Tímarit lögfræðinga - 01.12.1951, Page 37

Frá hæstarétti janúar—júní 1951
251
ar, að fullveðja mönnum sé heimilt að ráðstafa í lifanda
lífi, þannig að bindandi sé, öllum eignum sínum, sem sér-
stök bönd hvíla eigi á, og geti það ekki ráðið úrslitum, hvaða
hugmyndir S kunni að hafa haft um banamein sitt. Taldi
meiri hlutinn því heimildarlaust að ónýta þá ráðstöfun,
sem S gerði með kaupmálanum. Lagalega virðist þessi
niðurstaða ekki verða véfengd, þó að freistandi hafi verið
frá siðferðilegu sjónarmiði að ónýta kaupmálann.
FJÁRRÉTTINDI.
1. Gengisálcvæði í veðskuldabréfi (hrd. 31/5).
Árið 1947 seldi K S fasteign sína og vörur fyrir rúm-
lega 700 000 krónur. Greiddi kaupandi þegar 270 000 krón-
ur og 18. okt. s. á. gaf hann út skuldabréf fyrir eftirstöðv-
unum, kr. 439 582, sem voru reiknaðar til danskrar mynt-
ar með þáverandi gengi, en þá jafngiltu 136,57 ísl. krónur
100 dönskum krónum. Skuldin varð samkvæmt því danslc-
ar krónur, kr. 321+2U7, er greiðast skyldu með 6% árs-
vöxtum og jöfnum afborgunum á næstu 15 árum á gjald-
daga 11. apríl og 11. okt. árlega. Greiðsla átti að fara
fram í dönskum krónum og í tilteknum dönskum banka,
ef danskur • gjaldeyrir fengist hjá íslenzkum stjórnar-
völdum, en annars kostar skyldi greiða í reikning lánar-
drottins í Landsbanka Islands. Danskur gjaldeyrir fékkst
eigi, og greiddi skuldunautur inar ákveðnu fyrstu afborg-
anir í íslenzkum krónum eftir áðurnefndu gengi í Lands-
bankann, eins og til var skilið.
Með lögum nr. 22 19. marz 1950 um gengisskráningu
o. fl. var íslenzka krónan verðfelld, svo að þá urðu 100
danskar krónur jafngildi ísl. króna 236, 30, í stað 135,57
áður. Þegar til greiðslu afborgunar 11. apríl 1950 kom,
þá krafðist lánardrottinn þess, að íslenzk króna í greiðslu
þessa skyldi reiknuð samkvæmt inu nýja gengi. Greiddi
skuldunautar þá ísl. kr. 45 461, en með því að hann taldi
sér óskylt að greiða þannig, áskildi hann sér endurheimtu
mismunar þess, sem hann greiddi, og þess, sem hann taldi
sér skylt að greiða, og höfðaði síðan mál til endurheimtu