthluta þeim aflamarki í samræmi
við þann afla. Útgerðarmenn og
skipstjórar eru fullkomlega færir
um að meta hvaða veiðarfæri
henta best. Sömuleiðis ef afli dreg-
inn á línu er talin meiri að gæðum
en annar afli, þá eiga fiskkaup-
endur að greiða fyrir aflann í sam-
ræmi við virðisaukningu vegna
meiri gæða.
Leita á leiða til að ná sem mestu
frelsi við skipti milli tegunda,
þannig að útgerðarmenn og skip'
stjórar taki ákvarðanir um þær teg-
undir sem best hentar að veiða
hverju sinni. Ef ekki finnst leið tij
að ná markaðsverðmyndun a
skiptingu milli tegunda, þannigað
staðið verði við áætluð aflamörk,
þá verður að veita sjávarútvegs-
ráðuneyti vald til að stýra verð-
myndun, þannig að það geti breytt
þorskígildisstuðlum tegunda hve-
nær sem þörf krefur.
Úthluta ætti aflakvóta í þorsk-
ígildum til allra veiða og hafa sem
mest frelsi í viðskiptum með afla-
kvótana. Eftir sem áður yrði a
stjórna fjölda skipa í sérveiðar
með veitingu veiðileyfa. Petta ætt'
að tryggja jafnar tekjur af veiðun-
um, þannig að verðfall á t.a.m-
hörpudiski, eða hrun loðnustofns
ins setti ekki viðkomandi útgerðu
á vonarvöl.
dæmi um sýnilega verðmyndun
má hér nefna: leiguverð kvóta,
kaupverð skipa með kvóta, kaup-
verð skipa með sóknargetu, verð
veiðileyfa, hlutfall auðlindaskatts,
gengisbreytingar, aukningu smá-
bátaflota, landhelgisbrot, Stein-
grím Trölla, Stakfell, Lúðvík Barði
Kjartan o.s.frv. Raunveruleg dæmi
eru óteljandi hér á landi allt frá því
að skrapdagakerfið var tekið upp
og raunar allt frá því að farið var
að loka svæðum fyrir ákveðnum
gerðum skipa og veiðarfæra.
Kvótakerfið
Um kvótakerfið hefur verið svo
margt hjalað að það væri eins og
að bera vatn í bakkafullan læk, að
rekja grunnhugmyndir þess enn
og aftur fyrir lesendum Ægis. Rétt
er þó að drepa á nokkur atriði sem
vert er að skoða grannt vegna lík-
legrar ákvarðanatöku Alþingis á
næstu mánuðum.
Almennar reglur
Nauðsynlegt er að reglur kvóta-
kerfisins hafi almennt gildi. Mis-
munun milli landsvæða og veið-
arfæra við úthlutun kvóta þjónar
engum skynsamlegum tilgangi og
verður einungis til að valda úlfúð
milli manna sem við kerfið búa.
Skipting aflakvóta skipa eftir því
hvort þau eru sunnan eða norðan
Skráö lög eru vernd borgaranna gegn misbeitingu framkvæmdavaldsins.