Tímarit lögfræðinga - 01.12.1952, Page 51

Fimvi lögfrceöirit
235
ilja tiltekinnar ættar til þess að njóta vaxta af tilteknum
g'jafa- eða styrktarsjóði.
Ekki verður flokkunin heldur reist á mismunandi ve'rnd
réttindanna. Sum hlutaréttindi verði að víkja fyrir kröfu-
réttindum, t. d. veðréttindi fyrir sumum kröfum á þrotabú.
Framsal fjármálaréttinda lúti og að miklu leyti sömu lög-
um, hver sem þau eru.
In venjulega flokkun fjármunaréttinda er því eigi talin á
nægum rökum reist.
Réttarfræðingar hafa skilgreint eignarrétt svo, að í hon-
um fælist heimild til forráða á hlutum (sbr. áður) í allar
áttir, nema lög eða aðrar heimildir gerðu takmarkanir þar
á. Sá, sem fengið hafði heimild til meðferðar eignar í ein-
staka átt, t. d. leigutaki, veðhafi o. s. frv., var þá talin hafa
takmörkuð hlutaréttindi. Nú er víst, að eigandi inna tak-
mörkuðu hlutaréttinda hefur líka heimildir þær (1—5),
sem áður getur, auðvitað venjulega innan þeirra marka,
sem rétti hans eru sett. Eignarrétturinn, svo sem hann var
áður skilgreindur, er þá nefndur beinn eignarréttur, en
takmörkuðu réttindin óbeinn eignarréttur.
Á Norðuríöndum er aðalmaður kenninga þessara pró-
fessor Vinding Kruse, og munu þær hafa fengið mikið fylgi
meðal réttarfræðinga, og er prófessor Ólafur Lárusson
einn meðal þeirra. Hann hefur og hagað þessu riti sínu
samkvæmt því. Hljóta því sumar greiningar hugtaka og
efnisskipun að verða allfrábrugðin því, sem áður hefur
tíðkazt. Skilgreining á eignum eru t. d. svo, að þær séu
„hverskonar sérstakir, ákveðnir ytri munir, sem hagsmun-
ir, fjárhagslegir eða andlegir, eru við tengdir, og sem eðli-
legt er, af einhverjum þeim ástæðum, sem lögin viður-
kenna, að tilheyri ákveðnum aðila, þannig, að honum sé
heimilt að ráða yfir þeim sem eiganda." En sá varnagli
er sleginn, að orðið munur sé haft í mjög víðtækri merk-
ingu, enda taki orðið „fjármunir" yfir öll fjárhagsleg verð-
mæti, jafnt líkamleg sem ólíkamleg (bls. 11).
Með „ytri“ munum mun vera við það átt, að munirnir,
verðmætin, liggi utan við aðiljann, sem þau heyra til. Afla-