Ægir - 01.12.1993, Blaðsíða 27

furðulegt í ljósi þess að tæpum tveim
árum áður, 3. ágúst 1935, sagði sama
blað frá upphafi rækjuveiða í ísafjarð-
ardjúpi og þar eru Norðmennirnir
Simon Olsen og Ole G. Syre taldir
upphafsmenn veiðanna. Ekki er þar
minnst á Svein Sveinsson.
Skylt er að geta þess, eins og Ásgeir
Jakobsson gerir, að í ísafjarðarblaðinu
Vesturlandi birtist leiðrétting við síð-
ari Skutulsgreinina strax á eftir. í leið-
réttingunni er sagt frá því að Simon
Olsen hafi komið til landsins 1924
með rækjuvörpu og hafið tilraunir til
rækjuveiða þá um sumarið en selt
Sveini Sveinssyni vörpuna 1928. Telur
blaðið að Sveinn hafi það ár reynt
nokkrum sinnum fyrir sér með vörp-
una með litlum árangri. Veiðitilraunir
hafi síðan legið niðri til 1935, en þá
hafi þeir Simon Olsen og Ole G. Syre
hafið veiðar með bærilegum árangri,
en markaöur var hins vegar ekki fyrir
hendi.
Vib þessa leiðréttingu er tvennt ab
athuga: Ole G. Syre er ekki getið í
sambandi við veiðitilraunirnar 1924
þótt hans sé getið í Skutulsgreininni
frá 1935. Er furðulegt að Ole G. Syre
sé ekki minnst í þessu sambandi hafi
hann átt það frumkvæði að rækju-
veiðum hér vib land sem talið er og
álítur Ásgeir Jakobsson að nafn hans
hafi af ógát fallið niður, en Syre látið
hjá líða að fá það leiðrétt.
Sömuleiðis er eftirtektarverð sú frá-
sögn að er Simon Olsen kom til lands-
ins hafi hann haft með sér rækju-
vörpu í farteskinu. Sé svo hlýtur hann
að hafa haft einhverjar hugmyndir
um að rækju væri hér að finna. Ann-
ars hefði hann tæplega tekið með sér
rækjuvörpu frá Noregi. Liggur beinast
vib að telja að hann hafi haft fréttir af
rækju í ísafjarðardjúpi frá Ole G. Syre
og telur Ásgeir Jakobsson að svo muni
hafa verið.
Tveir Norömenn fyrstir
Syre hafbi verið búsettur hérlendis
frá 1909 en dvaldist í Noregi veturinn
1923-1924. Þrátt fyrir fyrrgreind um-
mæli ísafjarðarblaða verður að telja að
þeir Simon Olsen og Ole G. Syre hafi
staðið fyrir fyrstu rækjuveibitilraunum
hér við land og að þær hafi farið fram
haustið 1924. Frá þessum ummælum
eru þó undantekningar. Fyrrgreind
leiðrétting í Vesturlandi getur ekkert
um Ole G. Syre og í grein sinni hallast
Ásgeir Jakobsson helst að því að um
tvær tilraunir hafi verið að ræða: fyrst
sumarið 1923 og síðar haustib 1924.
Strandsaga Ametu
Ekkja Simonar, Magnúsína Olsen,
telur hins vegar að Simon hafi fyrst
komið til landsins með norska skipinu
Ametu, er strandaði hér við land 1925
(12), og getur Jens í Kaldalóni þess í
Morgunblaðsgrein sinni. Halldór Her-
mannsson telur að Ameta hafi strand-
ab við Akranes 1927 og hafi þeir
Simon Olsen og Ole G. Syre verið þar
skipverjar. Um þessar frásagnir er það
að segja ab í bókinni Þrautgóðir á
raunastund - Björgunar- og sjóslysa-
sögu íslands (12) segir Steinar J. Lúð-
víksson frá fyrsta strandi Ametu á
þessa leiö:
„Um miðjan þriðja áratug aldarinn-
ar keypti Juul apótekari á ísafirði
flutningaskip frá Grænlandi sem
hann hugðist síðan leigja út til strand-
flutninga við ísland. Skipið hét
Ameta, seglskip með hjálparvél. Var
ferð skipsins til íslands allsöguleg.
Juul fékk skip til að sækja það til
Grænlands og átti að draga það til
Reykjavíkur þar sem viðgerðir og lag-
færingar áttu að fara fram ábur en
skipið hæfi strandferðir. Tókst ekki
betur en svo á ferðalagi þessu að
Ameta slitnaði aftan úr dráttarskipinu
út af Breiðafirði. Tókst ekki að koma
Ingvar Hallgrímsson
er með magisterspróf í
fiskifrœði frá Óslóarháskóla,
fiskifrœðingur og fyrrverandi
deildarstjóri við Hafrann-
sóknastofnun.
ÆGIR DESEMBER 1993 5 2 5