Ægir - 01.09.1989, Page 23

9/89
ÆGIR
471
athyglisvert að hlýða á fulltrúa
Evrópubandalagsins segja frá
stefnumörkum Evrópubanda-
lagsins um aögerðir til að auka
öryggi fiskiskipa í löndum þess.
M.a. hefur verið ákveðið að leggja
eiun meiri áherslu á menntun og
þjálfun áhafna fiskiskipa en
hingaðtil hefur verið gert. Fjölgun
innflytjenda við vinnu á fiskiskipum
1 öllum löndum Evrópubandalags-
ins hefði að margra áliti ekki orðið
til þess að auka öryggi og draga úr
slysatíðni meðal fiskimanna en
hefði leitt til minnkandi virðingar
fyrir atvinnugreininni. Meðal ann-
ars vegna slakrar stöðu öryggis-
mála væri áhugi ungs fólks á
störfum við fiskveiðar lítill. Hluti
vandamálsins innan Evrópu-
bandalagsríkjanna fælist enn-
ftemur í því að það væru allt of
margir opinberir aðilar að fást við
ýmsa þætti öryggismála sjómanna
án samræmdrar heildarstjórnar.
Sem dæmi var nefnt að 98 samtök
°g stofnanir hafa með þessi mál að
gera í Englandi á einn eða annan
hátt.
Það kom ótvírætt fram á ráð-
stefnunni að áhugi er nú víða mik-
'II fyrir því að auka grundvallar-
mnnsóknir til að auka öryggi og
fekka slysum við fiskveiðar.
Stærstur hluti rannsóknanna sem
nú er í gangi snýr að vinnuum-
hverfi og aðbúnaði. Mælingar á
hávaða, áhrif hreyfinga skips á
vellíðan og afköst áhafnar, vinnu
viö veiðarfæri, fyrirkomulag
vinnslubúnaðar um borð í skipum
°g öryggi við vindur og spil.
Slysaskráning og slysatíðni
I erindum um þetta efni kom
m.a. fram að tíðni vinnuslysa á
togurum í Kanada hefur farið ört
vaxandi undanfarin ár og var á
árinu 1987 30%. Hefur komið í
Ijós í Kanada að slysatíðni hefur
aukist á öllum fiskiflota síðustu ár
og slysin orðið jafnframt alvar-
legri. Um 60% aukning varð á
forfalladögum sjómanna vegna
slysa 1987 miðað við árið 1980. í
Bandaríkjunum er slysatíðni á
fiskiskipum talin sjöfalt hærri en á
kaupskipum og fimmfalt hætti en
á olíuflutningaskipum. Á spánskum
fiskiskipum er slysatíðni meðal
allra fiskimanna talin vera um 6%.
Athygli vakti að 75% þeirra slysa
sem skýrslur höfðu borist um
höfðu orðið á þilfari. í erindi sem
fulltrúi Noregs flutti kom fram að
þeir telja að veruleg fækkun dauða-
slysa á fiskiskipum hafi orðið frá
árinu 1984 eða úr 13-14 dauða-
slys/ár í 6-7 dauðslys/ár (á 10.000
ársverk). Vilja Norðmenn þakka
þessu breytingu á fjölþættum
aðgerðum í öryggismálum sem
gripið var til í framhaldi af til-
lögum sérstakrar nefndar um bætt
öryggi í fiskiskipum. Fyrirliggjandi
upplýsingar hjá Alþjóðavinnumála-
stofnuninni um slysatíðni benda til
þess að slysatíðni sé tvöfalt meiri
meðal fiskimanna sem eru yngri
en 18 ára, en þeirra sem eldri eru.
Öryggi við vinnu og
aðbúnaðuráhafnar
Því var haldið fram að aukin
sjóhæfni skipa s.s. með yfirbygg-
ingu þeirra hefði í mörgum til-
fellum leitt til harðari sjósóknar og
það hefði e.t.v. átt þátt í því að
ekki hefði orðið fækkun á vinnu-
slysum. Gerðar hafa veriö athug-
anir á áhrifum hreyfinga og titrings
til að meta þreytuáhrif, kom þar
glöggt fram að vinna við miklar
hreyfingar dregur fljótt úr
afköstum manna. Einn fyrirlesar-
inn setti fram þá hugmynd að á
hverju skipi fylgdu útreikningar á
hreyfingu skips miðað við tiltekið
sjávarástand þannig að skipstjóri
gæti betur metið hvenær ráðlegt
væri að hætta veiðum og vinnslu
um borð vegna hreyfinga skipsins.
All margir fyrirlestrar fjölluðu um
hávaða í skipum og kom fram að
frekari rannsókna sé þörf á þessu
sviði þó Ijóst sé að yfirleitt sé
hávaði of mikill í fiskiskipum og
var fjallað um nauðsyn þess að
setja reglur um hávaðamörk í
fiskiskipum. Fram kom að þær
mælingar sem gerðar hafa verið á
hávaða í fiskiskipum voru í
flestum tilvikum töluvert yfir
mörkum sem Alþjóðasiglinga-
málastofnunin hefur gefið út
sem leiðbeiningar fyrir hávaða-
mörk í kaupskipum en þau mörk
voru menn almennt sammála um
að væri eðlilegt að miða við
einnig í fiskiskipum. (Reglur þær
sem gilda um hávaðamörk í
íslenskum skipum frá 1985 miða
að verulegu leyti við leiðbeiningar
leyti við leiðbeiningar Alþjóða-
siglingamálstofnunarinnar um